Diagnozowanie nowotworów ginekologicznych jest kluczowym elementem w zapobieganiu ich rozwojowi i zminimalizowaniu ryzyka związanego z nimi. Poprzez regularne badania kontrolne i wczesne zdiagnozowanie możemy zapobiec niekorzystnym skutkom tego rodzaju chorób, a tym samym poprawić jakość życia pacjentek.
Aby zapobiec dalszemu wzrostowi zachorowań na nowotwory ginekologiczne, jak rak trzonu macicy, jajnika i szyjki macicy, w 2020 r. w Polsce liczba ta wyniosła 10 tys. i 6 tys. zgonów. Przewiduje się, że aby zwiększyć szanse pięcioletniego przeżycia, które są o 20 punktów procentowych niższe niż w krajach Europy Zachodniej, konieczne jest zmienienie organizacji leczenia, dostarczenie nowoczesnej diagnostyki i terapii, a także edukacja dotycząca czynników ryzyka i możliwości zapobiegania.
Chociaż w grupie nowotworów ginekologicznych największy wzrost zachorowań odnotowuje się w przypadku raka trzonu macicy, istnieją inne czynniki ryzyka. Starzenie się społeczeństwa oraz wzrost liczby otyłych kobiet są jednymi z nich, jednak również stres, przewlekłe stany zapalne, palenie tytoniu i wiele innych czynników może przyczyniać się do zwiększenia ryzyka wystąpienia tego nowotworu.
Chociaż nie istnieje badanie przesiewowe w kierunku raka endometrium, które zmniejszyłoby śmiertelność, kobiety z czynnikami ryzyka, takimi jak otyłość, nadciśnienie czy cukrzyca, powinny regularnie wykonywać badania ginekologiczne i ultrasonografię przezpochwową, aby zminimalizować możliwość wystąpienia nowotworu.
Nieprawidłowe krwawienia z dróg rodnych to powszechny symptom raka endometrium. Najczęściej objawia się między miesiączkami lub po menopauzie. Może to być jedyny zauważalny objaw rozwijającego się nowotworu, ale mogą też wystąpić nieprzyjemne dolegliwości bólowe w okolicy podbrzusza.
Statystyki wskazują, że w ciągu ostatnich 20 lat liczba przypadków raka endometrium wzrosła o 134%, co zmusza lekarzy do zastanowienia się nad przyczynami tego wzrostu. Zarówno rak endometrium o zaawansowanym stadium, jak i nawrotowy stanowią wyzwanie dla opieki medycznej w Polsce.
Dlatego ważne jest, aby lekarze dokładnie przeprowadzali klasyfikację molekularną guza endometrium, aby określić, czy pacjentka może skorzystać z nowej immunoterapii. Do tego celu zaleca się wykonanie badania histopatologicznego wraz z wykryciem mutacji genów naprawy niedopasowań i wysokiej niestabilności mikrosatelitarnych.
Polskie Towarzystwo Ginekologii Onkologicznej zaleca, aby od lutego 2023 lekarze wykonujący leczenie pacjentek z rakiem endometrium wykonywali klasyfikację molekularną guza. Taka diagnostyka pozwoli określić, czy pacjentka może skorzystać z nowych metod terapii, w tym immunoterapii. W tym celu wymagane jest wykonanie badania histopatologicznego wraz z wykryciem mutacji genów naprawy niedopasowań i wysokiej niestabilności mikrosatelitarnych. Od 1 września 2023 pacjentkom z nawrotowym zaawansowanym rakiem endometrium przysługują środki lecznicze w ramach programu lekowego, co pozwoli skorzystać z nowych metod leczenia.
Ginekolodzy zgodnie twierdzą, że regularne badania, w tym USG przezpochwowe, mogą zmniejszyć ryzyko wykrycia raka jajnika w późnym stadium. Niestety, objawy tej choroby są niespecyficzne i dlatego często nie są zauważane we wczesnych stadiach. Jest to jeden z powodów, dla których aż u 70 procent pacjentek rak jajnika jest wykrywany dopiero w III lub IV stadium zaawansowania.
Chociaż wykrycie raka jajnika często jest opóźnione, istnieją sposoby, aby poprawić wyniki leczenia. Przede wszystkim, wczesne wykrycie i leczenie w ośrodku ginekologii onkologicznej są niezbędne, aby zwiększyć szanse przeżycia pacjentek z rakiem jajnika na pięć lat do pożądanego poziomu. Wykazano, że wczesne wykrycie i leczenie w ośrodku ginekologii onkologicznej mogą zwiększyć szanse przeżycia pacjentek z rakiem jajnika nawet o 50 procent.
Od stycznia 2022 r. pacjentkom z zaawansowanym rakiem jajnika będzie dostępny refundowany lek niraparib z grupy inhibitorów PARP. Jego stosowanie jest uzasadnione u pacjentek bez wykrytych mutacji w genach BRCA1/BRCA2, co jest nowym skutecznym leczeniem raka jajnika, które pojawiło się w ostatnich latach.
Chociaż rak szyjki macicy jest złośliwym nowotworem, można go wyeliminować poprzez regularne wykonywanie badań profilaktycznych. Badanie cytologiczne jest jednym z najskuteczniejszych sposobów wykrycia raka szyjki macicy na wczesnym etapie. Niestety, według statystyk NFZ, tylko niewielki procent Polek korzysta z tego rodzaju badań.
Szczepienie przeciwko HPV to jeden z najskuteczniejszych sposobów na ochronę przed rakiem szyjki macicy. Wykazano, że zapobiega ono tym przewlekłym infekcjom onkogennymi wirusa, które są czynnikiem ryzyka wystąpienia tego typu choroby.
Od 1 czerwca br. Polska wprowadziła program bezpłatnych szczepień przeciwko HPV, skierowany do młodzieży w wieku 12 i 13 lat. Od listopada 2021 r. pacjenci powyżej 9. roku życia mają możliwość zakupu szczepionki przeciw HPV typu 16 i 18 z 50 proc. odpłatnością. Preparat jest dostępny we wszystkich zarejestrowanych wskazaniach.
W walce z nowotworami ginekologicznymi kluczowym elementem jest podnoszenie świadomości na temat zagrożenia i skuteczne promowanie profilaktyki. Badania kontrolne i szczepienia przeciwko HPV to skuteczne narzędzia, które pozwalają ograniczyć śmiertelność spowodowaną nowotworami ginekologicznymi.
Świadomość nowotworów ginekologicznych jest niezwykle ważna, dlatego Stowarzyszenie „Dziennikarze dla Zdrowia” przygotowało komunikat prasowy na ten temat. Znajdziesz go na naszej stronie www.dziennikarze.org, gdzie znajdziesz również wskazówki dotyczące zdrowego stylu życia oraz informacje o badaniach przesiewowych.
Źródło: pap-mediaroom.pl
