Ministerstwo Sprawiedliwości ogłasza, że Minister Adam Bodnar przedstawił program „Sprawne sądy” składający się z 10 filarów. Propozycje zmian organizacyjnych, legislacyjnych i kadrowych mają na celu zwiększenie tempa prac i efektywności wymiaru sprawiedliwości, odpowiadając na aktualne potrzeby. Reformy obejmą m.in. obszary mediacji, biegłych sądowych, digitalizacji, spraw frankowych oraz zwiększenie liczby etatów dla asystentów.
– Naszym najwyższym priorytetem jest zapewnienie sprawnych sądów dla obywateli, dlatego poświęcamy maksymalny wysiłek i uwagę na uruchomienie kompleksowego procesu zmian, który skróci trwanie postępowań. Plan „10 filarów” odpowiada na szereg wyzwań, które przed nami stoją, a my jesteśmy przekonani, że kluczem do poprawy tempa prac sądów oraz wydawania wyroków jest właśnie ten plan – wyjaśnił Minister Sprawiedliwości Adam Bodnar.
Planowana digitalizacja sądów ma na celu przyspieszenie procesów oraz rozszerzenie zakresu rejestrowanych danych.
W ramach tego procesu zostanie wprowadzony system skanowania akt papierowych oraz udoskonalony dostęp do danych z dokumentów cyfrowych. Dodatkowo, planowana jest automatyczna kategoryzacja danych w aktach cyfrowych.
Minister Sprawiedliwości Adam Bodnar zapowiedział stopniowe odejście od dokumentów papierowych w rejestrach sądowych poprzez wprowadzenie sekcji „mój KRS” i „eKsięgi Wieczyste” w mObywatelu oraz umożliwienie składania wniosków przez Internet.
Ministerstwo planuje także stworzyć łatwe w obsłudze interfejsy dla różnych rejestrów sądowych, takich jak Krajowy Rejestr Karny, Krajowy Rejestr Sprawców na Tle Seksualnym oraz Krajowy Rejestr Zadłużonych.
W 2025 roku planowane jest zatrudnienie 1159 nowych asystentów w sądach rejonowych, z których 50 będzie pracowało w sądach okręgowych, a reszta trafi do sądów z największym deficytem kadrowym. Dzięki temu po raz pierwszy w historii polskiego sądownictwa każdy asystent będzie mógł obsługiwać dwóch sędziów.
Przyszłoroczny budżet przewiduje pieniądze na te etaty, które mają poprawić efektywność pracy sądów, zwłaszcza w wydziałach frankowych i sekcjach sądów okręgowych o największym obciążeniu. Dzięki temu osiągnięty zostanie parytet jednego asystenta na dwóch sędziów.
Wizytatorzy będą ponownie uczestniczyć w procesie orzekania. Obecnie nie biorą udziału w ocenie kandydatów do awansu sędziowskiego z powodu zawieszenia nowych konkursów spowodowanych problemami w KRS.
Skargi na opóźnienie procedur
Skargi na opóźnienie będą można składać w przypadku m.in. procedur dotyczących zwolnienia warunkowego z odbywania kary pozbawienia wolności, postępowań dyscyplinarnych sędziów i prokuratorów, oraz uchylenia immunitetu sędziego i prokuratora.
Nasza priorytetem jest poprawa jakości procesów mediacji poprzez profesjonalizację zawodu mediatora i usprawnienie postępowań mediacyjnych. Planujemy stworzyć ogólnopolski rejestr mediatorów sądowych, zamiast obecnego systemu papierowych list stałych mediatorów przy Sądach Okręgowych. Dodatkowo, wprowadzimy obligatoryjne spotkania mediacyjne w wybranych sprawach oraz nowe rozwiązania w zakresie mediacji przedsądowej w systemie nieodpłatnej pomocy prawnej.
Nowy system certyfikacji biegłych sądowych
Planujemy wprowadzić nowy system certyfikacji biegłych sądowych, którzy będą musieli spełniać wysokie standardy kompetencji. Tworzymy centralną listę biegłych sądowych oraz instytucji specjalistycznych, których opinie będą wykorzystywane w procesach sądowych. Dodatkowo, powołamy Radę Biegłych przy Ministrze Sprawiedliwości, aby stworzyć profesjonalny zespół biegłych, który przyspieszy postępowania sądowe. Projekt ustawy w tej sprawie już istnieje, ale żaden rząd dotąd nie zdołał skutecznie go przeprowadzić.
Usprawnienie rozpatrywania spraw frankowych
Minister Adam Bodnar zapewnia, że wzmocnione zostaną etaty asystenckie sędziów orzekających w sprawach frankowych, a także wprowadzone zostaną przepisy umożliwiające szybsze rozpatrywanie tych spraw poprzez ograniczenie wymogów dowodowych. Ponadto, rząd będzie wspierać tendencje ugodowe, a obecnie trwają prace nad projektem ugód systemowych.
Planujemy wprowadzić możliwość składania elektronicznych wniosków o zatwierdzenie ugody poprzez Portal Informacyjny. Dodatkowo, zamierzamy stworzyć specjalny program teleinformatyczny, Digitalnego Asystenta Sędziego, który będzie generował elementy projektu uzasadnienia.
Nowe funkcje portalu informacyjnego
Planowane jest dodanie nowych funkcji do Portalu Informacyjnego, takich jak możliwość wnoszenia pism procesowych w postępowaniu cywilnym i karnym przed sądem II instancji. Prace legislacyjne i techniczne są w toku, w ramach których planowana jest zmiana KPK i KPC oraz przebudowa interfejsu portalu, uproszczenie obsługi i dodanie funkcji zarządzania powiadomieniami.
Nowy Portal będzie skonsolidowany i otrzyma nowy interfejs graficzny, umożliwiający wygodne logowanie za pomocą danych używanych w innych systemach (np. KRS). Dodatkowo, wprowadzony zostanie moduł e-Płatności, ułatwiający dokonywanie opłat sądowych.
Ministerstwo planuje organizować szkolenia zarządcze dla prezesów sądów dwa razy w roku. Podczas tych szkoleń prezesi i dyrektorzy sądów apelacyjnych i okręgowych będą omawiać roczne sprawozdania oraz bieżące problemy. W 2025 r. odbędzie się również narada z prezesami i dyrektorami sądów rejonowych, poświęcona procesom zarządczym w tych sądach.
Nowe przepisy wykonawcze dla prawa rodzinnego
Zespół problemowy ds. zmian w przepisach wykonawczych przy Komisji Kodyfikacyjnej Prawa Rodzinnego analizuje aktualny stan prawny dotyczący spraw rodzinnych i opiekuńczych. Pracuje nad nadzorem nad wykonaniem obowiązków i praw wynikających z władzy rodzicielskiej, odebraniem dziecka lub jego wydaniem osobie uprawnionej, uczestnictwem kuratora sądowego w kontaktach z dzieckiem, pieczą zastępczą, nadzorem nad sprawowaniem opieki, kuratelą i reprezentacją. Projekt ma być gotowy do końca 2024 roku.
Adam Bodnar twierdzi, że żadna pojedyncza reforma nie przyspieszy znacząco procedowania spraw przez sądy. Jego zdaniem, konieczne jest wprowadzenie systemowych, wieloaspektowych rozwiązań, które będą konsekwentnie wdrażane na różnych obszarach z świadomą priorytetyzacją. To właśnie jest celem „10 filarów” – powiedział Bodnar.
Ministerstwo uwzględniło postulaty organizacji społecznych i stowarzyszeń sędziowskich oraz zalecenia zawarte w raporcie Najwyższej Izby Kontroli. Dodatkowo, wzięto pod uwagę także indeks wolności gospodarczej Economic Freedom of the World oraz ranking Rule of Law Index opublikowany przez World Justice Project podczas planowania potrzebnych zmian.
UWAGA: Komunikaty publikowane na serwisie PAP są prezentowane w oryginalnej formie dostarczonej przez nadawcę, bez wprowadzania przez PAP SA jakichkolwiek zmian w ich treści. Nadawca komunikatu ponosi odpowiedzialność za jego treść – z zastrzeżeniem postanowień art. 42 ust. 2 ustawy prawo prasowe. (PAP)
Na podstawie aktualności z serwisu: pap-mediaroom.pl
