Pranie pieniędzy to próby wprowadzenia do legalnego obrotu środków uzyskanych z nielegalnych źródeł. Ustawodawca nałożył na określoną grupę przedsiębiorców, firmy oraz instytucje szereg obowiązków związanych z AML (Anti Money Laundering). Polskie regulacje prawne związane z AML są opisane w ustawie o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu i opierają się na regulacjach dyrektyw unijnych.
Ich przestrzeganie pozwala z jednej strony zwiększyć bezpieczeństwo finansowe i obniżyć ryzyko związane z oszustwami, a z drugiej – uchronić firmę przed posądzeniem o branie udziału w zabronionym procederze. Kary za brak wypełnionych obowiązków ustawowych mogą być bardzo dotkliwe i sięgać nawet 5 mln euro lub 10 proc. obrotu wykazanego w poprzednim roku.
„Zorganizowana przestępczość dysponuje znaczącymi zasobami nielegalnej gotówki, której nie może legalnie wykorzystać. Musi nadać tym pieniądzom pozory legalności, np. poprzez zakup nieruchomości, inwestycje w kryptowaluty lub w fintechy. Przestępcy wykorzystują wszystkie dostępne możliwości” – informował Krzysztof Spychała, partner w dziale Financial Crime, EY Polska.
Jak wynika ze sprawozdania Generalnego Inspektora Informacji Finansowej, w 2021 roku nastąpił wzrost o ok. 37 proc. liczby zawiadomień do prokuratury w kontekście podejrzenia popełnienia przestępstwa prania pieniędzy, a także znaczący, ponad 100 proc., wzrost liczby blokad rachunków. Wątpliwości dotyczyły majątku o wartości ponad 8,5 mld zł.
„Trend rosnący związany jest z powiększaniem zasobów kierowanych do walki z praniem pieniędzy. Powstają specjalne jednostki, departamenty, które mają wykrywać nadużycia – wyjaśniał mec. Karol Kociel z Departamentu Informacji Finansowej Ministerstwa Finansów. – Uważnie przyglądamy się transakcjom o dużej wartości, wykrywamy nieprawidłowości – dodał.
Krzysztof Spychała zwrócił uwagę, że kryzys, wojna, pandemia – to idealne warunki do rozwoju przestępczości. Masowo pojawiają się fundacje i instytucje, które mają wspierać potrzebujących, tymczasem zbierane przez nie fundusze pomagają w legalizacji pieniędzy z przestępstw.
Dodatkowo, w czasach dominującej technologii grupy przestępcze wykorzystują do prania pieniędzy innowacje typu kryptowaluty czy fintechy.
„W wykrywaniu nadużyć finansowych należy położyć nacisk na nowe technologie. Dodatkowo trzeba patrzeć systemowo na sektor finansowy, bo globalizacja powoduje, że jest to system naczyń połączonych” – zauważył Karol Drąg, naczelnik Wydziału Analiz Strategicznych Ministerstwa Finansów.
Pranie pieniędzy może ograniczyć silniejsza współpraca pomiędzy firmami prywatnymi i sektorem publicznym, także międzynarodowa.
„Współpraca prowadzi do uszczelniana systemu. A ograniczanie anonimowości – to główny czynnik eliminujący nierozpoznane przelewy dużej wartości” – zauważył Karol Drąg.
Najskuteczniejszą metodą walki z praniem pieniędzy jest wykorzystywanie dostępnych rozwiązań informatycznych i technologicznych, które pozwalają na śledzenie wszelkich ruchów związanych z pieniędzmi i analizę danych. Karol Wojtczak, dyrektor Pionu Monitoringu Transakcji, ING Hubs Poland, przekonywał, że najlepiej walczyć z praniem pieniędzy w oparciu o dostępne dane, możliwości technologiczne, m.in.: sztuczną inteligencję czy uczenie maszynowe, a także wiedzę ekspertów.
„Przeciwdziałamy przestępczości finansowej i chronimy naszych klientów. Do przeciwdziałania praniu pieniędzy mamy przeznaczony wyspecjalizowany dział. Co ciekawe Polska stała się światowym centrum takich usług – w Polsce jest ok. 42 tysiące osób, które zawodowo zajmują się walką z praniem pieniędzy. My, jako ING Hubs Poland, dużo inwestujemy w ludzi i technologie, szczególnie w ostatnich 2-3 latach bardzo wzrosły inwestycje w technologię pomocną w wykrywaniu finansowych nadużyć” – mówił Karol Wojtczak.
Ekspert ING Hubs Poland zwracał uwagę na potrzebę edukacji: ekspertów, informatyków i powszechną. Podkreślał, że dla przestępców, tak jak dla każdego, dostępne są najnowsze rozwiązania technologiczne, z których można korzystać zarówno z dobrym, jak i ze złym zamiarem.
„Przeciwdziałanie praniu pieniędzy należy rozpocząć już w momencie projektowania usług czy produktów finansowych. Jeśli coś zostanie dobrze przemyślane i zaprojektowane, to nie będzie atrakcyjne dla przestępców. Warto działać prewencyjnie” – przekonywał Karol Wojtczak.
Krzysztof Spychała wskazywał, że przestępcy nie znają granic. Wyszukują w systemach finansowych różnych krajów: niedoskonałości, niespójności, luki i z ich pomocą starają się zalegalizować pieniądze.
„Ważna jest wspólna legislacja, ale i współpraca – powoływanie międzynarodowych grup zwalczających pranie pieniędzy. Warto wypracować dobre praktyki i umożliwić dostęp do nich każdemu uczestnikowi rynku finansowego” – podsumował Krzysztof Spychała.
Źródło informacji: PAP MediaRoom
Źródło informacji: pap-mediaroom.pl
