Stosowanie leków opioidowych w ciąży może negatywnie wpłynąć na rozwój dziecka, nawet jeśli matka nie jest uzależniona. Badania sugerują możliwe komplikacje związane z rozwojem fizycznym i umysłowym, lecz wiele kwestii pozostaje wciąż niejasnych.
Według badań przeprowadzonych przez naukowców z University of Western Australia, stosowanie opioidów, takich jak oksykodon, metadon czy kodeina przez kobiety w ciąży może prowadzić do zwiększonego ryzyka infekcji, zapalenia skóry, egzemy oraz astmy u ich dzieci. Badanie obejmowało ponad 400 tys. dzieci urodzonych między rokiem 2003 i 2018, jednak nie wykazało ono związku pomiędzy stosowaniem opioidów a alergiami, wstrząsem anafilaktycznym czy chorobami autoimmunologicznymi.
„Już badania na zwierzętach wskazywały, że opioidy wpływają na rozwój układu immunologicznego, potencjalnie zmieniając jego zdolność do właściwego odpowiadania na zakażenia i inne wyzwania. Nie wiedzieliśmy jednak, czy podobnie dzieje się u ludzi” – mówi dr Erin Kelty, autorka projektu. „Odkryliśmy wyraźne różnice w skutkach zależne od rodzaju użytego opioidu oraz powodu jego użycia – np. konieczności leczenia bólu czy uzależnienia” – podkreśla.
Badacze odkryli, że środki stosowane do leczenia uzależnienia mogą bardziej sprzyjać egzemie i zapaleniom skóry, podczas gdy te używane w terapii bólu mogą zwiększać ryzyko infekcji. Zespołu abstynencyjnego można wytłumaczyć częściowo zauważonymi zmianami zaraz po urodzeniu, jednak w późniejszym okresie jego wpływ na te skutki okazał się pomijalny.
Zaniepokojenie skutkami opioidów w ciąży
Ostatnie badanie przeprowadzone przez amerykańską organizację non-profit Child Trends wskazuje na długotrwałe negatywne skutki opioidów w ciąży. Naukowcy przeanalizowali rozwój około 150 osób, których matki zażywały opioidy w czasie ciąży. Średni wiek uczestników badania wynosił 6 lat, ale w grupie znalazły się nawet 24-latki. Wyniki są niepokojące – prawie połowa badanych osób doświadczała opóźnionego rozwoju, zaburzeń zachowania i problemów w nauce. Kłopoty z zachowaniem miało aż 85 proc. badanych, a zaburzenia rozwoju nie zależały od rodzaju czy ilości zażywanych substancji.
„Wyzwania, przed jakimi stają dzieci doświadczające prenatalnej ekspozycji na opioidy, mogą trwać jeszcze do wieku szkolnego. Wyniki te są zgodne z rezultatami wcześniejszych badań z udziałem młodszych dzieci. Sugeruje to potrzebę opracowania najlepszych metod zajmowania się tymi dziećmi jeszcze po okresie noworodkowym”- piszą naukowcy w swojej publikacji.
Badanie dotyczące wpływu depresji w ciąży i poporodowej na rozwój dziecka
Badanie na temat dodatkowych czynników wpływających na rozwój dziecka
Badanie amerykańskich ośrodków na temat wpływu ekspozycji na opioidy na rozwój dziecka
Badanie na temat wpływu różnych nielegalnych substancji i innych problemów domowych na rozwój dziecka
Badania nad wpływem opioidów na rozwój dzieci
Badacze z Northern Ontario School of Medicine zwracają uwagę na inne czynniki towarzyszące przyjmowaniu opioidów w ciąży i ich wpływ na rozwój dzieci w wieku 2 lat i starszych. Przeprowadzili analizę dostępnej literatury naukowej w celu zbadania tego zagadnienia.
„Często nie stwierdzano negatywnego wpływu opioidwów, gdy korygowano wyniki pod kątem czynników społeczno-środowiskowych. Stopień wpływu środowiska, ekspozycji na opioidy i obu tych czynników na rozwój dzieci pozostaje do ustalenia” – piszą naukowcy. Jednak dodają też: „Efekt stosowania opioidów przez matki, na rozwój dzieci jest niejasny, a dowody są niespójne. Niemniej jednak, ekspozycja na opioidy w ciąży czyni te dzieci narażonymi na ryzyko. Mogą one doświadczać opóźnień w rozwoju w porównaniu z rówieśnikami, ale nadal mieścić się w normach pod względem funkcji poznawczych, umiejętności motorycznych, koordynacji wzrokowo-manualnej, funkcji wykonawczych oraz poziomu uwagi i impulsywności.
Badanie przeprowadzone na University of Canterbury wykazało różne problemy dotyczące dzieci w wieku od urodzenia do 12 lat, takie jak pogorszenie zdolności poznawczych, psychomotorycznych i uwagi.
Naukowa analiza literatury dotyczącej dzieci w wieku od urodzenia do 12 lat wykazała widoczne problemy, takie jak pogorszenie zdolności poznawczych, psychomotorycznych i uwagi, przeprowadzona na University of Canterbury.
Nowe odkrycia wskazują na zaskakujące działanie opioidów, które mogą mieć wpływ na organizm dziecka w sposób dotąd nieznany. Badania przeprowadzone na myszach przez specjalistów z University of Missouri-Columbia wykazały, że te substancje mogą wpływać na jelitowy mikrobiom, co może prowadzić do zmian w metabolizmie i potencjalnie zaburzeń neurologicznych oraz behawioralnych.
„Opioidy coraz częściej przepisuje się ciężarnym kobietom w celu leczenia bólu. Jednak, kiedy matki je przyjmują, jak się dowiadujemy, nie tylko one są narażone na ich działanie. Leki te oddziałują także na płód, kiedy jego organy się rozwijają. Nasze wyniki pokazują potencjalne, długofalowe skutki zdrowotne dla potomstwa, które nie tylko dotyczą okresu krótko po porodzie, ale nawet dorosłości” – mówi prof. Cheryl Rosenfel, autorka badania.
Przestrzeganie zaleceń lekarza jest niezwykle ważne.
Według ekspertów CDC, okazjonalne użycie leków opioidowych w ciąży zazwyczaj nie powoduje problemów. Niemniej jednak, leki te przechodzą również do płodu i mogą mieć negatywny wpływ na rozwój dziecka. Badacze ostrzegają, że stosowanie opioidów tuż przed porodem może spowodować osłabienie oddechu noworodka, co nazywane jest depresją oddechową.
Jeśli terapia opioidami jest konieczna, lekarz zazwyczaj nie przerwie jej. Ważne jest, aby pacjentka przestrzegała zaleceń lekarza, np. poprzez zmniejszenie dawki leku i ewentualne wprowadzenie alternatywnej terapii, takiej jak fizykoterapia lub leki innego rodzaju.
Uzależnienie od opioidów niesie ze sobą liczne ryzyka zarówno dla matki, jak i dla dziecka. Może prowadzić do poważnych komplikacji takich jak uszkodzenia łożyska, przedwczesny poród, ograniczenie wzrostu płodu, stan przedrzucawkowy u matki, stany zapalne błon płodowych, a nawet poronienie i śmierć dziecka. Urodzone dziecko może cierpieć z kolei na zespół odstawienny, objawiający się drżeniem, biegunką, zaburzeniami odruchu ssania, drażliwością, płaczem o nienaturalnie wysokim tonie i zaburzeniami snu, co może wymagać kilkutygodniowej hospitalizacji. Dlatego niezbędna jest odpowiednia pomoc, obejmująca interwencję psychologiczną i farmakologiczną.
Źródła:
Opracowanie CDC na temat opioidów stosowanych w czasie ciąży: https://www.cdc.gov/pregnancy/opioids/basics.html
Opracowanie Mayo Clinic na temat opioidów stosowanych w czasie ciąży: https://newsnetwork.mayoclinic.org/discussion/womens-wellness-opioid-use-during-pregnancy-2/
Badanie wykazało związek pomiędzy podawaniem opioidów w czasie ciąży a zwiększonym ryzykiem infekcji, egzemy i astmy u dzieci w wieku wczesnoszkolnym. Więcej informacji na stronie: https://www.uwa.edu.au/news/article/2024/january/prenatal-opioid-exposure-tied-to-infections-eczema-and-asthma-risk-in-early-childhood
Analiza stanu zdrowia dzieci w wieku szkolnym została opublikowana w artykule naukowym dostępnym pod adresem: https://bmcpublichealth.biomedcentral.com/articles/10.1186/s12889-023-16702-8
Badanie naukowe dotyczące wpływu stosowania opioidów przez matki na zdrowie dzieci
https://jamanetwork.com/journals/jamanetworkopen/fullarticle/2736935?resultClick=1
Przegląd badań dotyczących wpływu opioidów na zdrowie dzieci jest dostępny pod adresem: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC6907383/
Można znaleźć analizę wpływu opioidów na zdrowie dzieci tutaj: https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S1876285919304577
Źródło: pap-mediaroom.pl
