Według raportu „Przyjazne mieszkanie. Jak zapewniać Polakom oszczędne, bezpieczne i komfortowe mieszkania na lata” ekspertów MIWO, Polacy spędzają 90 proc. swojego życia w budynkach, gdzie ma miejsce 90 proc. wszystkich pożarów. Ponadto, 71 proc. osób odczuwa problem hałasu w swoich domach, a budynki zużywają ok. 40 proc. energii w skali całej gospodarki. Raport zawiera także diagnozę, w jaki sposób zapewnić oczekiwany komfort mieszkańców.
Raport został przedstawiony podczas konferencji Stowarzyszenia Producentów Wełny Mineralnej: Szklanej i Skalnej (MIWO) w dniu 14 stycznia 2025 r.
Dokument zawiera analizę głównych wyzwań, przed którymi stoi sektor budownictwa i mieszkalnictwa w Polsce. Omówiono w nim kwestie efektywności energetycznej budynków, bezpieczeństwa pożarowego, komfortu akustycznego oraz zrównoważonego budownictwa. Ekspertów MIWO wysunęli wnioski, wskazujące kierunki działań, w tym propozycje zmian legislacyjnych, które mogą przyczynić się do stworzenia nowoczesnych, przyjaznych środowisku mieszkań o niskich kosztach użytkowania dla Polaków.
Monika Hyjek, ekspert MIWO ds. bezpieczeństwa pożarowego, opisała mieszkanie jako kompleksowy system, w którym różne elementy wzajemnie oddziałują. Poprawa efektywności energetycznej nie tylko wpływa na bezpieczeństwo pożarowe i akustykę, ale także na ogólny „zrównoważony” charakter budynku.
„Aby uzyskać oczekiwany efekt, budynek, w którym znajduje się nasze mieszkanie, musi być zaprojektowany i zbudowany z myślą o kolejnych dziesięcioleciach. Nie da się tego osiągnąć, jeżeli nie skorzystamy z rozwiązań i materiałów budowlanych o najwyższej jakości. Także przepisy budowlane musimy zmienić tu i teraz, ale w sposób bardzo mądry i kompleksowy. I o to apelujemy jako stowarzyszenie MIWO” – podkreśliła Monika Hyjek.
„Chcemy wpływać na to, w jaki sposób żyje się naszym rodakom – zwiększać komfort ich życia. Nasze działania są skupione na czterech podstawowych obszarach: akustyce, efektywności energetycznej, bezpieczeństwie pożarowym i zrównoważonym rozwoju” – powiedział Łukasz Glapa.
Łukasz Glapa, członek zarządu MIWO, podkreślił, że Stowarzyszenie jest ekspercką organizacją, która promuje podejście holistyczne w budownictwie.
W konferencji wziął udział także Adam Perz, dyrektor Departamentu Zrównoważonej Gospodarki Ministerstwa Rozwoju i Technologii (MRiT), który zaznaczył, że poprawa efektywności energetycznej istniejących budynków jest konieczna zgodnie z nowelizacją unijnej dyrektywy EPBD (dyrektywy budynkowej) przyjętą w 2024 roku.
Zgodnie z nową dyrektywą EPBD (ang. Energy Performance of Buildings Directive – EPBD), od 1 stycznia 2028 r. wszystkie nowo powstające budynki będące własnością instytucji publicznych będą musiały być bezemisyjne, a od 1 stycznia 2030 r. ta zasada będzie dotyczyć wszystkich pozostałych nowych budynków. W planach jest także to, aby do 2050 r. wszystkie budynki w UE były już bezemisyjne. Dyrektywa Unii Europejskiej zakłada, że budynki mieszkalne w UE zmniejszą średnie zużycie energii o 16 proc. do 2030 r. i o 20-22 proc. do 2035 r.
Dyrektor Perz oświadczył, że ministerstwo przyjmuje zasadę traktowania renowacji istniejących budynków jak każdej inwestycji, a proces ten musi przynosić korzyści właścicielom i użytkownikom budynków.
„Jeżeli taka inwestycja nie przynosi oczekiwanej rentowności, nie ma sensu jej realizować i nikt przy zdrowych zmysłach nie będzie właścicieli do tego zmuszał” – stwierdził Perz.
Dyrektor Perz również zapowiedział zmiany w regulacjach prawnych dotyczących budynków nowo budowanych. W ramach prac nad wdrożeniem dyrektywy budynkowej planowane są zmiany w pięciu ustawach: Ustawie o charakterystyce energetycznej budynków, Prawie budowlanym, Ustawie o wsparciu termomodernizacji i remontów oraz o CEEB, Prawie ochrony środowiska oraz Ustawie o elektromobilności i paliwach alternatywnych.
W związku z planowanymi zmianami, dyrektor Perz podkreślił, że rząd ma na celu wprowadzenie nowych regulacji prawnych dotyczących budynków nowo budowanych. Prace nad wdrożeniem dyrektywy budynkowej obejmować będą zmiany w pięciu ustawach: Ustawie o charakterystyce energetycznej budynków, Prawie budowlanym, Ustawie o wsparciu termomodernizacji i remontów oraz o CEEB, Prawie ochrony środowiska oraz Ustawie o elektromobilności i paliwach alternatywnych.
Podczas rozmowy dr inż. Michał Pierzchalski z Zakładu Projektowania Prośrodowiskowego Wydziału Architektury Politechniki Warszawskiej zaznaczył, że wkrótce konieczne będzie uwzględnianie śladu węglowego budynków na każdym etapie ich życia, łącznie z produkcją materiałów budowlanych. Podkreślił, że celem jest wykorzystanie wyrobów o długiej trwałości, zdolnych do recyklingu i ponownego wykorzystania, aby uniknąć konieczności wymiany ich w trakcie użytkowania budynku.
Według Jana Ruszkowskiego z stowarzyszenia Fala Renowacji, państwo powinno aktywnie wspierać obywateli w poprawie efektywności energetycznej budynków i przekonywać ich, że jest to korzystna inwestycja.
„To przekonywanie powinno poruszać wiele aspektów. Choć dla większości z nas najistotniejszy będzie aspekt finansowy, to z pewnością są też osoby, które zwrócą uwagę na np. komfort akustyczny czy minimalizowanie negatywnego wpływu na środowisko” – zauważył Ruszkowski.
Dyrektor Ruszkowski sugeruje, że program „Czyste powietrze” powinien znosić próg dochodowy, który obecnie wynosi 135 tys. zł rocznie. Jego zdaniem, osoby o wyższych dochodach są bardziej świadome ekologii, posiadają zdolność kredytową i są skłonne inwestować w termomodernizację.
W ramach programu „Czyste powietrze” planowane są zmiany, a dyrektor Ruszkowski zaleca zniesienie progu dochodowego, który obecnie wynosi 135 tys. zł rocznie. Jego zdaniem, osoby o wyższych dochodach są bardziej świadome ekologii, posiadają zdolność kredytową i są skłonne inwestować w termomodernizację.
Dyrektor Departamentu Efektywności Energetycznej i Transformacji Energetycznej Krajowej Agencji Poszanowania Energii, Dariusz Koc, podkreślił, że skuteczna termomodernizacja wymaga odpowiedniego wsparcia finansowego, aby móc być w pełni zrealizowana.
„Warto dbać o wysoki standard energetyczny już na etapie projektowania i budowy nowego obiektu. Wówczas dużo łatwiej osiągnąć korzystne i trwałe rezultaty, niż poddając termomodernizacji budynki istniejące. Wymagania dotyczące efektywności zwiększały się na przestrzeni ostatnich lat, ale mamy jeszcze przestrzeń do poprawy” – dodał Koc.
Elżbieta Nowicka, doktor inżynier z Instytutu Techniki Budowlanej, prowadzi badania w Zakładzie Fizyki Cieplnej, Akustyki i Środowiska. Jej obserwacje wskazują, że komfort akustyczny zależy od subiektywnej oceny oraz indywidualnej wrażliwości na dźwięki i otoczenie.
„Każde państwo europejskie ustala własne regulacje dotyczące komfortu akustycznego. W tym zakresie przodują państwa skandynawskie i one są dla nas dobrym przykładem. W naszym kraju wymagania dotyczące komfortu nie są na zbyt wysokim poziomie zarówno w budynkach mieszkalnych, jak i gmachach użyteczności publicznej. Tymczasem z badań wiadomo, że zapewnienie odpowiedniego poziomu komfortu akustycznego jest bardzo ważne, np. w szkołach powoduje zmniejszenie agresji wśród dzieci. Aspekt hałasu wpływa więc nie tylko na nasze zdrowie, ale i zachowania społeczne. Żeby poprawić sytuację potrzebne jest wprowadzenie obowiązkowych klas akustycznych, a następnie testowanie, czy osiągamy zakładane w projekcie paramenty” – powiedziała Elżbieta Nowicka.
Według Zenona Małkowskiego, przepisy dotyczące bezpieczeństwa pożarowego w budynkach ulegają częstym zmianom, podczas gdy rozporządzenia techniczne pozostają niezmienne, mimo pojawiania się nowych technologii i rozwiązań, takich jak panele fotowoltaiczne na dachach budynków czy gniazda ładowania samochodów elektrycznych w garażach podziemnych.
Prezes Ogólnopolskiego Stowarzyszenia Producentów Zabezpieczeń Przeciwpożarowych i Sprzętu Ratowniczego, Zenon Małkowski, zauważył, że przepisy dotyczące bezpieczeństwa pożarowego w budynkach ulegają częstym zmianom, podczas gdy rozporządzenia techniczne pozostają niezmienne, pomimo pojawiania się nowych technologii i rozwiązań, takich jak panele fotowoltaiczne na dachach budynków czy gniazda ładowania samochodów elektrycznych w garażach podziemnych.
„One przecież mogą być źródłem pożarów. Problemów jest bardzo dużo i wymagają one szybkiego uregulowania w przepisach” – stwierdził Małkowski.
Ekspertów stowarzyszenia MIWO alarmują, że jednym z największych wyzwań społecznych w Polsce jest brak powszechnie dostępnych mieszkań wysokiej jakości. Aby sprostać temu problemowi, inwestycje budowlane powinny być realizowane zgodnie z najwyższymi standardami i nowoczesnymi technologiami, co zapewni efektywność energetyczną, niskie koszty użytkowania oraz komfort akustyczny i bezpieczeństwo pożarowe w długoterminowej perspektywie.
Raport o nazwie „Przyjazne mieszkanie: Jak zapewniać Polakom oszczędne, bezpieczne i komfortowe mieszkania na lata” jest dostępny do pobrania na stronie MIWO pod adresem: https://miwo.pl/przyjazne-mieszkanie/
Źródło: pap-mediaroom.pl
