Według najnowszych danych IMGW, dni upalne w Polsce nadal utrzymują się na wysokim poziomie, co potwierdza trend wzrostowy. Przeżyliśmy bardzo gorące lato, dlatego jeszcze ważniejsze staje się znalezienie skutecznych rozwiązań i ochrona przed palącym słońcem.
W Polsce trwa fala upałów, która w niektórych miejscach przyniosła temperaturę zbliżającą się do 36 st. C. Prognozy pogody wskazują, że w tym miesiącu nadal możemy spodziewać się wysokich temperatur, które miejscami sięgną nawet 35-37 st. C. Taka pogoda stanowi szczególne zagrożenie dla osób starszych, których udział w społeczeństwie stale rośnie.
W ciągu ostatnich 40 lat, na terenie Unii Europejskiej, wysokie temperatury spowodowały śmierć ponad 160 tysięcy osób. Najbardziej dotkliwe skutki zdrowotne odczuwają osoby starsze, z grupy powyżej 75. roku życia. Wraz z każdym stopniem Celsjusza wzrostu temperatury odczuwalnej, liczba przyjęć do szpitali w tej grupie wiekowej wzrosła o 4,5% [1].
Warto inwestować w zadrzewienie
Według badań Institute of Global Health w Barcelonie, zwiększenie ilości drzew może znacząco obniżyć temperaturę i zmniejszyć liczbę zgonów spowodowanych falami upałów o 39,5%. Przykładem takiego działania w Polsce było wdrożenie w 2021 r. lasów kieszonkowych w Poznaniu, wykorzystujących metodę tworzenia rozbudowanych ekosystemów leśnych na niewielkiej powierzchni, znaną jako las Miyawakiego. Model ten jest inspirowany procesami zachodzącymi w naturze oraz jej różnorodnością, a ponadto rośnie dwa razy szybciej niż tradycyjny las.
„Naturalna zieleń w mieście to wiele korzyści, tj. poprawa jakości życia mieszkańców, ich samopoczucia ze względu na pozytywny wpływ na estetykę otoczenia, zmniejszenie odczuwalności upałów czy poprawa jakości powietrza, zatrzymując zanieczyszczenia i pyły. Częściowo też łagodzi skutki intensywnych opadów i może lepiej chronić nas przed podtopieniami, zwiększa bioróżnorodność” – wyjaśnia dr Dawid Biernacik, klimatolog z Zakładu Meteorologii i Klimatologii IMGW-PIB.
Małe miasta bardzo korzystają z takich rozwiązań, zwłaszcza gdy zaczyna je zalewać betonowa zabudowa. Przykładem tego procesu jest niedawna przebudowa rynku w Leżajsku, która spotkała się z krytyką. Zieleń w miastach małych i średnich obniża temperaturę i chroni mieszkańców przed skutkami ekstremalnych upałów. Powody, dla których tak dużo polskich miast jest betonowanych, są różne. W przeszłości betonowe place czy ulice kojarzyły się z postępem i nowoczesnością. Często jest to również kwestia finansowa – beton jest tańszy w utrzymaniu, podczas gdy zieleń wymaga stałej opieki, co generuje koszty dla samorządu.
Mieszkańcy mają znaczący wpływ na swoich samorządowców. Ważne jest, aby śledzili plany zagospodarowania i sprzeciwiali się tam, gdzie planuje się zabudowę terenów zielonych. Oszczędności budżetowe nie powinny zagrażać zdrowiu i komfortowi mieszkańców, zwłaszcza w obliczu coraz częstszych ekstremalnych warunków pogodowych spowodowanych zmianami klimatu. Długoterminowe dobro mieszkańców powinno być priorytetem nad krótkoterminowymi oszczędnościami.
„Piramida wieku wskazuje, że społeczeństwo polskie się starzeje, w związku z czym wyzwania związane z falami upałów będą narastać. W grupie podwyższonego ryzyka (czyli osób najsilniej narażonych na niekorzystny wpływ pogody na człowieka) znajdują się dzieci, osoby starsze, przewlekle chore, a także kobiety w ciąży” – stwierdza dr Grzegorz Kaliński, biometeorolog z IMGW.
Coraz więcej dni w Polsce jest gorących, a populacja starzeje się
Co roku w Polsce jest coraz mniej ludzi, ponieważ więcej osób umiera niż się rodzi. Ta tendencja utrzymuje się już czwarty rok z rzędu. W 2023 roku populacja zmniejszyła się o 130 tysięcy osób. Dodatkowo, jedna czwarta społeczeństwa ma ponad 60 lat [2].
Wyższe ceny ropy naftowej wpływają na wzrost cen paliw
Na światowych rynkach ropa naftowa jest coraz droższa, co ma wpływ na wzrost cen paliw. To oznacza, że kierowcy muszą płacić coraz więcej za benzynę i olej napędowy. Wzrost cen ropy naftowej może mieć również wpływ na ceny innych produktów, ponieważ transport i produkcja zależą od paliw kopalnych.
Wzrost bezrobocia w okresie pandemii
W czasie pandemii bezrobocie wzrosło, ponieważ wiele firm musiało zwolnić pracowników lub zawiesić działalność. Wiele osób straciło swoje źródło dochodu i nadal ma trudności ze znalezieniem nowej pracy. Wzrost bezrobocia może mieć długoterminowe skutki dla gospodarki i społeczeństwa, dlatego ważne jest podjęcie działań mających na celu poprawę sytuacji na rynku pracy.
Wzrost liczby dni upalnych nie jest stały, ale wyraźnie wzrasta. Najwyższa liczba dni upalnych odnotowana została w 2015 roku – aż 37. Dane za 2024 rok pokazują, że do 26 sierpnia było już 23 dni upalnych. W latach 90. i 2000. liczba dni upalnych nie przekraczała 15, z wyjątkiem roku 2006. W tym roku mieliśmy bardzo gorące lato, z temperaturami przekraczającymi 30 stopni C, co decyduje o klasyfikacji dnia jako upalnego. Wraz z coraz częstszym występowaniem bardzo wysokich temperatur, zapotrzebowanie na środki ochronne, zarówno osobiste, jak i infrastrukturalne, będzie rosło. Bezpieczeństwo naszego otoczenia staje się coraz ważniejsze, dlatego zieleń w miejscach publicznych to nie tylko kwestia estetyki.
Organizacja Polska z Natury angażuje lokalne społeczności, organizacje i instytucje w działania na rzecz ochrony przyrody i środowiska naturalnego. Jej celem jest stworzenie przestrzeni dialogu i zaangażowania dla osób, które dbają o swoją małą ojczyznę i pragną zachować ją dla przyszłych pokoleń. Współpracuje z innymi organizacjami, podejmując działania skierowane zarówno do obywateli, jak i dotyczące polityk publicznych, z poszanowaniem tradycji i wartości przekazywanych nam od pokoleń.
Link do dokumentu: https://pie.net.pl/wp-content/uploads/2023/10/PIE-Working-42023.pdf, strony 16-17.
Artykuły na temat demografii Polski: https://businessinsider.com.pl/gospodarka/demografia-polski-dramatyczny-bilans-tak-zmienila-sie-sytuacja-po-wojnie/hrd6678; https://www.pap.pl/aktualnosci/gus-ponad-jedna-czwarta-populacji-polski-seniorzy
Tutaj znajdziesz najnowsze informacje na temat statusu Centralnego Monitoringu Mieszkańców: https://cmm.imgw.pl/?p=17079 oraz na stronie: https://x.com/IMGW_CMM/status/1828383491634942246.
Pochodzenie wiadomości: pap-mediaroom.pl
