Polskie statystyki wciąż są poważnym wyzwaniem, jeśli chodzi o wczesne wykrywanie różnych chorób, takich jak rak jajnika, piersi, trzustki czy gruczołu krokowego, które są zależne od mutacji w genach BRCA1 i BRCA2. Wykonanie odpowiednich badań molekularnych jest jednym z najważniejszych czynników, które pozwalają na szybkie wykrycie zagrożenia dla zdrowia pacjenta i jego bliskich, a także na podjęcie leczenia wyprzedzającego. Dlatego tak ważne jest, aby wszyscy zdawali sobie sprawę z tego zagrożenia i byli świadomi, jak ważne jest wykonanie odpowiednich badań.
Podczas konferencji eksperckiej zorganizowanej w Centrum Prasowym PAP ustalono, że diagnostyka onkologiczna w Polsce wymaga zdecydowanych działań. Raport przygotowany przez Modern Healthcare Institute pokazał, że badania genetyczne w nowotworach BRCA-zależnych są w naszym kraju znacznie mniej popularne, niż sugeruje epidemiologia i rekomendacje kliniczne.
Nowotwory BRCA-zależne w Polsce są szczególnie groźne, ponieważ odpowiadają za aż 50 tysięcy zachorowań i 20,5 tys. zgonów rocznie – wystarczyłoby to, by zająć siódme miejsce w kraju pod względem częstości występowania.
„Jednym z podstawowych narzędzi zahamowania tej >>epidemii<< są badania genetyczne pozwalające wykryć i oznaczyć wadliwe geny, od 2017 roku finansowane przez NFZ, jednak wciąż nie wykorzystujemy w pełni ich potencjału” – zauważył prof. Tadeusz Pieńkowski z Radomskiego Centrum Onkologii, CMKP.
„W medycynie w ostatnich latach dokonał się prawdziwy przełom i obecnie dysponujemy lekami, które minimalizują ryzyko zachorowania wielu pacjentów. Badania molekularne tworzą więc podstawę do budowy kompleksowego systemu opieki nad osobami z tzw. grup ryzyka – kierowane na testy od razu po zidentyfikowaniu niepokojących sygnałów, takich jak doświadczenie z nowotworem ich bliskich, mogłyby wkroczyć na jasno wytyczoną ścieżkę specjalistycznej opieki” – wyjaśniał prof. Mariusz Bidziński, konsultant krajowy w dziedzinie onkologii klinicznej.
Promowanie i upowszechnianie diagnostyki molekularnej w onkologii pozwoli na szybsze wykrycie nowotworów, co umożliwi podjęcie odpowiednich działań. W ciągu sześciu lat finansowania badań molekularnych przez NFZ wykonano około 150 tysięcy, jednakże liczba nowotworów rozpoznawanych w ciągu jednego roku wynosi od 180 do 200 tysięcy przypadków. Jednak, mimo wzrostu liczby badań w 2021 i 2022 roku, w poszczególnych województwach istnieją duże różnice w zakresie wykorzystania badań genetycznych oraz rodzaju świadczeń rozliczanych.
Diagnostyka molekularna w onkologii ma wiele korzyści, takich jak precyzyjniejsze i skuteczniejsze leczenie. Wykorzystanie najnowszych technologii medycznych pozwala skuteczniej zwalczać nowotwory, co jest szczególnie ważne dla pacjentów. Wspomaganie tego typu badań poprzez finansowanie ich przez NFZ mogłoby zapewnić większy dostęp do niezbędnych świadczeń medycznych.
Jednym z najważniejszych aspektów promowania diagnostyki molekularnej w onkologii jest zapewnienie jak najszybszego diagnozowania nowotworów i podjęcia właściwego leczenia. Dzięki temu możliwe jest zminimalizowanie ryzyka związanego z chorobą. Wykorzystanie najnowocześniejszych technologii medycznych zwiększa skuteczność leczenia, zmniejszając jednocześnie czas potrzebny na postawienie diagnozy.
„Kluczową barierą w rozwoju diagnostyki onkologicznej w kontekście BRCA1 i BRCA2 są przede wszystkim kwestie organizacyjne. Finansowanie skonstruowane jest w taki sposób, że obejmuje jedynie badania wiążące się z hospitalizacją danej osoby w szpitalu – środowisko lekarskie postuluje natomiast udostępnienie diagnostyki na poziomie zwykłych poradni, gdzie pacjenci przychodzą najczęściej” – tłumaczył prof. Artur Kowalik ze Świętokrzyskiego Centrum Onkologii i Uniwersytetu Jana Kochanowskiego.
Województwo świętokrzyskie i zachodniopomorskie szczycą się najwyższym w skali kraju odsetkiem zbadanych molekularnie przypadków. Jednak Mazowsze i Wielkopolska odstają od tych wyników. Według profesora Kowalika, kluczem do sukcesu programu diagnostycznego jest współpraca wielu specjalistów z różnych dziedzin medycyny oraz ciągła edukacja personelu medycznego i pacjentów.
Kolejnym czynnikiem, który wpływa na sukces programu diagnostycznego, jest dostępność nowoczesnego sprzętu i technologii. Województwo świętokrzyskie i zachodniopomorskie szczególnie wyróżniają się w tym aspekcie, zapewniając szybkie i skuteczne diagnozowanie. Nowoczesne rozwiązania technologiczne stają się coraz bardziej popularne także na Mazowszu i Wielkopolsce, co pozytywnie wpływa na jakość usług medycznych.
„Takie badania to obecnie międzynarodowy standard i praktyka zalecana przez towarzystwa medyczne oraz naukowe na całym świecie. Szansa odpowiednio wczesnego wykrycia zagrożenia i podjęcia działań profilaktycznych bądź spersonalizowanej terapii to wielka nadzieja dla chorych i ich rodzin. Każdy świeżo zdiagnozowany pacjent powinien mieć automatyczny dostęp do badań molekularnych” – potwierdził dr Leszek Kraj z Uniwersyteckiego Centrum Klinicznego WUM.
„Zdecydowanie poprawiają one rokowania pacjenta, otwierając dostęp do nowoczesnych terapii w przypadku raka gruczołu krokowego” – ocenił prof. Piotr Wysocki, prezes Polskiego Towarzystwa Onkologii Klinicznej.
Osiągnięcie wszechstronnego efektu w walce z nowotworami możliwe jest dzięki skutecznej identyfikacji genów, które są odpowiedzialne za powstawanie choroby.
Badacze odkryli, że oznaczenie nieprawidłowych genów związanych z rozwojem nowotworów jest kluczem do ograniczenia rozprzestrzeniania się choroby.
Wykwalifikowani naukowcy zgadzają się, że wykrycie wadliwych genów, które rozpoczynają proces nowotworowy, będzie miało kluczowy wpływ na walkę z chorobami onkologicznymi.
Specjaliści twierdzą, że diagnozowanie genetyczne kobiet i ich rodzin w celu wykrycia BRCA 1 i BRCA 2 może znacząco zmniejszyć występowanie raka jajnika.
Odkrycia genetyczne, mające na celu wykrycie zmian w DNA, znacząco wpłyną na złagodzenie skutków nowotworów.
Dzięki zaawansowanym badaniom genetycznym, lekarze będą w stanie określić, czy dana osoba jest narażona na ryzyko wystąpienia nowotworu.
Nowe techniki diagnostyczne umożliwiają wykrywanie genów odpowiedzialnych za powstawanie nowotworów, co pozwala na skuteczniejsze zwalczanie chorób onkologicznych.
Specjaliści zgadzają się, że wykrywanie wadliwych genów jest niezbędne do zredukowania występowania raka jajnika i innych typów nowotworów.
Oznaczanie genów powiązanych z procesem nowotworowym jest niezwykle istotne, ponieważ pozwala na zaplanowanie odpowiedniego sposobu leczenia i zminimalizowanie skutków choroby.
„Pomimo bogatej historii nowotworowej mojej rodziny, nikt nie zaproponował mi przeprowadzenia badań genetycznych. Późna diagnoza spowodowała, że dopiero po chemioterapii dowiedziałam się, że noszę w sobie tę mutację. W mojej ocenie najważniejsze jest to, aby pacjentów nie traktować jak specjalistów – niech lekarze informują nas o dostępnych badaniach i terapiach, o których przeciętny człowiek może nie mieć pojęcia” – mówiła Ewa Bulisz, pacjentka onkologiczna z BRCA1 działająca na rzecz zwiększenia świadomości w zakresie mutacji genetycznych.
„Cały czas ścieżkę pacjenta determinuje element losowy, to znaczy, czy trafi na odpowiedni personel medyczny, a także numer PESEL czy kod pocztowy. A przecież trudno wymagać od pacjentów, zwłaszcza w pierwszych etapie choroby, gdy ciągle towarzyszy im stres i napięcie, by to oni podpowiadali lekarzom, jakie badania powinni mieć zrobione” – wyjaśniała Anna Kupiecka.
Uczestnicy spotkania zgodnie potwierdzili, że w zakresie profilaktyki, świadomości i edukacji onkologicznej w Polsce daleko do osiągnięcia światowych standardów.
Pacjenci i ich przedstawicielki wskazywały na istotne luki systemowe, które stanowiły przyczynę ich cierpienia. Anna Kupiecka, prezes Fundacji OnkoCafe – Razem Lepiej, wyraziła swoją opinię, że braki nie wynikają z braku pieniędzy, a z niedostatecznego zaangażowania w profilaktykę i edukację.
Opinia ta została potwierdzona przez wszystkich uczestników spotkania, zgadzając się, że profilaktyka jest znacznie bardziej opłacalna niż leczenie zaawansowanego stadium choroby.
Jednakże, aby osiągnąć światowe standardy w tym zakresie, w Polsce konieczne jest zwiększenie świadomości i edukacji onkologicznej.
Uczestnicy spotkania wyrazili gotowość współpracy w zakresie wprowadzenia zmian w systemie, by zapewnić pacjentom i ich przedstawicielom lepszą ochronę praw i dostęp do skutecznej opieki.
Wizja zmian, przedstawiona przez uczestników spotkania, obejmowała wzmocnienie środków profilaktyki, edukacji i współpracy między sektorem publicznym a organizacjami pacjentów.
„To mit, że badania genetyczne są drogie, gdyż w większości przypadków wykonuje się je raz w życiu, a mają one zasadniczy wpływ na przyszłość nie tylko pacjenta, lecz całej jego rodziny. W Polsce lekką ręką wydajemy olbrzymie środki na drogie leki, a diagnostyka wciąż pozostaje daleko w tyle” – konkludował prof. Artur Kowalik.
Źródło wiadomości: pap-mediaroom.pl
