Wywoływane przez wirus RSV zapalenie oskrzelików i zapalenie płuc często ma nieprzewidywalny, burzliwy przebieg, nierzadko z zagrożeniem życia. Eksperci specjalizujący się w leczeniu noworodków i niemowląt postulują powszechną profilaktykę zakażeń wirusem RSV w ramach Programu Szczepień Ochronnych lub Programu Profilaktyki Zdrowotnej, aby kolejny sezon zakażeń 2025/26 był wolny od RSV. Czas na podjęcie działań.
RSV (ang. Respiratory Syncytial Virus; syncytialny wirus oddechowy) to wirus powodujący sezonowe zakażenia dróg oddechowych, szczególnie groźne dla noworodków i dzieci poniżej 2 lat.
Zdaniem ekspertów zajmujących się zdrowiem najmłodszych dzieci, RSV stanowi znaczące obciążenie dla placówek medycznych, w tym poradni, oddziałów pediatrycznych i oddziałów intensywnej terapii. Hospitalizacja z powodu zakażenia RSV dotyczy 70 proc. dzieci w wieku poniżej roku życia. W okresie od 2015 do 2023 roku hospitalizowano prawie 63 tys. dzieci w pierwszym roku życia z powodu zakażenia RSV, a w sezonie 2022/23 – ponad 20 tys. dzieci.
Grupa ekspertów, składająca się z naukowców specjalizujących się w ochronie zdrowia, przedstawiła wspólne stanowisko w sprawie konieczności zapewnienia ochrony noworodkom i niemowlętom w pierwszym roku życia, jako grupie najbardziej narażonej na hospitalizacje.
„Reprezentując różne towarzystwa naukowe oraz specjalizacje, dążymy do zagwarantowania równego dostępu do nowoczesnej profilaktyki, zapobiegającej ciężkim zakażeniom wywołanym przez RSV” – czytamy w stanowisku ekspertów.
Lekarze specjalizujący się w leczeniu noworodków i niemowląt proponują profilaktykę zakażeń RSV poprzez zastosowanie jednodawkowego przeciwciała monoklonalnego (nirsewimab) dla wszystkich dzieci lub szczepionkę dla kobiet w ciąży.
Według ekspertów, większość dzieci hospitalizowanych z powodu RSV (95%) jest wcześniej zdrowa i nie ma czynników ryzyka. Dlatego ważne jest, aby wszystkie dzieci były objęte profilaktyką, ponieważ infekcje RSV są nieprzewidywalne, a trudno jest przewidzieć, które przypadki będą ciężkie.
Eksperci przedstawili kilka kluczowych postulatów, które mogą zwiększyć skuteczność wdrożenia programu profilaktyki RSV. Na pierwszym miejscu postawili „bierne uodpornienie jednodawkowym przeciwciałem monoklonalnym wszystkich noworodków i niemowląt w pierwszym roku życia, niezależnie od obecności chorób współistniejących”.
„Po drugie, noworodki urodzone od początku września do końca marca powinny otrzymać lek w oddziale noworodkowym przed wypisem ze szpitala lub w Podstawowej Opiece Zdrowotnej (POZ) do końca pierwszego miesiąca życia. Po trzecie, noworodki i niemowlęta urodzone od początku kwietnia do końca sierpnia powinny otrzymać lek przed rozpoczęciem sezonu zakażeń” – czytamy w stanowisku ekspertów.
Według nich, uodpornienie powinno być objęte finansowaniem publicznym w ramach Programu Szczepień Ochronnych (PSO) jako zalecana forma profilaktyki, finansowana przez Ministra Zdrowia (MZ) lub Narodowy Fundusz Zdrowia (NFZ) lub w ramach Programu Profilaktyki Zdrowotnej.
Profilaktyka zakażeń RSV jest dostępna w Polsce od 2008 roku poprzez podawanie przeciwciała co 30 dni podczas sezonu zakażeń RSV. Program lekowy jest dostępny wyłącznie dla pacjentów z grupy ryzyka, takich jak noworodki urodzone przedwcześnie, niemowlęta z hemodynamicznie istotną wadą serca, dysplazją oskrzelowo-płucną, mukowiscydozą oraz rdzeniowym zanikiem mięśni. Tylko 2 proc. dzieci spełnia warunki do otrzymania leczenia profilaktycznego.
Według ekspertów, zaszczepienie wszystkich niemowląt przeciwko wirusowi RSV znacznie zmniejszy obciążenie systemu ochrony zdrowia. Eksperci podają, że lek jest skuteczny i bezpieczny. Do końca lutego 2024 roku podano około 2 milionów dawek, nie wystąpiły żadne poważne zdarzenia niepożądane.
„Aby zapewnić odporność populacyjną dzieciom w pierwszym roku życia, niezbędne jest wprowadzenie finansowania profilaktyki przeciw RSV” – piszą eksperci w swoim stanowisku. Ich zdaniem bezpłatne świadczenia realizowane w ramach uproszczonej procedury zarówno w oddziałach noworodkowych czy w POZ (w sezonie wrzesień-marzec), jak i w POZ (wrzesień-listopad) powinny iść w parze z działaniami edukacyjnymi, istotnymi dla zbudowania świadomości zakażenia i choroby.”
Lista ekspertów, którzy poparli stanowisko, zawiera następujące osoby:
1. dr hab. n. med. Ewa Augustynowicz, Polskie Towarzystwo Wakcynologii
2. dr n. med. Aleksander Biesiada, wiceprezes Zarządu Głównego Polskiego Towarzystwa Medycyny Rodzinnej
3. prof. dr hab. n. med. Maria Katarzyna Borszewska-Kornacka, prezeska Fundacji Koalicja dla wcześniaka
4. prof. dr hab. n. med. Ewa Helwich, konsultant krajowa w dziedzinie neonatologii
5. prof. dr hab. n. med. Teresa Jackowska, prezes Polskiego Towarzystwa Pediatrycznego
6. dr n. med. Ilona Małecka, członek zarządu Polskiego Towarzystwa Wakcynologii
7. prof. dr hab. n. med. Jan Mazela, prezes Polskiego Towarzystwa Medycyny Perinatalnej
8. prof. dr hab. n. med. Aneta Nitsch-Osuch, kierownik Zakładu Medycyny Społecznej i Zdrowia Publicznego
9. prof. dr hab. n. med. Iwona Paradowska-Stankiewicz, konsultant krajowa w dziedzinie epidemiologii
10. prof. dr hab. n. med. Tomasz Szczapa, prezes Polskiego Towarzystwa Neonatologicznego
11. prof. dr hab. n. med. Mirosław Wielgoś, konsultant krajowy w dziedzinie perinatologii
12. prof. dr hab. n. med. Jacek Wysocki, prezes Polskiego Towarzystwa Wakcynologii
Informacja pochodzi z serwisu: pap-mediaroom.pl
