Choroba półpaśca może mieć szczególnie przykre konsekwencje: piekący i palący ból neuropatyczny, trwający dłużej niż 3 miesiące. Ten ból nasila się w nocy, w czasie deszczu i w sytuacjach stresowych. Aby uniknąć tak wyczerpującego cierpienia, warto zaszczepić się przeciwko półpaścowi.
Objawy półpaśca wywołanego przez utajony, reaktywowany wirus ospy wietrznej (VZV) to nie tylko charakterystyczne pęcherzyki na skórze, ale także łzawienie, światłowstręt, bóle głowy i stawów. Zmiany skórne zwykle dobrze reagują na leczenie, nawet jeśli są głębokie. Jednak neuralgia półpaścowa, czyli ból, może być bardzo dokuczliwa dla pacjenta.
Pęcherzyki, będące charakterystycznym objawem półpaśca, mogą występować na różnych częściach ciała, przeważnie na kręgach 3.-12. Jednakże choroba ta obejmuje nie tylko skórę, lecz także układ nerwowy, dlatego jej rozprzestrzenianie się na dużych obszarach skóry jest szczególnie niebezpieczne.
„Zdarza się półpasiec nerwu trójdzielnego – wtedy pęcherzyki pojawiają się w okolicach oka czy czoła. W skrajnych przypadkach może skończyć się nawet ślepotą. A ponieważ nerw trójdzielny ma także gałąź szczękową, zmiany mogą pojawić się w okolicach żuchwy. Jeśli półpasiec zaatakuje nerw uszny, wtedy zmiany są przy uchu. Jeśli zmiany pojawią się w kolanku nerwu trójdzielnego, wtedy opada kącik ust. Jeśli półpasiec zaatakuje przed 40 r.ż., wtedy chory jest narażony na powikłania takie jak udar czy zawał” – mówi prof. Irena Walecka z Kliniki Dermatologii CMPK w Państwowym Instytucie Medycznym MSWiA w Warszawie.
Dr hab. Małgorzata Malec-Milewska z Kliniki Anestezjologii i Intensywnej Terapii CMPK w Warszawie zwraca uwagę, że wiek oraz przebyte choroby nowotworowe to czynniki ryzyka zachorowania na półpasiec.
Ponadto, wyjaśnia ona, że czynnikiem sprzyjającym zakażeniu jest niska odporność.
Dr hab. Małgorzata Malec-Milewska z Kliniki Anestezjologii i Intensywnej Terapii CMPK w Warszawie podkreśla, że do zakażenia półpaścem może dojść u osób z obniżoną odpornością.
„20-30 proc. osób po 60 r.ż. zapadnie na półpasiec. Choroba mija zazwyczaj po 2-4 tygodniach, ale u 10-15 proc. pojawia się neuralgia półpaścowa. Ta statystyka dotyczy osób w każdym wieku. Gdybyśmy ją zawęzili do grupy osób po 60. r.ż., liczby byłyby znacznie wyższe. Jeśli na półpasiec zachoruje osoba po 80. r.ż., ból przechodzi w postać przewlekłą. Jeśli w 30 proc. uda się uśmierzyć ten ból, to już dla nas radość, jeśli w 50 proc. – uważamy to za ogromny sukces. Rzadko zdarza się całkowite pozbycie się bólu, on występuje u osób starszych do końca życia, w różnym stopniu nasilenia” – mówi Małgorzata Malec-Milewska.
Ekspertka wyjaśnia, że u człowieka występuje współczulny i przywspółczulny układ nerwowy, które muszą pozostawać w równowadze. Atak wirusa na układ współczulny prowadzi do obkurczenia naczyń krwionośnych, a także zaburzania funkcjonowania nerwów. Takie zaburzenia powodują zwiększenie bólu wieczorem i nocą, podczas deszczu oraz w sytuacjach stresowych. Im dłużej trwa, tym trudniej jest skutecznie zniwelować ból.
„Najgorsze jest noszenie bielizny bawełnianej, bo ta ma włoski i one podrażniają pęcherzyki. Najlepiej nosić bieliznę jedwabną w połączeniu z czymś ciasnym na zewnątrz, żeby nie było szurania po skórze” – radzi Małgorzata Malec-Milewska.
Małgorzata Malec-Milewska wskazuje, że u chorych na półpaśca każdy dotyk skóry może powodować ból, co wywołuje u nich lęk.
Dlatego ważne jest, aby otoczyć chorych opieką i wsparciem, zrozumieć ich trudną sytuację i rozpoznać ich potrzeby.
Badania przeprowadzone przez Centrum Onkologii – Instytutu im. Marii Skłodowskiej-Curie w Warszawie wykazały, że chorzy na półpaśca są narażeni na silny stres oraz lęk przed bólem.
Dlatego ważne jest, aby wsparcie otoczenia było skuteczne i dostosowane do indywidualnych potrzeb pacjenta.
Zapewnienie opieki i wsparcia oraz zrozumienie ich trudnej sytuacji jest niezbędne, aby pomóc chorym zmierzyć się z lękiem i bólem, jakie niesie za sobą choroba.
Małgorzata Malec-Milewska, specjalistka w dziedzinie półpaśca, mówi, że ważne jest, aby wszelkie dotknięcia skóry chorego były delikatne i krótkie.
Ponadto, wsparcie otoczenia, przyjaciół i rodziny jest niezbędne, aby pomóc chorym przezwyciężyć lęk przed bólem.
Centrum Onkologii – Instytut im. Marii Skłodowskiej-Curie w Warszawie prowadzi szczegółowe badania dotyczące wpływu choroby na emocje i samopoczucie chorych.
Dzięki temu lekarze są w stanie zapewnić odpowiednią opiekę i zrozumieć potrzeby pacjentów, aby złagodzić ich lęk.
Małgorzata Malec-Milewska wyjaśnia, że ważne jest, aby dotykanie skóry chorych było przyjazne i łagodne, aby zmniejszyć ból i lęk.
„Najgorszy jest brak poczucia własnej skuteczności. I nawet jeśli medycznie ból uda się opanować w 50 proc., on nadal dokucza pacjentowi. Mózg zaś ma pamięć bólu. Chory budzi się i myśli, kiedy się zacznie. I zazwyczaj, rzeczywiście, wtedy zaczyna się. Człowiek w dysfunkcji biologicznej bardzo często ma depresję reaktywną” – wyjaśnia Mariola Kosowicz.
Małgorzata Malec-Milewska wyjaśnia, że lęk przed bólem może wywołać szereg reakcji biochemicznych. Rdzeń nadnerczy i układ sympatyczny wytwarzają wtedy adrenalinę, noradrenalinę i dopaminę. Natomiast ilość serotoniny i melatoniny w organizmie zmniejsza się. Niski poziom serotoniny może prowadzić do depresji, a niski poziom melatoniny do problemów ze snem. Następstwem bólu i tych wszystkich zaburzeń może być nadużywanie leków przeciwbólowych.
„Jeśli nasz mózg jest przeciążony bólem, z myślenia racjonalnego przełącza się na przetrwanie. To ból jest predyktorem depresji. Ludzie z bólem popółpaścowym są zostawieni sami sobie, włożeni do szufladki pt. >>Depresja po półpaścu<>kiedy zamykam oczy i myślę, że mogłabym/mógłbym zniknąć, odczuwam komfort<<. Jak bardzo trzeba cierpieć, żeby chcieć zniknąć? Dla takich ludzi muszą być grupy wsparcia” – uważa dr Mariola Kosowicz.
Aby uniknąć kontaktu z wirusem ospy wietrznej, należy zachować szczególną ostrożność. Pamiętaj, aby regularnie szczepić dzieci i utrzymywać wysoki poziom higieny, aby zmniejszyć ryzyko zarażenia. Należy również unikać kontaktu z osobami, u których występują objawy ospy wietrznej.
Utrzymywanie odpowiednio wysokiego poziomu higieny jest niezwykle istotnym elementem w unikaniu ospy wietrznej. Należy często myć ręce, zarówno w domu, jak i w pracy lub w szkole. Ponadto, należy unikać korzystania z przedmiotów, które mogły być narażone na zanieczyszczenia, takich jak długopisy, klawiatury, telefony komórkowe, kubki itp.
W przypadku wykrycia ospy wietrznej należy jak najszybciej skontaktować się z lekarzem, aby uzyskać dalsze instrukcje. Lekarz może zalecić stosowanie leków przeciwwirusowych, aby zapobiec rozprzestrzenianiu się wirusa. Ważne jest, aby przestrzegać wszystkich zaleceń lekarza i zapewnić sobie odpowiednią opiekę medyczną.
Podsumowując, aby uniknąć ospy wietrznej, ważne jest, aby regularnie szczepić dzieci, utrzymywać wysoki poziom higieny, unikać kontaktu z osobami z objawami ospy wietrznej oraz stosować odpowiednie leki przeciwwirusowe, jeśli zostanie wykryta choroba.
„Przy czym półpasiec dotyka nie tylko dorosłych. Gdy mówię o tym rodzicom, są zdziwieni. Jedyną szansą zmniejszenia neuralgii półpaścowej jest szczepienie. To powikłanie półpaśca jest na piątym miejscu w USA, jeśli chodzi o przyczynę samobójstw. Trzeba edukować rodziców, by zainwestowali w szansę zdrowia dla dziecka. Efekt będzie odroczony w czasie, dziecko zobaczy go za np. 50 lat. Półpasiec u dzieci przebiega prawie bez bólu. Ale trzeba pamiętać, że można na niego chorować wielokrotnie. Nawet więc jeśli ktoś przechorował i ospę i półpasiec, powinien się zaszczepić” – przekonuje dr Durajski.
Specjaliści ostrzegają przed przebywaniem na słońcu, gdy ma się półpasiec. Ta choroba często powraca w innych miejscach ciała, zatem należy zachować szczególną ostrożność.
Lekarze zalecają szczególną ostrożność w przypadku półpaśca, ponieważ wystawianie się na słońce może przyczynić się do nawrotu choroby. Zazwyczaj atakuje ona inny nerw, dlatego może pojawić się w innym miejscu na ciele.
Prof. Walecka podkreśla, że w przypadku częstych nawrotów półpaśca, ważne jest, aby poszukać występowania choroby nowotworowej. Również dla półpaśca rozsianego należy wykonać odpowiednie diagnostyki w celu wykrycia chłoniaka lub szpiczaka.
Szczepionka przeciwko półpaścowi jest zarejestrowana od 2018 r. i choć w Polsce jest niedostępna w ramach refundacji, koszt dwóch dawek szczepionki jest odpowiednio wysoki, aczkolwiek mniejszy niż pensja minimalna netto. Warto jednak zauważyć, że profilaktyka jest zawsze tańsza od leczenia skutków choroby.
Portal Szczepienia Info informuje, że szczepienie jest rekomendowane jako profilaktyka przeciwko półpaścowi i neuralgii półpaścowej (długotrwały ból nerwu wynikający z choroby) dla osób w wieku 50 lat lub starszych, a także dla dorosłych, którzy są bardziej narażeni na zachorowanie na półpasiec.
Szczepionka ta składa się z dwóch inaktywowanych, rekombinowanych składników: białka wirusa ospy wietrznej i półpaśca. Zalecana jest podanie dwóch dawek w odstępie dwóch miesięcy. Jeśli z jakichś powodów nie jest możliwe podanie drugiej dawki w ciągu dwóch miesięcy, należy ją podać w ciągu sześciu miesięcy po pierwszej dawce.
Najnowsze badania wskazują, że szczepionka ma wysoką skuteczność w ciągu 10 lat po jej zastosowaniu, a także skutecznie chroni osoby dorosłe od 18 roku życia, które są bardziej narażone na ryzyko wystąpienia półpaśca. Te wyniki są szczególnie ważne w kontekście zapewnienia bezpieczeństwa publicznego.
Szczepionka Shingrix, zwalczająca groźną chorobę jaką jest ostra postać zapalenia płuc (Pneumokok), została wprowadzona na polski rynek. Przygotowana w oparciu o najnowsze technologie, jest jedną z najskuteczniejszych szczepionek przeciwko pneumokokom. Wykazuje skuteczność na poziomie ponad 90% w zapobieganiu tej chorobie. Jest ona szczególnie ważna dla osób starszych oraz dzieci, dla których zapalenie płuc może być bardzo groźne. Szczepionka Shingrix jest dostępna na polskim rynku szczepionek i stanowi ważny element profilaktyki przeciwko zapaleniu płuc.
Źródło dystrybucji: pap-mediaroom.pl
