Innowacje są kluczowym czynnikiem napędzającym rozwój gospodarczy. Dzięki nim przedsiębiorstwa osiągają przewagę nad konkurencją. W procesie tworzenia innowacji, takich jak nowe produkty, kluczową rolę odgrywają badania. Dzięki wsparciu Funduszy Europejskich, polscy przedsiębiorcy mogą już od 20 lat prowadzić działania B+R oraz wdrażać wynikające z nich innowacje.
W Polsce firmy stale rozwijają się. Według danych Eurostatu na koniec 2021 roku na badania i rozwój przeznaczono ponad 8,3 miliarda euro, co stanowiło 624% więcej niż w momencie przystąpienia do Unii Europejskiej. Polska odnotowała jedne z najwyższych wzrostów wśród krajów UE w tym zakresie. Wzrost nakładów na działalność badawczo-rozwojową (B+R) do PKB wskazuje na rosnące zaangażowanie w innowacje. Głównym motorem napędzającym innowacje są przedsiębiorstwa, które stanowią 63% całkowitej wartości nakładów na B+R w Polsce, przeznaczając na ten cel w 2021 roku prawie 5,2 miliarda euro. Polskie firmy inwestują także w pracowników w obszarze B+R, co przyczyniło się do najszybszego wzrostu zatrudnienia w Unii Europejskiej.
Według danych GUS, w latach 2020-2022 aktywnie innowacyjne firmy stanowiły 36,1% przedsiębiorstw przemysłowych oraz 34,2% przedsiębiorstw usługowych. W 2022 r. udział przychodów ze sprzedaży produktów nowych lub ulepszonych, wprowadzonych na rynek w latach 2020-2022, w przychodach ogółem w przedsiębiorstwach przemysłowych wyniósł 6,9%, a w usługowych – 2,7%. Według raportu Polskiej Agencji Rozwoju Przedsiębiorczości (PARP), w 2022 r. 13,2% przedsiębiorstw prowadziło działalność innowacyjną. Co istotne, każda z firm rozpoczynająca proces wdrożenia innowacji zakończyła go sukcesem w odniesieniu do co najmniej jednej innowacji. 40% z nich przeznaczało na nakłady innowacyjne nie więcej niż 50 tys., a głównym źródłem finansowania były środki własne. Niemal połowa innowacyjnych firm skorzystała z możliwości wsparcia Funduszy Europejskich.
„Od 20 lat jako Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości w ramach Funduszy Europejskich rozwijamy i wspieramy zdolności badawcze i innowacyjne polskich przedsiębiorców. Dzięki wsparciu z Sektorowego Programu Operacyjnego >>Wzrost konkurencyjności przedsiębiorstw, lata 2004-2006<<, Programu Operacyjnego Innowacyjna Gospodarka 2007-2013, Programu Operacyjnego Inteligentny Rozwój 2014-2020 oraz trzem programom na rzecz rozwoju Polski Wschodniej, polskie firmy otrzymały ponad 19 mld zł na rozwój innowacji i działania badawczo-rozwojowe” – podkreśla Izabela Wójtowicz, dyrektor Departamentu Wdrożeń Innowacji w Przedsiębiorstwach, PARP.
Innowacje: Definicja i Proces
Innowacje to pomysły, które przechodzą przez proces odkrywania i dopracowania. Aby wprowadzić je do powszechnego użytku, konieczne jest przeprowadzenie badań, wdrożeń i skalowalności. Działalność B+R zwiększa zasoby wiedzy i tworzy nowe zastosowania dla istniejącej wiedzy. Prace B+R opierają się na oryginalnych koncepcjach i hipotezach, ale ich wynik oraz koszty są nieprzewidywalne. Jednak prace te powinny być zaplanowane, a ich wyniki możliwe do przeniesienia lub odtworzenia. Badania podstawowe, przemysłowe i eksperymentalne prace rozwojowe to główne obszary działalności B+R, z których najbliżej rynku są prace eksperymentalne i przemysłowe, a badania podstawowe skupiają się na pozyskiwaniu nowej wiedzy bez związku z komercyjnym przeznaczeniem.
Badania przemysłowe to planowane badania mające na celu zdobycie nowej wiedzy i umiejętności w celu opracowania nowych produktów, procesów lub usług, a także wprowadzenie istotnych ulepszeń do istniejących rozwiązań.
Prace eksperymentalne rozwojowe to proces wykorzystywania dostępnej wiedzy i umiejętności do opracowania nowych lub poprawionych produktów, procesów lub usług. Mogą one również obejmować definiowanie, planowanie i dokumentowanie nowych projektów. Prace rozwojowe mogą zawierać tworzenie prototypów, testowanie i walidację nowych produktów, procesów lub usług. Nie obejmują one jednak rutynowych zmian wprowadzanych do istniejących produktów, procesów lub usług, nawet jeśli mają one na celu ich ulepszenie.
Wpływ wsparcia PARP na innowacje i rozwój gospodarczy
Programy proinnowacyjne realizowane przez PARP w ramach POIR i POPW przyczyniły się do wzrostu PKB per capita, poprawy aktywności zawodowej, zatrudnienia i produktywności pracy przedsiębiorstw. Dodatkowo, wsparcie miało pozytywny wpływ na eksport, innowacyjność, efektywność energetyczną i umiędzynarodowienie beneficjentów. Niestety, pandemia Covid-19 spowodowała zmniejszenie obserwowanych efektów, jednakże programy nadal przynosiły korzyści w trudnych warunkach.
Warto zaznaczyć, że wsparcie w obszarze B+R w Polsce Wschodniej przyczyniło się do znacznego wzrostu nowych podmiotów zaangażowanych w badania i rozwój oraz zwiększenia zdolności firm do wprowadzania innowacji na rynek. Bez inwestycji w innowacje taki postęp nie byłby możliwy.
„Wyzwaniem pozostało jednak długoterminowe przyrastanie efektów wsparcia B+R i innowacji w gospodarce (akumulacja wartości dodanej po zakończeniu działań rozwojowych w firmach). Z ewaluacji programów wynikało, że modyfikując kolejne interwencje, należało skoncentrować się na projektach trwale poprawiających zdolności (capacities) prorozwojowe wspieranych firm, tj. możliwości produkcyjne, efektywność zasobową, umiejętności kadry menedżerskiej” – wskazuje Jacek Pokorski z Departamentu Analiz i Strategii, PARP. Wsparcie B+R i innowacji w firmach wymaga powiązania z działaniami nakierowanymi na eksport, cyfryzację procesów i szeroko pojęte kwestie środowiskowe. Naprzeciw tym potrzebom (wyzwaniom) wychodzą nowe działania PARP w ramach Funduszy Europejskich dla Nowoczesnej Gospodarki, w szczególności modułowe wsparcie „Ścieżki SMART”.
Nowy nabór do „Ścieżki SMART” oferuje wsparcie dla innowacji
Firmy z sektora MŚP, które chcą rozwijać się poprzez badania i innowacje, mogą składać wnioski od 27 czerwca do 24 października 2024 r. w ramach Funduszy Europejskich dla Nowoczesnej Gospodarki 2021-2027 (FENG). W tym terminie odbędą się dwa równoległe nabory: dla pojedynczych MŚP (budżet: 2,1 mld zł) oraz nabór z myślą o projektach na rzecz dostępności (budżet: 0,222 mld zł).
Naszym celem jest wspieranie przedsiębiorstw w rozwijaniu ich zdolności badawczo-rozwojowych oraz wprowadzaniu innowacji. Chcemy pomóc firmom dostosować się do wyzwań związanych z Europejskim Zielonym Ładem, cyfryzacją, rozbudową infrastruktury badawczej, internacjonalizacją oraz rozwojem kompetencji pracowników. Nasz program oferuje wsparcie w realizacji projektów modułowych, gdzie przedsiębiorcy wybierają przynajmniej jeden z dwóch obowiązkowych modułów (badania i rozwój lub wprowadzenie innowacji) oraz dodatkowe moduły opcjonalne (cyfryzacja, zrównoważony rozwój, internacjonalizacja, rozwój kompetencji, infrastruktura badawcza).
„Jak wynika z >>Monitoringu innowacyjności polskich przedsiębiorstw<>Ścieżka SMART<<” – mówi Izabela Wójtowicz. „Warto jednak podkreślić, że dofinansowanie dostaną jedynie innowacyjne projekty dotyczące opracowania lub wdrożenia rozwiązania innowacyjnego co najmniej na skalę krajową. Firmy, które chcą tylko rozbudować swoje zaplecza produkcyjne, doposażyć się w odpowiedni sprzęt, nie realizując prac badawczych lub nie wdrażając ich wyników – nie będą spełniać wymogów naboru” – podkreśla.
Aby dowiedzieć się więcej o „Ścieżce SMART”, zapraszamy do lektury artykułu oraz odwiedzenia strony naboru.
Przeprowadzenie analizy wpływu działań programów POIR i POPW na sektorowe i makroekonomiczne poziomy za pomocą modelu makroekonomicznego. Ostateczny raport zostanie opublikowany przez PARP w Warszawie w 2022 roku. Dodatkowo, realizacja ewaluacji ongoing wsparcia przedsiębiorstw z programów POIR i POPW 2014-2020 w latach 2018-2021 zostanie przedstawiona w raporcie końcowym BAROMETR INNOWACYJNOŚCI, który również zostanie opublikowany przez PARP w Warszawie, tym razem w 2023 roku.
Treść pochodzi z serwisu: pap-mediaroom.pl
