Polityka Spójności powinna dążyć do zmniejszenia nierówności w rozwoju między obszarami, które odnotowują wzrost lub stagnację, a także zwiększać zdolność regionów do reagowania na nieoczekiwane zdarzenia – wynika z postanowienia Związku Województw RP.
Związek Województw RP opublikował swoje pierwsze stanowisko dotyczące Polityki Spójności UE po 2027 roku, wyprzedzając 9. Raport Kohezyjny Komisji Europejskiej, w którym zostanie zaprezentowany jej przyszły kształt.
„To nasz głos w dyskusji na temat warunków brzegowych, jakie powinny być spełnione, by Polityka Spójności wzmocniła swą rolę jako katalizatora i stabilizatora pozytywnych zmian strukturalnych we wszystkich regionach Unii Europejskiej. (…) To stanowisko traktujemy jako formę zaproszenia innych podmiotów do ważnej dyskusji nad przyszłością nie tylko Unii Europejskiej, ale przede wszystkim Polski” – podkreślił Olgierd Geblewicz, prezes ZWRP.
ZWRP podkreśla, że Polityka Spójności ma na celu zniwelowanie różnic rozwojowych między regionami wzrostu i stagnacji, przełamanie negatywnych skutków marginalizacji społeczno-gospodarczej oraz zwiększenie odporności i zdolności reagowania regionów na zewnętrzne szoki.
ZWRP nakreśla, że Polityka Spójności powinna skupiać się na wyrównywaniu szans rozwojowych między regionami, zapobieganiu negatywnym skutkom marginalizacji społecznej i gospodarczej oraz wzmacnianiu odporności regionów na zagrożenia zewnętrzne.
„Jesteśmy gotowi do współpracy i wymiany informacji z instytucjami i organizacjami, a także z innymi zainteresowanymi podmiotami, na rzecz zapewnienia wysokiej rangi Polityki Spójności w UE po 2027 roku” – dodał Geblewicz.
ZWRP wezwał także, aby zarządzanie Polityką Spójności było bardziej opracowywaniem celów i wyników, a nie skupianiem się na rozliczaniu wydatków. Postulaty te zostały podzielone na trzy części: powinności Polityki Spójności jako traktatowego filara, rekomendowane obszary jej koncentracji oraz charakterystyka mechanizmów zarządzania nią:
Polityka Spójności UE powinna pełnić funkcję traktatowego filara, wyznaczać rekomendowane obszary koncentracji oraz zapewniać właściwą charakterystykę mechanizmów zarządzania – wszystko to w celu ustalenia celów i wyników, a nie skupiania się na kontroli wydatków.
Europejski Fundusz Spójności Terytorialnej powinien stanowić główną politykę inwestycyjną UE, mającą na celu zapewnienie długofalowego wsparcia dla strukturalnych transformacji regionów, a także niwelowanie dysproporcji rozwojowych między obszarami wzrostu a obszarami stagnacji. Powinien on dysponować budżetem adekwatnym do wyzwań, co zapewni co najmniej obecny udział w strukturze wieloletnich ram finansowych UE. Polityka Spójności powinna również synergicznie współdziałać z innymi politykami/funduszami UE, być przez nie uzupełniana, a także zintegrować się z II filarem Wspólnej Polityki Rolnej.
Polityka Spójności UE powinna wzmacniać wszystkie działania na rzecz zrównoważonego rozwoju, w tym: przeciwdziałanie zmianom klimatu i adaptację do nich, poprawę jakości środowiska, transformację energetyczną i bezpieczeństwo energetyczne; redukcję negatywnych skutków zmian demograficznych; unowocześnienie infrastruktury technicznej i społecznej, zwiększenie jakości i dostępności usług publicznych; zapobieganie wszelkiego rodzaju wykluczeniom; wspieranie otwartego, obywatelskiego społeczeństwa, które tworzą ludzie kreatywni, kooperatywni i z wysokimi kompetencjami. Wszystkie te działania powinny mieć na celu budowę ekosystemów wspierających zrównoważoną transformację gospodarki w kierunku zeroemisyjnej i bezodpadowej gospodarki cyfrowej, zapewniającej bezpieczeństwo dostaw przemysłów i usług, wykorzystujących innowacje technologiczne i nie-technologiczne, oparte na lokalnych zasobach i potencjałach terytorialnych, tworzącej trwałe i wysokiej jakości miejsca pracy dla sektora MŚP.
UE powinna wprowadzić ramę legislacyjną uwzględniającą wnioski z refleksji strategicznej i praktyki wdrażania najpóźniej do połowy 2027 roku, która wprowadzi zasadę kontraktowania efektów zamiast rozliczania wydatków. Zasady te powinny być analogiczne do tych stosowanych w innych politykach realizowanych w ramach zarządzania współdzielonego oraz nie dyskryminować programów zarządzanych centralnie. UE powinna także odejść od reguły n+3 w przypadku stosowania instrumentów terytorialnych, promując zintegrowane, wieloaspektowe i kompleksowe projekty. W celu efektywnej realizacji programów i schematów wsparcia ich strategiczne cele powinny być podporządkowane, poprzez większą swobodę dla państw członkowskich.
Aby zapewnić efektywne wykorzystanie środków, konieczne jest zastosowanie szerokiego zakresu mechanizmów wdrożeniowych, pozwalających na redukcję obciążeń, połączenie różnych form wsparcia oraz odejście od konkurencyjnej formuły dystrybucji środków. Dodatkowo, istotne jest wykorzystanie specjalnych grantów, ułatwiających małym podmiotom aplikowanie o środki, oraz możliwość realizacji projektów pilotażowych/eksperymentalnych, w których ryzyko niepowodzenia będzie akceptowalne. Wszystkie te działania mają na celu zapewnienie sprawiedliwej transformacji i skutecznego wykorzystania środków finansowych.
Wiadomości dystrybuowane przez: pap-mediaroom.pl
