Ministerstwo Sprawiedliwości:
Dzisiaj Minister Adam Bodnar przedstawił założenia projektu nowelizacji ustawy ”Prawo o prokuraturze”, zgodnie z wcześniejszymi deklaracjami rozdzielającego funkcje Ministra Sprawiedliwości i Prokuratora Generalnego (19.01.2024 r.).
Aktualny stan prawny jest określany przez znowelizowaną ustawę „Prawo o prokuraturze”, która obowiązuje od marca 2016 roku. Ustawa połączyła stanowiska Prokuratora Generalnego i Ministra Sprawiedliwości oraz utworzyła Prokuraturę Krajową zamiast Generalnej. Dodatkowo, zlikwidowała Krajową Radę Prokuratury oraz wojskowy pion organizacyjny prokuratury.
Prokuratura straciła swoją niezależność od organów władzy wykonawczej i ustawodawczej, stając się narzędziem w rękach ówczesnych rządzących. Jej działania służyły władzy i realizacji celów politycznych.
Oddzielenie roli Ministra Sprawiedliwości od Prokuratora Generalnego jest kluczowe dla przywrócenia niezależności prokuraturze. Zapewni również ochronę przed wpływami politycznymi, presją mediów i opinią publiczną.
Co przewiduje nowelizacja prawa?
Zgodnie z nowymi założeniami:
– Prokuratora Generalnego będzie powoływał Sejm za zgodą Senatu, wymagana będzie bezwzględna większość głosów;
– Kadencja Prokuratora Generalnego będzie trwała 6 lat, bez możliwości jej ponownego przedłużenia. Po zakończeniu kadencji Prokurator Generalny będzie mógł przejść w stan spoczynku, niezależnie od wieku;
– Prokurator Generalny będzie miał prawo powoływać i odwoływać pierwszego zastępcę oraz maksymalnie dwóch innych zastępców spośród prokuratorów, po uzyskaniu opinii Krajowej Rady Prokuratorów. Zastępcę Prokuratora Generalnego do spraw wojskowych będzie mógł powoływać i odwoływać po uzyskaniu opinii Ministra Obrony Narodowej spośród prokuratorów będących oficerami wojska w służbie czynnej lub oficerami rezerwy.
Zgłaszanie kandydatów na urząd Prokuratora Generalnego
Osoby uprawnione do zgłaszania kandydatów:
– Prezydent RP;
– Marszałek Sejmu;
– grupa 35 posłów;
– grupa 15 senatorów;
– grupa 200 prokuratorów w stanie czynnym;
– grupa 2000 obywateli
Procedura zgłaszania kandydatów:
Kandydatury zostaną zgłoszone Marszałkowi Sejmu, a kandydaci wezmą udział w wysłuchaniu publicznym, które będzie koordynowane przez przywróconą Krajową Radę Prokuratury.
Warunki kandydata na Prokuratora Generalnego:
– Kandydat musi być prokuratorem w stanie czynnym, z co najmniej 20-letnim nieprzerwanym stażem na stanowisku prokuratora.
– Kandydat nie może wykonywać innego zawodu w ciągu 10 lat bezpośrednio przed zgłoszeniem kandydatury.
Zgodnie z nowymi przepisami, Prokurator Generalny będzie miał ograniczenia dotyczące swojej działalności zawodowej. Nie będzie mógł zajmować innych stanowisk czy wykonywać innych zajęć zarobkowych, z wyjątkiem zatrudnienia na uczelni lub innej instytucji szkolnictwa wyższego i nauki. Ponadto, nie będzie mógł należeć do partii politycznej ani związku zawodowego. Dodatkowo, nie będzie mógł prowadzić działalności publicznej, która nie licowałaby z godnością urzędu lub zagrażałaby niezależności prokuratury.
Jakie gwarancje zapewnią Prokuratorowi Generalnemu niezależność?
Prokurator Generalny nie będzie mógł zostać pociągnięty do odpowiedzialności karnej, zatrzymany ani tymczasowo aresztowany bez uprzedniej zgody Sejmu, chyba że chodzi o zatrzymanie na gorącym uczynku.
Zgodnie z nową wersją ustawy, prokuratura będzie miała autonomię budżetową, co oznacza, że Prokurator Generalny będzie mógł samodzielnie przedstawiać projekt budżetu prokuratury Ministrowi Finansów, który następnie zostanie uwzględniony w projekcie budżetu państwa.
W jakich okolicznościach będzie możliwe odwołanie Prokuratora Generalnego ze stanowiska?
Odwołanie Prokuratora Generalnego przez Sejm przed upływem kadencji będzie możliwe, gdy Prokurator Generalny zrzekł się funkcji, stał się trwale niezdolny do pełnienia obowiązków, został skazany prawomocnym wyrokiem sądu za przestępstwo lub przestępstwo skarbowe, złożył niezgodne z prawdą oświadczenie lustracyjne, został ukarany karą dyscyplinarną. Wniosek o odwołanie mogą złożyć grupa 35 posłów lub grupa 15 senatorów. Sejm będzie mógł odwołać Prokuratora Generalnego większością 3/5 głosów w obecności co najmniej połowy ustawowej liczby posłów.
Jakie obowiązki będzie miał Prokurator Generalny wobec innych organów państwa?
Prokurator Generalny corocznie będzie przedstawiał Sejmowi i Senatowi sprawozdanie roczne z działalności prokuratury. Dokument ten będzie także otrzymywać Prezydent RP, Prezes Rady Ministrów, Minister Sprawiedliwości, Krajowa Rada Prokuratury. Powyższe organy będą mogły przedstawić pisemne stanowisko do sprawozdania Prokuratora Generalnego. Zarówno sprawozdanie jak i stanowiska, będą miały charakter jawny i będą publikowane w biuletynie Prokuratora Generalnego oraz na stronie internetowej Biura Prokuratora Generalnego.
Prokurator Generalny będzie także uprawniony do udzielenia informacji Sejmowej Komisji do Spraw Służb Specjalnych dotyczących postępowań przygotowawczych istotnych dla bezpieczeństwa Państwa, po uzyskaniu pisemnego stanowiska prokuratora prowadzącego postępowanie, w trosce o sprawność prowadzonego postępowania.
Zasady współpracy Prokuratora Generalnego z administracją publiczną, samorządem i organizacjami społecznymi
W ramach współpracy Prokurator Generalny będzie angażował się w propagowanie praworządności i zasad demokratycznego państwa prawa poprzez udział w inicjatywach edukacyjnych, naukowych, opiniodawczych i analitycznych.
Osoba ta będzie uprawniona do wyrażania opinii na temat projektów aktów normatywnych związanych z prokuraturą i prawem karnym. Ponadto będzie mogła złożyć wniosek do Prezydenta RP lub Marszałka Senatu RP o podjęcie inicjatywy ustawodawczej dotyczącej działalności prokuratury.
Informujemy, że komunikaty publikowane są w serwisie PAP bez wprowadzania przez PAP SA zmian w ich treści, w formie dostarczonej przez nadawcę. Nadawca komunikatu ponosi odpowiedzialność za jego treść – z zastrzeżeniem postanowień art. 42 ust. 2 ustawy prawo prasowe. (PAP)
Treść pochodzi z serwisu: pap-mediaroom.pl
