Choroba jaskry może zostać wykryta wyłącznie w momencie, gdy osoba poddaje się specjalistycznemu badaniu wzroku. Nie jest to jednak choroba, która występuje tylko u osób starszych – ponad milion Polaków ma jaskrę i połowa z nich nawet o tym nie wie. Prof. dr hab. n. med. Iwona Grabska-Liberek, wiceprezes Polskiego Towarzystwa Okulistycznego, opowiada o diagnostyce i leczeniu jaskry, której niestety nie da się wyleczyć. Jednak dzięki wczesnemu wykryciu można ją skutecznie zwalczać.
Osoby z rodzin, w których zachorowała lub choruje na jaskrę, powinny wykonać badania w kierunku tej choroby, nawet jeśli jest to tylko prababcia. Badania te powinny zostać wykonane wcześniej, zanim będą potrzebować okularów do czytania, zazwyczaj po 40. roku życia. Osoby, które mają migreny, zimne stopy i ręce, cukrzycę lub wysoką krótkowzroczność powyżej minus 6 dioptrii, również powinny wykonać wcześniej badania w kierunku jaskry. Wysokie ciśnienie w oku jest niepokojącym objawem i wymaga dokładnego wywiadu oraz dodatkowych badań. Zazwyczaj odpowiedzialne za nadciśnienie oczne jest już zaawansowana jaskra. Aby uniknąć powikłań, ważne jest, aby wykonać odpowiednie badania i leczenie.
Aby jednoznacznie określić rodzaj jaskry i jej stan, konieczne są badania, takie jak pachymetria, perymetria, OCT RNFL, których wyniki pozwalają na dokonanie precyzyjnej diagnozy.
Badanie okulistyczne powinno składać się z kilku etapów: wywiadu, badania autorefraktorem, pomiaru ciśnienia wewnątrzgałkowego przy użyciu tonometru oraz oceny przedniego odcinka oka w lampie szczelinowej. W przypadku podejrzenia jaskry wąskiego kąta wykonuje się również parymetrię automatyczną oraz badanie obrazowe OCT. Pozwala ono na ocenę grubości włókien nerwowych i komórek zwojowych. W skrajnych przypadkach należy również wykonać ultrabiomikroskopię. Jeśli nie stwierdza się ewidentnych zmian, możemy wykluczyć jaskrę wąskiego kąta. Przy świeżo wykrytej lub podejrzewanej jaskrze w pierwszych dwóch latach wykonuje się badania co cztery miesiące (pole widzenia), a w przypadku wysokiego ryzyka progresji może to być nawet co trzy miesiące. Ostateczną diagnozę stawia się na podstawie zmian parametrów. Jednakże już wczesne zmiany są trudne do wykrycia – wtedy można spróbować badań elektrofizjologicznych.
Jaskra otwartego kąta przesączania jest jednym z najczęstszych rodzajów jaskry, w którym występuje zwiększony ciśnienie w oku. Wynika to z tego, że wyłączona zostaje odpływ cieczy wodnistej z oka. W przypadku tego rodzaju jaskry, leczenie polega na zmniejszeniu ciśnienia i zapobieganiu dalszej progresji choroby. W przeciwieństwie do jaskry otwartego kąta przesączania, w jaskrze zamkniętego kąta przesączania, dochodzi do zwężenia kąta przesączania, co sprawia, że odpływ cieczy wodnistej zostaje zablokowany. W tym przypadku leczenie skupia się na zwiększeniu odpływu cieczy wodnistej poprzez operację laserową.
Jaskra dzieli się głównie na otwarty i wąski kąt przesączania, a także na pierwotną i wtórną. Sposób leczenia jest uzależniony od tego, jaki typ jaskry występuje. Jaskra otwartego kąta przebiega bezobjawowo, dlatego trudno jest zdiagnozować ją na wczesnym etapie. Natomiast jaskra wąskiego kąta charakteryzuje się wyraźnymi symptomami, takimi jak ból oczu po długim czytaniu, oglądaniu filmów w ciemności lub po długiej jeździe samochodem. Jest to spowodowane okresowym wzrostem ciśnienia, który powstaje, gdy nasada tęczówki zasłania kąt przesączania.
Jaskra to choroba, która wymaga szczegółowego badania w celu postawienia diagnozy. Czasem zajmuje to tylko kilka tygodni, a czasem kilka miesięcy. W przypadku nadciśnienia ocznego trzeba być szczególnie czujnym, gdyż może ono przerodzić się w jaskrę. Leczenie tej choroby musi być dostosowane do każdego przypadku indywidualnie, gdyż jest ona bardzo złożona i trudna do zdiagnozowania. To wspaniała wyzwanie dla każdego lekarza, który może pomóc swoim pacjentom w walce z jaskrą.
Kiedy wykonywane są badania oczu i stwierdzane jest wysokie ciśnienie, a także widoczne uszkodzenie nerwu wzrokowego, wówczas możemy wywnioskować, że może to być jaskra. Niemniej warto poddać się dalszej diagnostyce, aby potwierdzić lub wykluczyć tę chorobę.
Chociaż zmiany w polu widzenia i w nerwie wzrokowym są często charakterystyczne dla jaskry, czasem występują niecharakterystyczne zmiany, gdy ciśnienie w oku jest wysokie lub niskie. Ponadto, okulista może wykryć inne schorzenia, które wpływają na wzrok, takie jak nowotwory, udary, niedokrwienia i krwotoki w głowie.
Choroba jaskry jest trudna do wyleczenia, ale można ją skutecznie zahamować. Najważniejszym czynnikiem w tej walce jest wczesne wykrycie choroby, dlatego tak ważne są badania przesiewowe. Leczenie polega na obniżaniu ciśnienia w oku, co powinno zapobiec dalszemu uszkadzaniu nerwu wzrokowego. Można sięgnąć po krople bądź laseroterapię, w niektórych przypadkach nawet do operacji chirurgicznych. Warto pamiętać również o naturalnej neuroprotekcji, takiej jak antyoksydanty, kwas ALA, cytykolina, witamina D czy koenzym Q. Ważna jest także współpraca z neurologiem czy kardiologiem, którzy pomogą w utrzymaniu zdrowego ciśnienia tętniczego.
Regularne badania okulistyczne są bardzo ważne w zapobieganiu i leczeniu jaskry. W Polsce wciąż są osoby, które mają jej zaawansowaną postać, chociaż nowoczesna diagnostyka jest dostępna dla młodych lekarzy. Powodem tego jest to, że pacjenci rzadko zgłaszają się do okulisty i ograniczają się do wizyt u optyka, gdzie jedynie określa się parametry wady wzroku. Dlatego warto zawsze poprosić o badanie ciśnienia w oku podczas okresowych badań w pracy lub doboru szkieł i badania ostrości wzroku. Zbyt wysokie ciśnienie powoduje zwężanie się pola widzenia, więc nawet jeśli pacjent ma dobrą ostrość wzroku, może mieć trudności w orientacji w przestrzeni. Dlatego ważne jest, aby każda wizyta u optyka była połączona z badaniem dna oka i ciśnienia.
Stres jest istotnym czynnikiem ryzyka jaskry, szczególnie dla osób mających wyższy poziom hormonów stresu. W rzeczywistości ten stres fizyczny może zwiększyć ciśnienie w oku i prowadzić do uszkodzenia nerwu wzrokowego, czyli do jaskry. Czasami działa to nawet bez występowania innych czynników ryzyka. Przez to stres w połączeniu z innymi czynnikami, takimi jak palenie papierosów, konsumpcja alkoholu czy przyjmowanie niektórych leków, może zwiększyć ryzyko rozwoju jaskry.
Dlatego ważnym jest, aby zarządzać swoim stresem w celu uniknięcia problemów zdrowotnych.
Stres jest nieuchronnym elementem naszego codziennego życia, ale sposób, w jaki go zarządzamy, może wpływać na nasze zdrowie. Ważne jest, aby znać swoje zdrowie i wiedzieć, jak sobie z nim radzić. Odpowiednie techniki relaksacji, jak medytacja, ćwiczenia oddechowe, joga, ułatwiają radzenie sobie ze stresem. Zdrowa dieta, aktywność fizyczna, sen i czas na relaksację to czynniki, które pomagają w zarządzaniu poziomem stresu i można je wykorzystać, aby zminimalizować ryzyko problemów zdrowotnych, takich jak jaskra.
Stres może prowadzić do wzrostu poziomu adrenaliny i ciśnienia krwi, co pociąga za sobą skurcz naczyń, a także do zwiększenia ryzyka wystąpienia chorób serca, cukrzycy, migotania przedsionków i innych chorób układu krążenia.
Jeśli cierpimy na jaskrę i musimy z nią żyć, powinniśmy zadbać o odpowiednią dietę. Ważne jest spożywanie produktów bogatych w antyoksydanty, takich jak szpinak, brukselka czy brokuł. Do deserów możemy wzbogacić potrawy o takie przyprawy jak imbir, cynamon lub kurkumę. Aby dodatkowo wzmocnić nasz organizm, warto sięgać po cytrusy i pestki dyni.
Tak, ale z zachowaniem ostrożności i bez forsowania. Dobrze będzie urozmaicić ćwiczenia, aby osiągnąć optymalne efekty. Można wybrać cardio, ćwiczenia oddechowe, jazdę na rowerze lub jogging. Wszystko z doskonałym, zrównoważonym odżywianiem.
Oczywiście, wszystkie te działania mają na celu zapewnienie jak najlepszej kondycji. Ale należy pamiętać o odpoczynku, od czasu do czasu. Warto znaleźć czas na relaks, aby ciało mogło się zregenerować i wzmocnić.
Ruch jest bardzo ważny, ale połączony z regularnymi przerwami. To pozwoli ciału odzyskać siły i zachować dobrą kondycję. Można skorzystać z odprężających technik, takich jak medytacja, joga lub masaż.
Czy istnieją jakieś inne metody leczenia?
Oprócz zabiegu chirurgicznego istnieje też leczenie farmakologiczne, które wykorzystuje leki stosowane w zapaleniu spojówek. Leki te zmniejszają zaczerwienienie i obrzęk, a także stymulują gojenie. Można także wykorzystać stosowanie terapii światłem, która wykorzystuje promieniowanie ultrafioletowe do leczenia choroby. Istnieje też metoda terapii soczewek, która jest stosowana w przypadku różnych typów zaćmy. Metoda ta polega na noszeniu soczewek kontaktowych, które wywierają nacisk na rogówkę, aby złagodzić objawy. Każda z tych metod jest skuteczna, ale wybór odpowiedniej metody dla danego pacjenta jest wykonywany przez lekarza.
Jeśli chodzi o noszenie szkieł progresywnych przez osoby z jaskrą, to zależy to od ich stanu i od tego, czy ich wzrok się pogorszył. Zwykle zaleca się osobom z jaskrą nosić szkła z małą mocą, aby zmniejszyć ryzyko dalszego pogorszenia wzroku. Na pewno warto wybrać się do okulisty w celu uzyskania porady specjalisty oraz określenia, który rodzaj szkieł będzie najlepszy dla osoby z jaskrą.
Informacja pochodzi z serwisu: pap-mediaroom.pl
