30 stycznia w Warszawie odbyła się całodniowa konferencja poświęcona priorytetom zdrowotnym polskiej prezydencji w Radzie Unii Europejskiej, rozpoczynającej się 1 stycznia 2025 r. Wydarzenie, zorganizowane przez Instytut Rozwoju Spraw Społecznych zgromadziło ponad 60 ekspertów z różnych dziedzin życia publicznego w tym: ochrony zdrowia, praw kobiet, cyfryzacji i demografii. Debata poświęcona była wspólnej analizie wyzwań społecznych i zdrowotnych, a jej efektem będzie wypracowanie rekomendacji dotyczących priorytetowych zagadnień polskiej prezydencji w Radzie UE w obszarze zdrowia.
Nowa wersja: Zapraszamy do obejrzenia transmisji live z rundy pt. „PUNKT WYJŚCIA — BAGAŻ DOŚWIADCZEŃ, PARTNERZY I WYZWANIA POLSKIEJ PREZYDENCJI W RADZIE UE 2025” na platformie Facebook.
Przemówienie honorowe zostało wygłoszone przez ambasadora Królestwa Belgii w Polsce, J.E. Rika Van Droogenbroecka. Konferencję otworzyła minister Magdalena Sobkowiak-Czarnecka, która jest odpowiedzialna w rządzie za pion europejski i przygotowanie naszej prezydencji. Podkreśliła ona, że ze względu na kalendarz wyborczy oraz fakt, że przed Polską prezydencję sprawować będą Węgry, szczegółowe plany polskiej prezydencji mogą być modyfikowane do ostatniej chwili. Dlatego ważne jest intensywne przygotowanie, ale też pozostanie elastycznym i otwartym.
Według wiceministra zdrowia Wojciecha Koniecznego, obszar zdrowia będzie kluczowym elementem polskiej prezydencji w Radzie UE. Podkreślił również konieczność wspólnych działań w ramach Unii Europejskiej, zauważając, że pandemia wyraźnie pokazała, że izolacjonistyczne podejście do opieki zdrowotnej jest błędne. Konieczny podkreślił, że plany dotyczące ochrony zdrowia w ramach polskiej prezydencji są już ustalone.
„Jesteśmy w przededniu ich końcowego dookreślenia. Niewątpliwie wszystkie te wyzwania, o których mówimy, są aktualne — czy to sprawy profilaktyki, czy to sprawy cyfryzacji, telemedycyny czy e-zdrowia, jak i zagadnienia wyzwań demograficznych, wyzwań związanych z zagrożeniami z tego tytułu płynącymi zarówno dla społeczeństwa, jak i systemu opieki zdrowotnej” — mówił Konieczny.
Konferencja „Droga do prezydencji” odbyła się 30 stycznia w Warszawie. Wydarzenie było poświęcone priorytetom zdrowotnym polskiej prezydencji w Radzie Unii Europejskiej, rozpoczynającej się 1 stycznia 2025 r. Wzięło w niej udział ponad 60 ekspertów z różnych dziedzin życia publicznego, w tym: ochrony zdrowia, praw kobiet, cyfryzacji i demografii. Rozpoczęła ją konferencja pt. „PUNKT WYJŚCIA — BAGAŻ DOŚWIADCZEŃ, PARTNERZY I WYZWANIA POLSKIEJ PREZYDENCJI W RADZIE UE 2025”, a przemówienie honorowe wygłosił ambasador Królestwa Belgii w Polsce, J.E. Rik Van Droogenbroeck.
W trakcie konferencji omówiono kwestie związane z priorytetowymi zagadnieniami polskiej prezydencji w Radzie UE w obszarze zdrowia oraz dyskutowano na temat współpracy międzynarodowej i regionalnej w ochronie zdrowia. W wyniku debaty zostaną wypracowane rekomendacje dotyczące priorytetowych zagadnień polskiej prezydencji w Radzie UE w obszarze zdrowia.
Podczas drugiej części konferencji omawiano zmiany w unijnym prawie zdrowotnym i wyzwania legislacyjne, które będą przedmiotem prac polskiej prezydencji. Dyskutowano także o znaczeniu współpracy międzynarodowej i regionalnej w ochronie zdrowia oraz o możliwościach wykorzystania nowych technologii w transformacji opieki zdrowotnej.
Sesja podsumowująca konferencję dotyczyła znaczenia polskiej prezydencji w kształtowaniu przyszłości polityki zdrowotnej w UE oraz znaczenia kontynuacji dialogu międzysektorowego i międzynarodowego w celu stawienia czoła wyzwaniom zdrowotnym. Zebrane wnioski i rekomendacje z debaty zostaną wykorzystane do opracowania Białej Księgi, która ma stanowić drogowskaz dla rządzących w kontekście przyszłych działań w dziedzinie zdrowia zarówno unijnego, jak i krajowego.
„Polska prezydencja w Radzie UE, którą będziemy sprawować w 2025 r., to bez wątpienia szansa na kształtowanie przyszłej Europy w duchu solidarności i współpracy. Na każdym etapie potrzebujemy kompromisu” – powiedział Krzysztof Pater, wiceprzewodniczący Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego.
Część 1. Quo vadis, Trio?
Sesja otwierająca wydarzenie z udziałem wielu wybitnych ekspertów z dziedziny zdrowia, w tym prof. dr. hab. n. med. Bolesława Samolińskiego z Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego, dr. Adama Jarubasa, posła do Parlamentu Europejskiego i prof. dr. hab. n. med. Piotra Czauderny, przewodniczącego Rady ds. Ochrony Zdrowia przy Prezydencie RP.
Podczas panelu poruszono kwestie dotyczące współpracy międzynarodowej i regionalnej w dziedzinie ochrony zdrowia. Uczestnicy dyskutowali o strategiach wzmacniania solidarności między krajami UE w zakresie spraw zdrowotnych.
„W 2011 r. mieliśmy bardzo dobrze przygotowane priorytety, przedyskutowane w Komisji Europejskiej i w ramach tria prezydenckiego, które tak jak i tym razem stanowią Polska, Dania i Cypr. W tych ramach omawialiśmy priorytety i zagadnienia, jakie będą w programie prezydencji. Dzisiaj znajdujemy się w zupełnie innej sytuacji. Polska jest wyraźnie obecna w Unii Europejskiej, ma znakomite kadry, dobrze osadzone w strukturach unijnych. Z tego wynikają olbrzymie doświadczenia i wiedza, którą musimy dobrze wykorzystać” – relacjonował prof. Bolesław Samoliński
30 stycznia w Warszawie odbyła się całodniowa konferencja poświęcona priorytetom zdrowotnym polskiej prezydencji w Radzie Unii Europejskiej, rozpoczynającej się 1 stycznia 2025 r. Wydarzenie, zorganizowane przez Instytut Rozwoju Spraw Społecznych zgromadziło ponad 60 ekspertów z różnych dziedzin życia publicznego w tym: ochrony zdrowia, praw kobiet, cyfryzacji i demografii. Debata poświęcona była wspólnej analizie wyzwań społecznych i zdrowotnych, a jej efektem będzie wypracowanie rekomendacji dotyczących priorytetowych zagadnień polskiej prezydencji w Radzie UE w obszarze zdrowia. (źródło: Roundatble pt. PUNKT WYJŚCIA — BAGAŻ DOŚWIADCZEŃ, PARTNERZY I WYZWANIA POLSKIEJ PREZYDENCJI W RADZIE UE 2025)
Przemówienie honorowe wygłosił J.E. Rik Van Droogenbroeck, ambasador Królestwa Belgii w Polsce. Konferencję otworzyła min. Magdalena Sobkowiak-Czarnecka, odpowiedzialna w rządzie za pion europejski i przygotowanie naszej prezydencji. Wskazywała ona na to, że ze względu na kalendarz wyborczy oraz fakt, że przed Polską prezydencję sprawować będą Węgry – szczegółowe plany polskiej prezydencji mogą być modyfikowane do ostatniej chwili – należy więc intensywnie się przygotowywać, ale też pozostać elastycznym i otwartym. (źródło: Roundatble pt. PUNKT WYJŚCIA — BAGAŻ DOŚWIADCZEŃ, PARTNERZY I WYZWANIA POLSKIEJ PREZYDENCJI W RADZIE UE 2025)
Druga część konferencji skupiła się na znaczeniu współpracy międzynarodowej i regionalnej w ochronie zdrowia. Uczestnicy omawiali strategie na rzecz wzmacniania solidarności między krajami UE w odniesieniu do zagadnień zdrowotnych. (źródło: Roundatble pt. PUNKT WYJŚCIA — BAGAŻ DOŚWIADCZEŃ, PARTNERZY I WYZWANIA POLSKIEJ PREZYDENCJI W RADZIE UE 2025)
Podczas konferencji eksperci podkreślili wpływ zmian demograficznych na systemy opieki zdrowotnej, ze szczególnym uwzględnieniem zdrowia kobiet. Mówiono także o potrzebie uwzględnienia specyfiki zdrowia kobiet w planowaniu usług zdrowotnych – zarówno w zakresie profilaktyki, jak i leczenia. (źródło: Roundatble pt. PUNKT WYJŚCIA — BAGAŻ DOŚWIADCZEŃ, PARTNERZY I WYZWANIA POLSKIEJ PREZYDENCJI W RADZIE UE 2025)
„Jako Komisja Europejska przedstawiliśmy wiele legislacyjnych pakietów i w pewnym sensie ten cały pakiet wdrożeniowy nowego prawa farmaceutycznego trafi pod prezydencję częściowo węgierską, a w dużej części pod polską prezydencję” – powiedział dr Andrzej Ryś reprezentujący Komisję.
30 stycznia w Warszawie odbyła się całodniowa konferencja poświęcona priorytetom zdrowotnym polskiej prezydencji w Radzie Unii Europejskiej, rozpoczynającej się 1 stycznia 2025 r. W wydarzeniu zorganizowanym przez Instytut Rozwoju Spraw Społecznych wzięło udział ponad 60 ekspertów z różnych dziedzin życia publicznego, w tym ochrony zdrowia, praw kobiet, cyfryzacji i demografii. Podczas debaty analizowano wyzwania społeczne i zdrowotne, a efektem dyskusji będą rekomendacje dotyczące priorytetowych zagadnień polskiej prezydencji w Radzie UE w obszarze zdrowia. Konferencję zainaugurował min. Magdalena Sobkowiak-Czarnecka, która podkreśliła elastyczność i przygotowanie na ewentualne modyfikacje planów prezydencji. Wiceminister zdrowia, Wojciech Konieczny, zaznaczył, że obszar zdrowia będzie ważnym celem prezydencji, a dodatkowo podkreślił znaczenie współpracy międzynarodowej w ochronie zdrowia. Wiceprzewodniczący Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego, Krzysztof Pater, wskazał na konieczność kompromisu w kształtowaniu przyszłej Europy. Dyskusja panelowa skupiła się na znaczeniu współpracy regionalnej w ochronie zdrowia oraz na wpływie nowych technologii na transformację opieki zdrowotnej. Z kolei eksperci podkreślili znaczenie profilaktyki i promocji zdrowia publicznego w kontekście zmian demograficznych i starzenia się społeczeństw w UE. Podczas konferencji zaznaczono potrzebę kontynuacji dialogu międzysektorowego i międzynarodowego w celu stawienia czoła wyzwaniom zdrowotnym, a zebrane wnioski zostaną wykorzystane do opracowania Białej Księgi, która ma stanowić drogowskaz dla rządzących w przyszłych działaniach w dziedzinie zdrowia w Polsce i Unii Europejskiej. Konferencja odbyła się pod patronatem Parlamentu Europejskiego oraz Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego. Patronat nad wydarzeniem objęły także inne organizacje, a relację przez cały dzień prowadzono na stronie internetowej konferencji.
„Najprawdopodobniej nasza prezydencja przypadnie na moment, w którym również Komisja Europejska będzie przedstawiać swoje założenia i przez to będziemy mogli współuczestniczyć w kształtowaniu priorytetów Komisji, która decyduje i inicjuje procesy legislacyjne instytucji europejskich” — podsumował europoseł dr Adam Jarubas.
Zmiany w unijnym prawie zdrowotnym stanowią ważne wyzwanie dla polskiej prezydencji. Panel dyskusyjny z udziałem ekspertów z różnych obszarów sektora zdrowia będzie poruszał temat legislacyjnych wyzwań związanych z przyszłością prawa zdrowotnego w Unii Europejskiej.
W skład panelu wchodzą eksperci z różnych dziedzin, takie jak farmacja, biotechnologia, zarządzanie ochroną zdrowia oraz przedstawiciele organizacji branżowych. Będą to osoby o szerokim doświadczeniu zawodowym, które wniosą różnorodne perspektywy i wiedzę na temat zmian w unijnym prawie zdrowotnym.
„Polska jako producent leków w rankingu państw europejskich rzeczywiście mamy wiodącą pozycję w Europie Środkowej i na pewno mamy olbrzymi potencjał konkurencyjny. To jest wielkie wyzwanie dla polskiej prezydencji by skorzystać z tej możliwości i w największym stopniu uzyskać korzyści pod postacią wzrostu produkcji API i siły polskiego przemysłu farmaceutycznego” – zaznaczył dr Igor Radziewicz-Winnicki, wiceminister zdrowia w latach 2012-2015.
30 stycznia w Warszawie odbyła się konferencja poświęcona priorytetom zdrowotnym polskiej prezydencji w Radzie Unii Europejskiej, rozpoczynającej się 1 stycznia 2025 r. Wydarzenie zorganizowane przez Instytut Rozwoju Spraw Społecznych zgromadziło ponad 60 ekspertów z różnych dziedzin życia publicznego, takich jak ochrona zdrowia, prawa kobiet, cyfryzacja i demografia. Debata poświęcona była wspólnej analizie wyzwań społecznych i zdrowotnych, a jej efektem będzie wypracowanie rekomendacji dotyczących priorytetowych zagadnień polskiej prezydencji w Radzie UE w obszarze zdrowia. Jednym z prelegentów był J.E. Rik Van Droogenbroeck, ambasador Królestwa Belgii w Polsce. Konferencję otworzyła min. Magdalena Sobkowiak-Czarnecka, odpowiedzialna w rządzie za pion europejski i przygotowanie naszej prezydencji.
Przemówienie honorowe wygłosił J.E. Rik Van Droogenbroeck, ambasador Królestwa Belgii w Polsce. Konferencję otworzyła min. Magdalena Sobkowiak-Czarnecka, odpowiedzialna w rządzie za pion europejski i przygotowanie naszej prezydencji. Wskazywała ona na to, że ze względu na kalendarz wyborczy oraz fakt, że przed Polską prezydencję sprawować będą Węgry – szczegółowe plany polskiej prezydencji mogą być modyfikowane do ostatniej chwili – należy więc intensywnie się przygotowywać, ale też pozostać elastycznym i otwartym. Debatę poświęconą wyzwaniom zdrowotnym i społecznym prowadził Wiceminister zdrowia Wojciech Konieczny, który zauważył, że obszar zdrowia będzie ważnym elementem celów polskiej prezydencji w Radzie UE. Wspomniał także o wspólnych działaniach w ramach UE, zaznaczając, że plany na polską prezydencję w obszarze ochrony zdrowia są znane. Jako szansa na kształtowanie przyszłej Europy w duchu solidarności i współpracy, na każdym etapie potrzebujemy kompromisu – podsumował Krzysztof Pater, wiceprzewodniczący Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego.
„Europa musi postawić sobie kluczowe pytanie strategiczne: kim chce być? Czy Europa aspiruje do roli światowego centrum innowacyjności, czy też ma zadowolić się pozycją podążającą za innymi, importując innowacje i nie generując własnych, ryzykując utratę innowacyjnego potencjału na swoim terytorium?” – pytał Wojciech Nowak ze stowarzyszenia EuropaBio.
30 stycznia odbyła się konferencja poświęcona priorytetom zdrowotnym polskiej prezydencji w Radzie Unii Europejskiej, rozpoczynającej się 1 stycznia 2025 r. Konferencję otworzyła min. Magdalena Sobkowiak-Czarnecka, odpowiedzialna w rządzie za pion europejski i przygotowanie naszej prezydencji. Wiceminister zdrowia Wojciech Konieczny zauważył z kolei, że obszar zdrowia będzie ważną częścią celów polskiej prezydencji w Radzie UE. W trakcie konferencji eksperci omawiali strategie na rzecz wzmacniania solidarności między krajami UE w odniesieniu do zagadnień zdrowotnych. Uczestnicy dyskutowali także o znaczeniu współpracy międzynarodowej i regionalnej w ochronie zdrowia. Link do relacji fotograficznej: https://pathtopresidency.eu/droga-do-prezydencji-30-stycznia-2024-r/
Zobacz więcej
„Bez substancji czynnych i podstawowych leków nie można osiągnąć postępu. Unia Europejska wyznaczyła jasne priorytety w tym obszarze. Jeśli chodzi o przewidywany pakiet farmaceutyczny i negocjacje trójstronne to niemożliwa jest realizacja tych działań wyłącznie z Warszawy, trzeba działać tam na miejscu” — wskazał Grzegorz Rychwalski, wiceprezes Polskiego Związku Pracodawców Przemysłu Farmaceutycznego.
Zapraszamy do obejrzenia dyskusji na temat cyfryzacji w ochronie zdrowia i roli Polski w tym obszarze. Czy nasz kraj może być liderem w Unii Europejskiej dzięki swoim innowacyjnym rozwiązaniom? Obejrzyj dyskusję tutaj: cyfryzacja w ochronie zdrowia
Podczas sesji moderowanej przez red. Karolinę Wasielewską, szefową newsroomu Radia Kolor, omawiano potencjał technologii cyfrowych w transformacji opieki zdrowotnej. Dyskutowano o korzyściach, jakie cyfryzacja może przynieść poprzez poprawę dostępu do usług zdrowotnych, zwiększenie efektywności diagnostyki i leczenia, oraz lepszą koordynację opieki nad pacjentem. W sesji wzięli udział: dr Maria Libura z Centrum Analiz Klubu Jagiellońskiego ds. Zdrowia oraz kierowniczka Zakładu Dydaktyki i Symulacji Medycznej CM UWM w Olsztynie; dr Ligia Kornowska, liderka AI W ZDROWIU; dr Jarek Oleszczuk, ekspert systemu ochrony zdrowia; dr Anna Gawrońska, ekspertka ds. zarządzania w ochronie zdrowia; dr Marlena Kondrat, członek zarządu Krajowego Instytutu Gospodarki Senioralnej; Maia Mazurkiewicz, co-founder & head of StratComm, Alliance4Europe; Aleksandra Sienkiewicz, dyrektor Forum Zdrowia ZPP i Jakub Zaczyk, przewodniczący Rady Gospodarczej Wyrobów Medycznych POLMED.
Według dr Marii Libury, cyfryzacja jest potężnym narzędziem, ale nie stanowi rozwiązania samo w sobie. Ważne jest skuteczne uregulowanie i pełne zrozumienie, jakie korzyści niesie dla społeczeństwa. Podkreśla, że cyfryzacja jest nieunikniona, ale aby przyniosła oczekiwane efekty, musi być oparta na zasadach sprawiedliwości społecznej.
Podczas wystąpienia dr Marlena Kondrat z Krajowego Instytutu Gospodarki Senioralnej skupiła się na roli seniorów w procesie cyfryzacji oraz ich potrzebach związanych z korzystaniem z rozwiązań umożliwiających kontakt ze specjalistami medycznymi. Podkreśliła również istotę zapewnienia równego dostępu do technologii cyfrowych oraz edukacji w obszarze zdrowia.
„Polska, patrząc na priorytety prezydencji może czerpać inspirację z działań krajów takich jak Finlandia czy Szwecja, które dobrze radzą sobie z wyzwaniami cyfrowymi. UE powinna zwiększyć swoje zaangażowanie w rozwój nowych technologii, aby nie pozostawać w tyle za innymi krajami, zwłaszcza w kontekście konkurencji z platformami spoza UE” – dodała Maia Mazurkiewicz.
Dr. Ligia Kornowska podkreśliła, że Polska powinna odważnie podchodzić do cyfryzacji w opiece zdrowotnej i być gotowa do pełnienia roli pioniera w niektórych obszarach. Przypomniała udane przykłady wdrożenia innowacji cyfrowych w polskim systemie zdrowia, takie jak elektroniczna recepta oraz rozwój liczby startupów medycznych, w tym tych skupiających się na sztucznej inteligencji w opiece zdrowotnej.
Panel dyskusyjny pt. „Profilaktyka i opieka zdrowotna w kontekście podejścia „One Health””
W sesji moderowanej przez dr. Jakuba Gierczyńskiego wzięli udział m.in. prof. Małgorzata Janas-Kozik, prof. Mieczysław Walczak, prof. Brygida Kwiatkowska, prof. Maciej Banach, prof. Robert Gil, prof. Robert Flisiak, prof. Konrad Rejdak, prof. Andrzej Fala, prof. Teresa Jackowska, prof. Małgorzata Myśliwiec, prof. Marcin Czech, prof. Tadeusz Pieńkowski, prof. Marcin Wojnar, dr. Aleksandra Lewandowska oraz Stanisław Maćkowiak.
Podczas spotkania eksperci omawiali znaczenie prewencji i promocji zdrowia publicznego, zwracając uwagę na konieczność wprowadzenia innowacyjnych rozwiązań w zwalczaniu zarówno chorób przewlekłych, jak i zakaźnych. Podkreślono również konieczność inwestycji w edukację zdrowotną społeczeństwa oraz rozwój systemów monitorowania zdrowia publicznego.
Według Prof. dr hab n. med. Macieja Banacha, konieczne jest holistyczne podejście do pacjenta i współpraca między różnymi dziedzinami medycyny. Prezes Polskiego Towarzystwa Lipidologicznego uważa, że takie podejście powinno stanowić podstawę profilaktyki, czego obecnie brakuje. Choroby sercowo-naczyniowe są główną przyczyną zgonów na świecie, potwierdzają to dane WHO z 2019 r., zgodnie z którymi odpowiadały za 19 mln zgonów. Są one również głównym czynnikiem ryzyka, przewyższającym nowotwory, choroby płuc i cukrzycę. Dodatkowo, pandemia, na którą nikt nie był przygotowany, pogorszyła ten już niekorzystny obraz.
„W tym obszarze trzeba podjąć bardzo szerokie działania, żeby tę sytuację poprawić: jeżeli chodzi o zapobieganie, leczenie i poprawę sprawności fizycznej dzieci i młodzieży, również jeżeli chodzi o cukrzycę” – dodał prof. Walczak.
„Nie ma na niego skutecznej terapii. Jedyną metodą leczenia jest przeszczepienie wątroby, które może być wykonane u nielicznych pacjentów i możemy temu zapobiec testując masowo w kierunku zakażeń HCV. I nie robimy tego, a podejmowane dotąd działania były pozorowane” – mocno podkreślił prof. Flisiak.
Natomiast zdaniem prof. Mieczysława Walczaka chorobom tym trzeba zapobiegać przede wszystkim u dzieci. Im wcześniej, tym lepiej.
Prof. Robert Flisiak wskazywał na problemy związane z rakiem wątroby.
30 stycznia w Warszawie odbyła się całodniowa konferencja poświęcona priorytetom zdrowotnym polskiej prezydencji w Radzie Unii Europejskiej, rozpoczynającej się 1 stycznia 2025 r. Wydarzenie, zorganizowane przez Instytut Rozwoju Spraw Społecznych zgromadziło ponad 60 ekspertów z różnych dziedzin życia publicznego w tym: ochrony zdrowia, praw kobiet, cyfryzacji i demografii. Debata poświęcona była wspólnej analizie wyzwań społecznych i zdrowotnych, a jej efektem będzie wypracowanie rekomendacji dotyczących priorytetowych zagadnień polskiej prezydencji w Radzie UE w obszarze zdrowia.
Przemówienie honorowe wygłosił J.E. Rik Van Droogenbroeck, ambasador Królestwa Belgii w Polsce. Konferencję otworzyła min. Magdalena Sobkowiak-Czarnecka, odpowiedzialna w rządzie za pion europejski i przygotowanie naszej prezydencji. Wskazywała ona na to, że ze względu na kalendarz wyborczy oraz fakt, że przed Polską prezydencję sprawować będą Węgry – szczegółowe plany polskiej prezydencji mogą być modyfikowane do ostatniej chwili – należy więc intensywnie się przygotowywać, ale też pozostać elastycznym i otwartym.
Wiceminister zdrowia Wojciech Konieczny zauważył z kolei, że obszar zdrowia będzie ważną częścią celów polskiej prezydencji w Radzie UE. Wspominał także o wspólnych działaniach w ramach UE. – Pandemia pokazała, że myślenie, iż jeden kraj zorganizuje swoją opiekę zdrowotną bez współpracy międzynarodowej, jest myśleniem błędnym – stwierdził min. Konieczny. Zaznaczył także , że plany na polską prezydencję w obszarze ochrony zdrowia są znane.
„Jesteśmy w przededniu ich końcowego dookreślenia. Niewątpliwie wszystkie te wyzwania, o których mówimy, są aktualne — czy to sprawy profilaktyki, czy to sprawy cyfryzacji, telemedycyny czy e-zdrowia, jak i zagadnienia wyzwań demograficznych, wyzwań związanych z zagrożeniami z tego tytułu płynącymi zarówno dla społeczeństwa, jak i systemu opieki zdrowotnej” — mówił Konieczny.
„Polska prezydencja w Radzie UE, którą będziemy sprawować w 2025 r., to bez wątpienia szansa na kształtowanie przyszłej Europy w duchu solidarności i współpracy. Na każdym etapie potrzebujemy kompromisu” – powiedział Krzysztof Pater, wiceprzewodniczący Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego.
Część 1. Quo vadis, Trio?
Sesja otwierająca wydarzenie z udziałem prof. dr. hab. n. med. Bolesława Samolińskiego z Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego; dr. Adama Jarubasa, posła do Parlamentu Europejskiego i przewodniczącego stałej Podkomisji Zdrowia Publicznego (SANT); prof. dr. hab. n. med. Piotra Czauderny, przewodniczącego Rady ds. Ochrony Zdrowia przy Prezydencie RP; Wojciecha Koniecznego, sekretarza stanu w Ministerstwie Zdrowia; Magdaleny Sobkowiak-Czarneckiej, podsekretarza stanu w KPRM, pion ds. Unii Europejskiej; Krzysztofa Patera, wiceprzewodniczącego Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego; dr. Andrzeja Rysia, Principal Scientific Advisor w Dyrekcji Generalnej ds. Zdrowia i Bezpieczeństwa Żywności (DG SANTE) Komisji Europejskiej; Lecha Pilawskiego, członka Europejskiego Komitetu Społecznego i Doradcy Zarządu Konfederacji Lewiatan; Marcina Rynkowskiego, Przewodniczącego Grupy EU Pharma Strategy INFARMA, b. Dyrektora Departamentu Współpracy Międzynarodowej w Ministerstwie Zdrowia.
Dyskusja w ramach panelu skupiła się na znaczeniu współpracy międzynarodowej i regionalnej w ochronie zdrowia. Uczestnicy omawiali strategie na rzecz wzmacniania solidarności między krajami UE w odniesieniu do zagadnień zdrowotnych.
„W 2011 r. mieliśmy bardzo dobrze przygotowane priorytety, przedyskutowane w Komisji Europejskiej i w ramach tria prezydenckiego, które tak jak i tym razem stanowią Polska, Dania i Cypr. W tych ramach omawialiśmy priorytety i zagadnienia, jakie będą w programie prezydencji. Dzisiaj znajdujemy się w zupełnie innej sytuacji. Polska jest wyraźnie obecna w Unii Europejskiej, ma znakomite kadry, dobrze osadzone w strukturach unijnych. Z tego wynikają olbrzymie doświadczenia i wiedza, którą musimy dobrze wykorzystać” – relacjonował prof. Bolesław Samoliński
„Jako Komisja Europejska przedstawiliśmy wiele legislacyjnych pakietów i w pewnym sensie ten cały pakiet wdrożeniowy nowego prawa farmaceutycznego trafi pod prezydencję częściowo węgierską, a w dużej części pod polską prezydencję” – powiedział dr Andrzej Ryś reprezentujący Komisję.
„Najprawdopodobniej nasza prezydencja przypadnie na moment, w którym również Komisja Europejska będzie przedstawiać swoje założenia i przez to będziemy mogli współuczestniczyć w kształtowaniu priorytetów Komisji, która decyduje i inicjuje procesy legislacyjne instytucji europejskich” — podsumował europoseł dr Adam Jarubas.
Część 2. Zmiany w unijnym prawie zdrowotnym — jakie wyzwania legislacyjne będą przedmiotem prac polskiej prezydencji?
Panel z udziałem dr. Igora Radziewicza-Winnickiego, podsekretarza stanu w Ministerstwie Zdrowia w latach 2012-2015; Grzegorza Rychwalskiego, wiceprezesa Polskiego Związku Pracodawców Przemysłu Farmaceutycznego — Krajowi Producenci Leków, b. Attaché ds. leków i wyrobów medycznych w Stałym Przedstawicielstwie RP przy Unii Europejskiej; Wojciecha Nowaka, Chair of the Healthcare Biotechnology Council stowarzyszenia EuropaBio; Ireny Rej, Prezes Izby Gospodarczej „Farmacja Polska”; dr Małgorzaty Gałązki-Sobotki, Dziekan Centrum Kształcenia Podyplomowe goi Dyrektor Instytutu Zarządzania w Ochronie Zdrowia Uczelni Łazarskiego; Justina Gandy’ego, Dyrektora Zarządzającego MSD Polska; Michała Byliniaka, Dyrektora Generalnego Związku Pracodawców Innowacyjnych Firm Farmaceutycznych INFARMA oraz Arkadiusza Grądkowskiego, Prezesa Ogólnopolskiej Izby Gospodarczej Wyrobów Medycznych POLMED.
„Polska jako producent leków w rankingu państw europejskich rzeczywiście mamy wiodącą pozycję w Europie Środkowej i na pewno mamy olbrzymi potencjał konkurencyjny. To jest wielkie wyzwanie dla polskiej prezydencji by skorzystać z tej możliwości i w największym stopniu uzyskać korzyści pod postacią wzrostu produkcji API i siły polskiego przemysłu farmaceutycznego” – zaznaczył dr Igor Radziewicz-Winnicki, wiceminister zdrowia w latach 2012-2015.
„Europa musi postawić sobie kluczowe pytanie strategiczne: kim chce być? Czy Europa aspiruje do roli światowego centrum innowacyjności, czy też ma zadowolić się pozycją podążającą za innymi, importując innowacje i nie generując własnych, ryzykując utratę innowacyjnego potencjału na swoim terytorium?” – pytał Wojciech Nowak ze stowarzyszenia EuropaBio.
„Bez substancji czynnych i podstawowych leków nie można osiągnąć postępu. Unia Europejska wyznaczyła jasne priorytety w tym obszarze. Jeśli chodzi o przewidywany pakiet farmaceutyczny i negocjacje trójstronne to niemożliwa jest realizacja tych działań wyłącznie z Warszawy, trzeba działać tam na miejscu” — wskazał Grzegorz Rychwalski, wiceprezes Polskiego Związku Pracodawców Przemysłu Farmaceutycznego.
Roundtable pt. CYFRYZACJA W OCHRONIE ZDROWIA: CZY POLSKA ZE SWOIMI ROZWIĄZANIAMI MOŻE STAĆ SIĘ TRENDSETTEREM W UE?
Sesja moderowana przez red. Karolinę Wasielewską, szefową newsroomu Radia Kolor, koncentrowała się na potencjale technologii cyfrowych w transformacji opieki zdrowotnej. Dyskutowano o sposobach, w jakie cyfryzacja może poprawić dostęp do usług zdrowotnych, zwiększyć efektywność diagnostyki i leczenia, a także umożliwić lepszą koordynację opieki nad pacjentem. Udział w sesji wzięli: dr Maria Libura, ekspertka Centrum Analiz Klubu Jagiellońskiego ds. Zdrowia oraz kierowniczka Zakładu Dydaktyki i Symulacji Medycznej CM UWM w Olsztynie; dr Ligia Kornowska, liderka AI W ZDROWIU; dr Jarek Oleszczuk, ekspert systemu ochrony zdrowia; dr Anna Gawrońska, ekspertka ds. zarządzania w ochronie zdrowia; dr Marlena Kondrat, członek zarządu Krajowego Instytutu Gospodarki Senioralnej; Maia Mazurkiewicz, co-founder & head of StratComm, Alliance4Europe; Aleksandra Sienkiewicz, dyrektor Forum Zdrowia ZPP i Jakub Zaczyk, przewodniczący Rady Gospodarczej Wyrobów Medycznych POLMED.
Zdaniem dr Marii Libury, choć cyfryzacja stanowi potężne narzędzie, nie jest ona rozwiązaniem samym w sobie, a więc konieczne jest skuteczne uregulowanie i pełne zrozumienie tego, co służy interesowi społecznemu. Podkreśla, że cyfryzacja jest nieuchronna, ale aby była sprawiedliwa i przyniosła oczekiwane efekty, musi kierować się przesłankami sprawiedliwości społecznej.
Dr Marlena Kondrat z Krajowego Instytutu Gospodarki Senioralnej mówiła o miejscu seniorów w procesie cyfryzacji oraz ich potrzebach korzystania z rozwiązań umożliwiających kontakt ze specjalistami medycznymi. Podkreślała ważność zapewnienia sprawiedliwego dostępu do technologii cyfrowych oraz edukacji w obszarze zdrowia.
„Polska, patrząc na priorytety prezydencji może czerpać inspirację z działań krajów takich jak Finlandia czy Szwecja, które dobrze radzą sobie z wyzwaniami cyfrowymi. UE powinna zwiększyć swoje zaangażowanie w rozwój nowych technologii, aby nie pozostawać w tyle za innymi krajami, zwłaszcza w kontekście konkurencji z platformami spoza UE” – dodała Maia Mazurkiewicz.
Dr Ligia Kornowska podkreślała, że Polska powinna podejść do cyfryzacji w zdrowiu bez kompleksów i być gotowa do pełnienia roli testerki w niektórych obszarach. Wskazywała na udane przykłady wdrożenia innowacji cyfrowych w polskim systemie zdrowia, takie jak elektroniczna recepta, czy rozwój liczby startupów medycznych, w tym tych skupiających się na sztucznej inteligencji w zdrowiu.
Roundtable pt. PROFILAKTYKA I OPIEKA ZDROWOTNA W KONTEKŚCIE „ONE HEALTH” APPROACH
Sesja moderowana przez dr. Jakuba Gierczyńskiego odbyła się z udziałem m.in. prof. Małgorzaty Janas-Kozik, pełnomocniczki Ministra Zdrowia ds. reformy psychiatrii dzieci i młodzieży; prof. Mieczysława Walczaka, konsultanta krajowego w dziedzinie Endokrynologii i Diabetologii Dziecięcej; prof. Brygidy Kwiatkowskiej, konsultant krajowej w dziedzinie reumatologii; prof. Macieja Banacha, przewodniczącego Polskiego Towarzystwa Lipidologicznego, podsekretarza stanu w Ministerstwie Nauki i Szkolnictwa Wyższego w latach 2010–2012; prof. Roberta Gila, prezesa Polskiego Towarzystwa Kardiologicznego; prof. Roberta Flisiaka, prezesa Polskiego Towarzystwa Epidemiologów i Lekarzy Chorób Zakaźnych, przewodniczącego Zespołu ds. monitorowania i oceny sytuacji dotyczącej zagrożeń związanych z chorobami zakaźnymi; prof. Konrada Rejdaka, prezesa Polskiego Towarzystwa Neurologicznego; prof. Andrzeja Fala, prezesa Polskiego Towarzystwa Zdrowia Publicznego; prof. Teresy Jackowskiej, prezeski Polskiego Towarzystwa Pediatrycznego, prof. Małgorzaty Myśliwiec, konsultant wojewódzkiej w dziedzinie endokrynologii i diabetolog
„Ponad 50% naszego zdrowia w końcowym rozrachunku to jest nasz styl bycia i czynniki behawioralne – oceniał prof. Andrzej Fal. – I na to paradoksalnie są najmniejsze nakłady. Dlaczego? Bo okres zwrotu jest dosyć długi. (…) A chciałem przypomnieć chociażby raporty kolejnych lat WHO, Banku Światowego i naszego Narodowego Instytutu Zdrowia Publicznego, pokazujące, że między 92% a 94% przedwczesnych śmierci w Polsce jest wywołanych chorobami w większości dominowanymi przez czynniki behawioralne. Są one odpowiedzialne za ponad 70% kosztów pośrednich tych wszystkich chorób” – podsumował prof. Fal.
Aleksandra Lewandowska zauważyła, że w ostatnich latach liczba pacjentów dzieci i młodzieży w psychiatrii znacząco wzrosła z powodu wzrostu zaburzeń psychicznych w tej grupie wiekowej.
„W odniesieniu do tych zaburzeń bardzo duże znaczenie odgrywają czynniki środowiskowe, czyli te, na które my (jako dorośli, poprzez różne oddziaływania prewencyjne) mamy wpływ i mamy możliwości w odniesieniu do czynników ryzyka” – dodała dr Lewandowska.
Prof. Małgorzata Janas-Kozik podkreśliła, że profilaktyka uniwersalna powinna obejmować nie tylko wiedzę, ale także praktyczne umiejętności. Propozycją są programy edukacyjne dotyczące higieny życia, snu i diety, które mogą być wprowadzane już w przedszkolu.
„W chorobach zakaźnych mamy dużo więcej szczepień ochronnych, które są dostępne i finansowane ze źródeł publicznych. Jesteśmy jednym z krajów, które w Europie mają najobszerniejszy screening. 30 chorób jest poddanych screeningowi i Polska, obok Włoch, jest tutaj w czołówce. Screening wybranych chorób jest czymś, czym możemy się dzielić, w tym choćby znakomite rozwiązania w przypadku SMA. Jest więc to bardzo dobra oś i bardzo dobry case study, żeby w Europie się tym podzielić” – zauważył prof. Czech.
W Polsce zaszło wiele pozytywnych zmian w zakresie dostępu do profilaktyki pierwotnej, według prof. Marcina Czecha.
Zapraszamy do obejrzenia dyskusji „EUROPEJSKI SYSTEM OCHRONY ZDROWIA W OBLICZU ZMIAN DEMOGRAFICZNYCH” na żywo na platformie Facebook.
Roundtable pt. EUROPEJSKI SYSTEM OCHRONY ZDROWIA W OBLICZU ZMIAN DEMOGRAFICZNYCH
Podczas dyskusji moderowanej przez red. Karolinę Hytrek-Prosiecką udział wzięli: ministra ds. równości Katarzyna Kotula; prof. dr hab. n. med. Violetta Skrzypulec-Plinta, kierowniczka Katedry Zdrowia Kobiety oraz Zakładu Zdrowia Reprodukcyjnego i Seksuologii Śląskiego Uniwersytetu Medycznego w Katowicach; Neil Datta, Dyrektor Wykonawczy European Parliamentary Forum for Sexual and Reproductive Rights; Peggy Maguire, Dyrektor Generalna European Institute of Women’s Health; Wanda Nowicka, posłanka na Sejm RP, przewodnicząca Parlamentarnego Zespołu Praw Kobiet; Thomas Hofmarcher, Research Director, Swedish Institute of Health Economics (IHE); adw. Katarzyna Bondaryk z Kancelarii Bondaryk.
Podczas tej części konferencji eksperci omawiali wpływ zmian demograficznych na systemy opieki zdrowotnej, ze szczególnym uwzględnieniem zdrowia kobiet. Podkreślano konieczność uwzględnienia specyfiki zdrowia kobiet w planowaniu usług zdrowotnych, zarówno w zakresie profilaktyki, jak i leczenia.
Katarzyna Kotula, minister ds. równości, podkreśliła, że zbliżająca się polska prezydencja w Radzie Unii Europejskiej będzie pierwszą, podczas której minister ds. równości zasiądzie w Radzie Ministrów. Zapewniła, że w ciągu sześciu miesięcy polskiej prezydencji kwestie praw reprodukcyjnych Polek oraz szeroko pojętej równości płci znajdą się w centrum polityki Unii Europejskiej.
„Stawiam sobie za cel, by do końca 2027 roku Polska stała się krajem w pełni regulującym prawa reprodukcyjne kobiet i zapewniającym szeroki dostęp do świadczeń medycznych. Jedną z moich pierwszych decyzji jako ministry ds. równości była zmiana stanowiska Polski w zakresie dyrektywy unijnej dotyczącej przeciwdziałania przemocy. Zawierała ona słynny artykuł piąty, zmieniający definicję gwałtu. Prezydencja belgijska nie zdecydowała się go zachować. Niezależnie od tego zmieniliśmy stanowisko z negatywnego na pozytywne, więc stawiamy te małe, ale konsekwentne kroki naprzód” – podkreśliła Katarzyna Kotula.
„Mamy spadek dzietności i wzrosty niepłodności. Pamiętajmy, że jesteśmy starzejącym się społeczeństwem. W związku z tym dbałość o życie w menopauzie jest bardzo ważna. Od kardioprotekcji płuc po wszystkie profilaktyki. (…) Kobiety żyją 8-9 lat dłużej niż ich statystyczny partner. To, że żyjemy dłużej, i że mamy nowe potrzeby, wymaga odpowiedzi na poziomie całej Europy” – podkreśliła prof. Skrzypulec-Plinta.
Prof. Violetta Skrzypulec-Plinta uważa, że ważne obszary dbałości o zdrowie kobiet to edukacja, szczepienia i cytologia.
Wanda Nowicka, przewodnicząca Parlamentarnego Zespołu Praw Kobiet, zauważyła, że kwestie ekonomiczne, finansowe, braki w służbie zdrowia i niewystarczająca profilaktyka to bariery ograniczające dostęp do dobrej ochrony zdrowia kobiet.
„Dbajmy o to, by równość była nie tylko hasłem, ale rzeczywistą zmianą sytuacji kobiet także w ochronie zdrowia” – argumentowala Nowicka.
W części 2 omówiono politykę senioralną wobec starzejących się społeczeństw w UE. Sesję prowadził Jakub Gołąb, a wzięli w niej udział profesor Bolesław Samoliński z Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego, Krystyna Lewkowicz, prezeska Ogólnopolskiego Porozumienia Uniwersytetów Trzeciego Wieku, Marzena Rudnicka, prezes Zarządu Fundacji Krajowy Instytut Gospodarki Senioralnej, dr Janusz Meder, prezes Polskiej Unii Onkologii, Małgorzata Bogusz, prezeska Instytutu Rozwoju Spraw Społecznych oraz członkini Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego, oraz Maciej Bogucki, dyrektor Europejskiego Centrum Strategii i Polityk w Ochronie Zdrowia.
W trakcie sesji omawiano kwestie związane z polityką senioralną w kontekście starzenia się społeczeństw w UE. Moderator Jakub Gołąb poprowadził dyskusję z udziałem profesora Bolesława Samolińskiego, Krystyny Lewkowicz, Marzeny Rudnickiej, dr. Janusza Medera, Małgorzaty Bogusz oraz Macieja Boguckiego.
Na sesji moderowanej przez Jakuba Gołąba omówiono politykę senioralną wobec starzejących się społeczeństw w UE. W dyskusji wzięli udział m.in. prof. dr. hab. n. med. Bolesław Samoliński, Krystyna Lewkowicz, Marzena Rudnicka, dr. Janusz Meder, Małgorzata Bogusz i Maciej Bogucki.
Eksperci podczas ostatniej dyskusji podkreślili wpływ zmian demograficznych na systemy opieki zdrowotnej. Omawiali również wyzwania związane z rosnącą liczbą osób starszych w Polsce i Europie, zastanawiając się nad sposobami odpowiedzi na te wyzwania.
Podczas swojej prelekcji Profesor Bolesław Samoliński poruszył istotne kwestie dotyczące polityki senioralnej oraz sposobów poprawy jakości życia osób starszych. Podkreślił konieczność stworzenia strategii angażującej wiele pokoleń w rozwiązanie problemów seniorów.
„Ogromna jest tu rola organizacji pozarządowych, potrzebujemy wielopokoleniowego zaangażowania oraz konieczności racjonalnego planowania polityki zdrowotnej i społecznej” – podkreślił Prof. Samoliński.
Marzena Rudnicka podkreślała ważną rolę inicjatyw związanych z aktywnym i zdrowym starzeniem się społeczeństw, włączając tematykę edukacyjną, komunikacyjną i społeczną. Zmiana myślenia o dojrzewaniu, koncentracja na procesie starzenia jako kontinuum oraz budowanie zasobów w obszarach zdrowia, finansów i obecności społecznej są kluczowe. Wczesne planowanie i przygotowywanie się do starości, a także wspólne podejmowanie decyzji w rodzinach są niezbędne.
Według Marzeny Rudnickiej, inicjatywy związane z aktywnym i zdrowym starzeniem się społeczeństw, włączając tematykę edukacyjną, komunikacyjną i społeczną, odgrywają istotną rolę. Zmiana myślenia o dojrzewaniu, koncentracja na procesie starzenia jako kontinuum oraz budowanie zasobów w obszarach zdrowia, finansów i obecności społecznej są konieczne. Wczesne planowanie i przygotowywanie się do starości, a także wspólne podejmowanie decyzji w rodzinach są kluczowe – zaznaczała Rudnicka.
Krystyna Lewkowicz podkreśliła istotę adaptacji do zmian demograficznych i technologicznych, które stawiają społeczeństwo przed wyzwaniem. Opisała ona starzenie się społeczeństwa jako proces rozpoczynający się w dzieciństwie i zachęcała do zmiany myślenia na temat starzenia się oraz przygotowania się do stałych zmian demograficznych.
Dr Janusz Meder podkreślał potrzebę skutecznego zarządzania zdrowiem oraz koncentracji na aktywnym i zdrowym starzeniu się społeczeństw. Jego wypowiedzi podkreślały konieczność współpracy międzypokoleniowej oraz wykorzystanie nowoczesnych narzędzi, takich jak sztuczna inteligencja i cyfryzacja, w udoskonaleniu opieki zdrowotnej dla osób starszych.
Maciej Bogucki zwrócił uwagę na potrzebę bardziej konkretnych i wykonalnych propozycji priorytetów. Podkreślił również konieczność koordynacji tych propozycji z innymi krajami, takimi jak Belgia, Węgry, Dania i Cypr, zamiast ustalania ich w izolacji. Ponadto, Bogucki podkreślił potrzebę zmiany paradygmatu w podejściu do seniorów, aby lepiej wykorzystać ich jako zasób społeczny, zamiast postrzegać ich jako ciężar dla systemu.
Małgorzata Bogusz, dyrektorka Instytutu Rozwoju Spraw Społecznych, omówiła kwestie związane z wyzwaniami demograficznymi w Europie, takimi jak rosnąca liczba osób starszych i konieczność dostosowania systemów ochrony zdrowia oraz opieki społecznej do tego trendu. Wyraziła także poparcie dla roli organizacji pozarządowych w kształtowaniu polityki senioralnej oraz potrzebę strategicznego planowania i wymiany dobrych praktyk w tej dziedzinie.
Profesor Bolesław Samoliński zaznaczył, że istotne jest opracowanie długofalowej strategii zaangażowania wielu pokoleń w kwestie dotyczące osób starszych oraz konieczność planowania polityki senioralnej w sposób przemyślany i odpowiedzialny.
„Istnieją duże wyzwania demograficzne, zarówno związane z rosnącą populacją osób starszych, jak i zmniejszającą się populacją w wieku produkcyjnym” – wskazał prof. Samoliński.
Podsumowanie
Konferencja „Droga do prezydencji” była miejscem, gdzie eksperci dzielili się wiedzą i doświadczeniami, a także ustalili priorytety zdrowotne Polski na czas prezydencji w Radzie UE. Spotkanie podkreśliło konieczność kontynuacji dialogu międzysektorowego i międzynarodowego w celu skutecznego rozwiązywania wyzwań zdrowotnych. Instytut Rozwoju Spraw Społecznych zobowiązuje się do promowania współpracy i innowacji w sektorze zdrowia, aby budować zrównoważone i odporniejsze systemy opieki zdrowotnej w całej Unii Europejskiej, w tym w Polsce.
Podsumowanie wniosków i rekomendacji z debaty będzie wykorzystane do stworzenia Białej Księgi. Dokument ten ma służyć jako wytyczna dla decydentów w planowaniu przyszłych działań w obszarze zdrowia na poziomie Unii Europejskiej oraz krajowym.
Podczas konferencji podkreślono ważną rolę, jaką Polska ma pełnić podczas prezydencji w kształtowaniu przyszłej polityki zdrowotnej Unii Europejskiej. Dyskusja wykazała determinację i gotowość Polski do przywództwa w tej dziedzinie.
Konferencja „Droga do prezydencji” została przyjęta pod patronatem Parlamentu Europejskiego oraz Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego. Dodatkowo wydarzenie otrzymało wsparcie Fundacji Instytut Lecha Wałęsy, Fundacji Polskiego Godła Promocyjnego Teraz Polska, Fundacji Instytut Studiów Wschodnich, Ośrodka THINKTANK, Konfederacji Lewiatan, Związku Przedsiębiorców i Pracodawców. Ponadto redakcje „Polityka Zdrowotna” oraz „Co w Zdrowiu” objęły konferencję patronatem medialnym.
Możesz znaleźć agendę konferencji pod adresem: https://pathtopresidency.eu/ oraz relację fotograficzną tutaj: https://pathtopresidency.eu/droga-do-prezydencji-30-stycznia-2024-r/
Na podstawie aktualności z serwisu: pap-mediaroom.pl
