Minister funduszy Grzegorz Puda poinformował, że MFiPR pracuje nad tworzeniem horyzontalnego kryterium wyboru projektów, aby zapewnić odpowiedni poziom niedyskryminacji przy ubieganiu się o dofinansowanie z funduszy europejskich.
Rzecznik Praw Obywatelskich zapytał Ministra Funduszy i Polityki Regionalnej, jakie konkretne działania zostaną podjęte, aby zweryfikować, czy jednostki samorządu terytorialnego przestrzegają horyzontalnej zasady równego traktowania i niedyskryminacji w wydatkowaniu funduszy UE.
W odpowiedzi udzielonej pod koniec kwietnia br. minister Grzegorz Puda wskazał, że „niezwykle istotne jest zapewnienie przestrzegania tego warunku – ujętego w Umowie Partnerstwa na lata 2021-2027 – przez wszystkich beneficjentów funduszy europejskich będących jednostkami samorządu terytorialnego”.
Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej poinformowało, że podjęło działania zmierzające do stworzenia jednolitego brzmienia horyzontalnego kryterium wyboru projektów, które zabezpieczałoby wszystkie programy przed dyskryminacją. Co więcej, Ministerstwo ma na celu wypracowanie wspólnego sposobu weryfikacji spełnienia tego kryterium.
Jak zaznaczył Puda, „kryterium to będzie stanowić instrument pozwalający na wykluczenie z procesu ubiegania się o środki unijne JST, niezależnie od szczebla, które utrzymują w mocy dyskryminujące akty prawa miejscowego, jak również podmiotów zależnych od tych JST oraz podmiotów kontrolowanych przez takie JST”.
Resort rozważa przeprowadzenie weryfikacji tego kryterium w oparciu o listę jednostek samorządu, które podjęły tak zwane uchwały „antyLGBT”, która jest dostępna na stronie RPO: https://bip.brpo.gov.pl/plicontentirpo-uchwaly-anty-Igbt-samorzadv-odpowiedzi-koleine.
Resort rozważa wykorzystanie listy jednostek samorządu, które podjęły uchwały „antyLGBT”, jako narzędzia weryfikacji kryterium. Lista jest dostępna na stronie RPO: https://bip.brpo.gov.pl/plicontentirpo-uchwaly-anty-Igbt-samorzadv-odpowiedzi-koleine.
Ministerstwo rozważa wykorzystanie listy jednostek samorządu, które podjęły uchwały „antyLGBT”, do weryfikacji jednego z kryteriów. Lista ta jest dostępna na stronie RPO: https://bip.brpo.gov.pl/plicontentirpo-uchwaly-anty-Igbt-samorzadv-odpowiedzi-koleine.
Ministerstwo zamierza wykorzystać listę jednostek samorządu, które podjęły uchwały „antyLGBT”, do weryfikacji jednego z kryteriów. Lista ta jest dostępna na stronie RPO: https://bip.brpo.gov.pl/plicontentirpo-uchwaly-anty-Igbt-samorzadv-odpowiedzi-koleine.
„W mojej opinii zapewniałaby ona skuteczną – nie opierającą się tylko na oświadczeniu beneficjenta — formę monitorowania przestrzegania zasady niedyskryminacji przez JST na potrzeby ww. kryterium wyboru projektów” – zaznaczył minister.
Rzecznik Praw Obywatelskich zauważył, że tworzenie oficjalnego rejestru dyskryminujących uchwał może być trudne i czasochłonne. Zamiast tego zaproponował, aby Ministerstwo Finansów i Polityki Rozwoju przyjęło inny sposób weryfikacji, który zapewniłby skuteczną ochronę przed dyskryminacją.
Nowa wersja 1:
W lutym 2023 r. Rzecznik Praw Obywatelskich przesłał list do Ministra Funduszy i Polityki Regionalnej, w którym skrytykował uchwały, które przyjęły niektóre jednostki samorządu terytorialnego w latach 2019-2020, mające na celu wykluczenie ideologii LGBT. Rzecznik zwrócił uwagę, że wydatkowanie środków z funduszy unijnych w nowej perspektywie finansowej może być zakłócone przez te uchwały.
Nowa wersja 2:
W lutym 2023 r. Rzecznik Praw Obywatelskich wystosował pismo do Ministra Funduszy i Polityki Regionalnej w sprawie tzw. uchwał „przeciw ideologii LGBT”, uchwalonych przez niektóre jednostki samorządu terytorialnego w latach 2019-2020. Skrytykował je one z powodu naruszenia dóbr osobistych, jak również z uwagi na wydatkowanie środków z funduszy unijnych w nowej perspektywie finansowej.
Instytucja zarządzająca lub inna, właściwa instytucja, będzie monitorować wystąpienie barier w obszarach objętych programem lub możliwej dyskryminacji osób w oparciu o dostępne badania, ewaluacje lub analizy w odniesieniu do przesłanek określonych w rozporządzeniu ogólnym i KPP (tj. płeć, rasa, kolor skóry, pochodzenie etniczne lub społeczne, cechy genetyczne, język, religia lub przekonania, poglądy polityczne lub inne poglądy, przynależność do mniejszości narodowej, majątek, urodzenie, niepełnosprawność, wiek lub orientację seksualną), do dnia 29 grudnia 2022 r. zgodnie z „Wytycznymi dotyczącymi realizacji zasad równościowych w ramach funduszy unijnych na lata 2021-2027”.
MFiPR zaznacza, że obowiązujące zasady horyzontalne wynikające z przepisów unijnych muszą być przestrzegane, aby zapobiec jakiejkolwiek dyskryminacji podczas tworzenia, wdrażania, monitorowania, raportowania i oceny programów.
Rzecznik Praw Obywatelskich podjął działania w celu wyeliminowania uchwał jednostek samorządu dotyczących przeciwdziałania lub powstrzymania „ideologii” LGBT. Po zbadaniu 9 zaskarżonych przez RPO uchwał, wojewódzkie sądy administracyjne uznały je za bezpodstawne i nieważne, gdyż rażąco naruszały prawo. 28 czerwca 2022 r. Naczelny Sąd Administracyjny potwierdził wyroki wszystkich czterech WSA, oddalając skargi kasacyjne złożone przeciwko nim.
Sądy wyraźnie stwierdziły, że orientacja seksualna i tożsamość płciowa nie mogą być podstawą do dyskryminacji ze strony władz publicznych. Co więcej, sądy wskazały, że uchwały jednostek samorządu terytorialnego, które naruszają prawo powszechnie obowiązujące, są nieważne i nie mogą być stosowane.
„Uchwały skierowane przeciwko osobom LGBT wywołały także konkretne skutki finansowe. Jednostki samorządu terytorialnego, które podjęły uchwały dyskryminujące osoby LGBT, pozbawione zostały pomocy w ramach Funduszy Norweskich, ze względu na niezgodność uchwał z wartościami europejskimi”.
Dlatego też RPO postanowił skierować pisma do wszystkich jednostek samorządowych, których uchwały nadal obowiązywały. W nich wskazywał, że jednostki te powinny wziąć pod uwagę wyroki sądów administracyjnych, które potwierdziły legalność jego stanowiska. W odpowiedzi, niektóre gminy i powiaty podjęły działania, by uchylić swoje uchwały. Niemniej jednak, większość z nich odmówiła, nie zgadzając się z argumentacją zawartą w orzecznictwie.
UE dostrzegając krzywdzące dla mieszkańców skutki przyjęcia niezgodnych z unijnymi zasadami uchwał, wstrzymała wypłaty dofinansowania oraz wprowadziła do Umowy o Partnerstwie z Polską zapis zabraniający finansowego wspierania samorządów, które naruszają zasady niedyskryminacji. Dzięki temu mieszkańcy samorządów są chronieni przed nierównym traktowaniem oraz pozbawieniem finansowego wsparcia ze środków unijnych.
Pochodzenie wiadomości: pap-mediaroom.pl
