– Ministerstwo Sprawiedliwości:
Chcemy wyjaśnić kwestie związane z konfiskatą pojazdów w przypadku jazdy pod wpływem alkoholu oraz przekazać informacje na temat projektu przepisów przygotowanego przez obecne kierownictwo Ministerstwa Sprawiedliwości. Projekt ma na celu rozwiązanie problemów wynikających z nowelizacji przepisów ogłoszonych w 2022 r. i weszły w życie 14 marca br.
Przepisy dotyczące przepadku pojazdu mechanicznego weszły w życie 14 marca br. za sprawą ustawy z 7 lipca 2022 r., nowelizującej Kodeks karny i inne ustawy.
Już przed 14 marca br. sąd mógł orzec przepadek pojazdu mechanicznego, np. gdy pojazd był wykorzystany do popełnienia przestępstwa.
Od 14 marca br. obowiązuje art. 44b Kodeksu karnego, wprowadzający dodatkową formę przepadku, obejmującą pojazd mechaniczny.
Przepadek jest teraz obligatoryjnie orzekany przez sąd, jeśli sprawca spełnia jedno z następujących kryteriów:
– spowodował katastrofę, jej bezpośrednie niebezpieczeństwo lub wypadek, a stężenie alkoholu we krwi przekraczało 1 promil;
– prowadził pojazd w stanie nietrzeźwości, a stężenie alkoholu we krwi przekraczało 1,5 promila;
– prowadził pojazd w stanie nietrzeźwości (stężenie alkoholu we krwi przekraczało 0,5 promila) w okresie obowiązywania zakazu prowadzenia pojazdów, albo gdy sprawca był wcześniej prawomocnie skazany za prowadzenie pojazdu mechanicznego w stanie nietrzeźwości lub pod wpływem środka odurzającego albo za przestępstwo komunikacyjne popełnione w stanie nietrzeźwości.
Dodatkowo, sąd ma możliwość orzec przepadek pojazdu w przypadku, gdy sprawca:
– jest winny spowodowania katastrofy, bezpośredniego zagrożenia lub wypadku, przy stężeniu alkoholu we krwi między 0,5 a 1 promila.
Nowe przepisy będą dotyczyć sprawców, którzy popełnili przestępstwo po 14 marca tego roku.
Jeśli przestępstwo wymaga obligatoryjnego przepadku pojazdu, Policja może tymczasowo skonfiskować pojazd.
Ta tymczasowa konfiskata może trwać maksymalnie 7 dni. W tym czasie prokurator musi zdecydować o zabezpieczeniu majątkowym pojazdu. Jeśli tego nie zrobi, tymczasowa konfiskata zostaje unieważniona, a pojazd zostaje zwrócony właścicielowi.
W sytuacji, gdy tymczasowe zajęcie nie zostanie zastosowane, prokurator może nadal wydać postanowienie o zabezpieczeniu majątkowym. Decydując o zabezpieczeniu, prokurator uwzględnia obawę, że wykonanie orzeczenia może być niemożliwe lub znacznie utrudnione (art. 291 § 1 k.p.k.).
Należy pamiętać, że brak zabezpieczenia majątkowego nie wyklucza możliwości przepadku mienia w przypadku wyroku skazującego.
Procedura tymczasowego zajęcia pojazdu jest identyczna jak w przypadku zatrzymania innych przedmiotów i jest uregulowana od momentu wejścia w życie kodeksu postępowania karnego, bez konieczności wprowadzania nowych przepisów wykonawczych.
Organom ścigania przypisana jest odpowiedzialność za organizację przechowywania pojazdu. Koszty przechowywania zatrzymanego pojazdu są pokrywane tymczasowo przez Skarb Państwa jako koszty sądowe, zgodnie z art. 627 k.p.k. Sąd zasądza te koszty od skazanego na rzecz Skarbu Państwa.
Co z samochodem, którym nie jest właściciel?
Jeśli sprawca nie jest wyłącznym właścicielem pojazdu lub po popełnieniu przestępstwa zbył, darował lub ukrył pojazd podlegający przepadkowi, sąd orzeka jego równowartość.
Wartość pojazdu jest równoważna wartości określonej w polisie ubezpieczeniowej. Jednak, gdy pojazd nie jest ubezpieczony, równowartość jest określana na podstawie średniej wartości rynkowej pojazdu podobnego do prowadzonego przez sprawcę. Zgodnie z przepisami, sąd zazwyczaj unika korzystania z opinii biegłego, chyba że pojazd posiada szczególne cechy, wtedy możliwe jest dopuszczenie takiego dowodu.
W przypadku, gdy sprawca korzystał z pojazdu mechanicznego niebędącego jego własnością w celach zawodowych lub służbowych, nie ma mowy o konfiskacie pojazdu ani równowartości pojazdu. Sąd może jednak nałożyć karę pieniężną w wysokości od 5000 do 100 000 złotych na rzecz Funduszu Pomocy Pokrzywdzonym oraz Pomocy Postpenitencjarnej.
Po uzyskaniu prawomocnego wyroku sąd natychmiast przesyła jego kopię lub streszczenie naczelnikowi urzędu skarbowego w celu wykonania orzeczenia przepadku pojazdu.
Postępowanie z pojazdem po wydaniu prawomocnego wyroku sądu dotyczącego jego przepadku jest natychmiastowe i wymaga wykonania orzeczenia przez urząd skarbowy.
Zgodnie z przepisami o postępowaniu egzekucyjnym w administracji, egzekucję przeprowadza naczelnik urzędu skarbowego. Może on dokonać sprzedaży w różny sposób, w tym poprzez licytację publiczną, po cenie oszacowania, przekazując do sprzedaży podmiotom prowadzącym sprzedaż komisową, w drodze przetargu ofert lub z wolnej ręki.
Propozycja zmian w przepisach
Ministerstwo planuje zrezygnować z obligatoryjnego przepadku pojazdu mechanicznego prowadzonego przez sprawcę pod wpływem alkoholu. Sąd będzie miał możliwość orzec przepadek pojazdu, ale nie będzie to obowiązkowe. W sytuacjach, gdy przepadku pojazdu będzie niemożliwe orzec lub niecelowe, sąd będzie mógł zamiast tego orzec nawiązkę na rzecz Funduszu Pomocy Pokrzywdzonym oraz Pomocy Postpenitencjarnej.
Zaproponowane rozwiązania mają na celu usunięcie przepisów, które budzą poważne zastrzeżenia konstytucyjne. Projekt został już zaakceptowany wewnątrz resortu i obecnie oczekuje na wpisanie do wykazu prac legislacyjnych Rady Ministrów.
Zgodnie z zasadą zawartą w art. 4 § 1 Kodeksu karnego, w przypadku gdy w chwili popełnienia czynu i w chwili orzekania obowiązują różne przepisy prawne, to stosuje się ustawę nową, chyba że ta starsza byłaby bardziej korzystna dla oskarżonego. Jeśli więc oskarżony popełni przestępstwo po 14 marca tego roku, a proces sądowy odbędzie się po wejściu w życie proponowanych nowych przepisów, to zastosowane zostaną nowe przepisy dotyczące fakultatywnego, a nie obligatoryjnego przepadku pojazdu.
Według Komendy Głównej Policji, nowe uprawnienie do zajęcia pojazdu mechanicznego na poczet przepadku nie stwarza istotnych problemów policjantom, biorąc pod uwagę ich wieloletnie doświadczenie związanego ze stosowaniem tymczasowego zajęcia mienia ruchomego w obszarze zabezpieczenia majątkowego oraz odzyskiwania mienia. KGP monitoruje problematykę tymczasowego zajmowania pojazdów, a ustalenia wskazują, że zajęte pojazdy są przechowywane na placach lub parkingach należących do Policji albo parkingach prowadzonych przez podmioty gospodarcze, z którymi Policja ma podpisane stosowne umowy.
Informujemy, że publikowane komunikaty w serwisie PAP są prezentowane w formie oryginalnej, bez wprowadzania zmian w treści, zgodnie z dostarczoną przez nadawcę. Nadawca komunikatu jest odpowiedzialny za jego treść zgodnie z przepisami prawa prasowego (PAP).
Informacja dystrybuowana przez: pap-mediaroom.pl
