Badając tereny Azji Centralnej, zespół dr hab. Małgorzaty Kot z UW poszukuje śladów życia prehistorycznych ludzi w wysokogórskich jaskiniach. Chce ustalić, kiedy dokładnie Homo sapiens dotarł na te tereny oraz jakie były jego relacje z neandertalczykami i denisowianami.
Ministerstwo Cyfryzacji ostrzega:
Dezinformacja, czyli celowe rozpowszechnianie fałszywych lub wprowadzających w błąd informacji, stanowi poważne zagrożenie dla społeczeństwa. Jej celem jest sianie chaosu, wzmacnianie podziałów społecznych i podważanie zaufania do instytucji publicznych. Jak działa dezinformacja? Dlaczego jest tak skuteczna? I co możemy zrobić, aby się przed nią bronić? Na te pytania stara się odpowiedzieć kampania społeczna Ministerstwa Cyfryzacji i NASK-u – Naukowej i Akademickiej Sieci Komputerowej.
Mechanizmy dezinformacji opierają się na wywoływaniu silnych emocji, takich jak strach czy gniew, które prowadzą do impulsywnych reakcji odbiorców. Fałszywe informacje często są rozpowszechniane przez rzekomo autentyczne źródła, co utrudnia ich rozpoznanie. Media społecznościowe odgrywają kluczową rolę w propagowaniu dezinformacji, ponieważ ich algorytmy promują materiały wywołujące emocje, co zwiększa ich zasięg i oddziałuje na społeczeństwo.
Jest istotne nauczyć się rozpoznawać dezinformację, ponieważ ma ona wpływ na społeczeństwo i może prowadzić do nieracjonalnych działań. Autorzy dezinformacji starają się nadać nieprawdziwym komunikatom pozory autentyczności, co sprawia, że są one trudne do zweryfikowania. Dlatego ważne jest, aby być świadomym mechanizmów działania dezinformacji i potrafić je rozpoznać.
Cele dezinformacji
1. Manipulacja emocjami
Dezinformacja wykorzystuje nasze emocje, szczególnie lęk, aby wpłynąć na nasze reakcje. Fałszywe informacje o katastrofach, zagrożeniach zdrowotnych czy kryzysach gospodarczych mają na celu wywołanie natychmiastowych reakcji, wykorzystując ludzką skłonność do reagowania na zagrożenia, nawet jeśli są one fikcyjne.
Przykłady takich działań obejmują szerzenie informacji o niedoborach paliwa czy żywności, co prowadzi do paniki i masowych zakupów. Podobne sytuacje miały miejsce podczas pandemii COVID-19, kiedy fałszywe informacje o brakach środków higienicznych spowodowały chaos w sklepach.
Dezinformacja ma wpływ na nas nawet w czasach spokoju. Może dotyczyć aktualnych wydarzeń, zmian w prawie czy wypowiedzi urzędników publicznych. Takie działania nie tylko zwiększają poczucie zagrożenia, ale również podważają stabilność społeczną. W rezultacie wywierają presję na instytucje publiczne, które muszą reagować na kryzysowe sytuacje spowodowane dezinformacją.
2. Polaryzacja społeczna
Dezinformacja wykorzystuje istniejące podziały społeczne, pogłębiając antagonizmy między różnymi grupami. Fałszywe treści często opierają się na uprzedzeniach i stereotypach, co prowadzi do zaostrzenia konfliktów społecznych.
Dezinformacja stała się skutecznym narzędziem manipulacji społecznej, wykorzystywanym przez niektórych polityków i grupy społeczne. Jest wykorzystywana do osłabiania konkurentów, wyśmiewania innych poglądów i zastępowania rzetelnej debaty. Przykłady takich działań to kampanie mające na celu eskalację sporów na tle rasowym, religijnym i politycznym. Rozpowszechnianie zmanipulowanych treści, takich jak fałszywe historie o przestępstwach popełnianych przez mniejszości, prowadzi do wzrostu nienawiści i nieufności. Powtarzające się obraźliwe komunikaty, często oparte na uproszczeniach i stereotypach, pogłębiają nietolerancję społeczeństw i utrudniają wzajemne zrozumienie.
Współczesna dezinformacja ma również wpływ na mediów społecznościowych, gdzie algorytmy wzmacniają treści zgodne z poglądami użytkowników, co prowadzi do powstawania „bańek informacyjnych” izolujących ludzi od różnorodnych punktów widzenia. Ta polaryzacja utrudnia konstruktywny dialog społeczny i sprzyja radykalizacji postaw oraz podważaniu wspólnych wartości społecznych.
3. Zmniejszanie zaufania do instytucji publicznych
Atakowanie instytucji demokratycznych jest głównym celem dezinformacji. Fałszywe informacje są wykorzystywane do podważania zaufania obywateli do władz, sądów, mediów i organizacji międzynarodowych.
Podobne działania zostały zauważone podczas wyborów prezydenckich w USA w 2016 roku, kiedy fałszywe informacje rozpowszechniane przez rosyjskie boty wpłynęły na opinię publiczną. Obejmowały one manipulacje dotyczące reputacji kandydatów oraz rzetelności procesu wyborczego.
Rozpowszechnianie dezinformacji osłabia również skuteczność reakcji kryzysowych, na przykład poprzez kwestionowanie sensowności działań władz w obliczu pandemii, co było widoczne w przypadku szerzenia teorii spiskowych dotyczących szczepień przeciwko COVID-19. Takie działania destabilizują społeczeństwo i tworzą atmosferę niepewności, co utrudnia efektywne zarządzanie państwem.
Jak radzić sobie z dezinformacją?
Aby skutecznie przeciwdziałać dezinformacji, konieczne jest zwiększenie świadomości społecznej i rozwijanie umiejętności krytycznego myślenia. Oto kilka prostych zasad:
– Sprawdzaj wiarygodność informacji
Ważne jest, aby informacje pochodziły od sprawdzonych nadawców. Zanim podzielisz się treścią, upewnij się, że pochodzi z wiarygodnego źródła, a nie z anonimowego profilu w mediach społecznościowych.
Nie udostępniaj treści, które nie zostały zweryfikowane. Sensacyjne nagłówki i szokujące grafiki mogą przyciągać uwagę, ale ich udostępnienie tylko zwiększa zasięg fałszywych informacji. Zamiast tego, promuj treści pochodzące z wiarygodnych źródeł i wartościowe informacje.
Zgłaszaj podejrzane informacje poprzez formularz dostępny na stronie kampanii: www.nask.pl/dezinfo.
Kampania z trollami w roli głównej ma na celu zwiększenie świadomości społeczeństwa na temat dezinformacji. Ministerstwo Cyfryzacji oraz NASK inicjują kampanię społeczną, której wyróżnikiem są postacie trolli – symboliczne uosobienia dezinformacji. Jej celem jest uświadomienie, że każdy z nas może paść ofiarą manipulacji, a jej skutki dotyczą całego społeczeństwa. Zobacz spoty kampanii tutaj.
Więcej informacji można znaleźć na stronie www.nask.pl/dezinfo.
Wspólnie możemy zwalczać dezinformację poprzez reakcję i weryfikację.
Uwaga: Komunikaty publikowane w serwisie PAP są bez zmian w treści, z zastrzeżeniem odpowiedzialności nadawcy zgodnie z ustawą prasową. (PAP)
Informacja pochodzi z serwisu: pap-mediaroom.pl
