Raport „Wpływ polityki spójności 2014-2020 na konkurencyjność i rozwój przedsiębiorstw w Polsce” wykazuje, że większość polskich firm objętych interwencją w ramach polityki spójności odnotowała wzrost przychodów ze sprzedaży, poprawę wyniku finansowego, zwiększenie produktywności i wyższy poziom zatrudnienia.
Wyniki badań wskazują, że programy publiczne zrealizowane w ramach POIR, POPW oraz 16 regionalnych programów operacyjnych przyczyniły się do znaczącego wzrostu konkurencyjności, internacjonalizacji oraz innowacyjności przedsiębiorstw.
Analiza wykazała, że poziom innowacyjności oraz internacjonalizacji wśród przedsiębiorstw wzrósł w wyniku wprowadzenia przepisów dotyczących wsparcia publicznego zgodnie z POIR, POPW oraz 16 regionalnymi programami operacyjnymi.
Najnowsze badania wskazują, że dzięki wdrożeniu programów publicznych – POIR, POPW oraz regionalnych programów operacyjnych – przedsiębiorstwa zanotowały znaczący wzrost w konkurencyjności, internacjonalizacji oraz innowacyjności.
Udowodniono, że Programy Operacyjne Inteligentny Rozwój, Polska Wschodnia, oraz 16 regionalnych programów operacyjnych przyczynili się do wyraźnego polepszenia konkurencyjności, internacjonalizacji oraz innowacyjności w przedsiębiorstwach.
Badania przeprowadzone na próbie 3768 respondentów (CAWI/CATI) wykazały, że 70% przedsiębiorstw objętych interwencją w ramach trzech rodzajów programów (POIR, POPW, RPO) odnotowało wzrost przychodów ze sprzedaży, 67% – poprawę wyniku finansowego, 60% – wzrost produktywności, a 46% – wzrost poziomu zatrudnienia. Dzięki temu interwencje rządowe okazały się skuteczne w poprawie sytuacji tych firm.
„Porównanie z grupą kontrolną wskazuje, że efekt netto tych zmian był znaczący i wyniósł odpowiednio 22 punkty procentowe., 23 pp., 20 pp. i 22 pp.” – wyliczono w analizie.
Raport wykazał, że największy postęp w internacjonalizacji przedsiębiorstw odnotowano w zakresie wprowadzenia nowych produktów i usług na rynki zagraniczne oraz pozyskania klientów zza granicy – 33 proc. badanych odnotowało pozytywne skutki, a średni wskaźnik wzrostu wyniósł 21 pp. Z kolei w przypadku zagranicznych inwestycji, zanotowano mniejszy wzrost, jednakże jak wskazano – „są to wyjątkowe przypadki i w zasadzie dotyczą jedynie wybranych firm”. Wynik ten wyniósł 8 pp., a 13 proc. respondentów odnotowało poprawę.
Badania wykazały, że pozyskanie wiedzy od partnerów i zaawansowanie technologiczne produktów znacząco wzrosły w ciągu ostatnich 12 miesięcy. Aż 52% respondentów zgłosiło poprawę w pierwszym obszarze, co odpowiada efektowi netto w wysokości 19 punktów procentowych, a w drugim obszarze odnotowano 22 punkty procentowe. To pokazuje, że innowacyjność jest jednym z kluczowych czynników poprawy wyników.
Według danych 27% respondentów wykazało poprawę w zakresie zabezpieczenia praw własności intelektualnej rozwiązań, co przyczyniło się do wzrostu efektu netto o 15 punktów procentowych w ramach polityki spójności.
W perspektywie finansowej 2014-2020 wsparto 33 tys. 262 projekty, których łączna wartość wyniosła 59 mld zł. Wkład Unii Europejskiej wyniósł 34 mld zł, co stanowi ok. 56 proc. całkowitego kosztu, w celu wzmocnienia konkurencyjności małych i średnich przedsiębiorstw.
Największą liczbę projektów wsparcia przedsiębiorczości można zaobserwować w Programie Operacyjnym Inteligentny Rozwój (7399). Ten program przeznaczył też najwyższą alokację na cele tematyczne 3 (tzw. CT3) wszystkich programów operacyjnych. Natomiast najmniejszą liczbę projektów w tej kategorii zanotowano w Regionalnym Programie Operacyjnym Lubuskie 2020 (181), wraz z niską alokacją na realizację wspomnianego celu – mniejszą alokacją odnotowano jedynie w Regionalnym Programie Operacyjnym Województwa Opolskiego.
Projekty realizowane w różnych województwach znacząco się od siebie różnią, zarówno jeśli chodzi o fundusze, jak i ich liczbę. Najwięcej projektów, bo aż 4 940 można znaleźć w województwie lubelskim, zaś najmniej, bo tylko 328 w lubuskim. To aż 4 612 więcej projektów w porównaniu do województwa lubuskiego!
„Z badań ilościowych wśród beneficjentów i odbiorców wsparcia wynika, że sama perspektywa otrzymania środków z UE nie jest istotnym czynnikiem, który decyduje o założeniu przedsiębiorstwa. Elementami, które mogą zachęcać potencjalnych przedsiębiorców do założenia działalności gospodarczej, są kompleksowy program akceleracji i przejrzysta ścieżka dalszego wsparcia, którą zastosowano w POPW – w ramach tzw. Platform startowych dla nowych pomysłów” – wyjaśniają to zjawisko autorzy analizy.
312 projekty realizowane w ramach wspierania przedsiębiorczości miały zasięg ogólnokrajowy.
Wyniki badania wskazują, że największy bezpośredni wpływ na tworzenie nowych przedsiębiorstw miał Program Operacyjny Polityki Wspólnej. Natomiast wpływ Regionalnego Programu Operacyjnego był nieznaczny.
Dane wskazują także, że interwencje z CT3 w Polityce Spójności Unii Europejskiej stanowiły istotny element w zmniejszeniu kłopotów beneficjentów oraz w zaspokojeniu ich potrzeb rozwojowych.
Badanie wykazało, że 312 projekty wsparcia przedsiębiorczości cieszyły się zasięgiem ogólnokrajowym.
Z przeprowadzonego badania wynika, że największy wpływ na pozyskiwanie nowych przedsiębiorstw miał Program Operacyjny Polityki Wspólnej, natomiast wpływ Regionalnego Programu Operacyjnego był niewielki.
Wnioski z badania wskazują, że interwencje podejmowane w ramach CT3 były skutecznym narzędziem do zmniejszenia trudności beneficjentów, a także do zaspokojenia ich potrzeb rozwojowych.
Uczestnicy badania wskazali, że interwencje w ramach CT 3 wspierały przedsiębiorstwa i przedsiębiorczość, a w połączeniu z innymi interwencjami polityki spójności, takimi jak badania i rozwój oraz wsparcie zatrudnienia, stworzyły skuteczny system wsparcia.
Ewaluacja wychodzi na przeciw wytycznym, zgodnie z którymi w przyszłości powinny być wdrażane projekty dwufunduszowe, w których działania inwestycyjne i rozwojowe będą wzajemnie uzupełniać się. Chodzi tu o to, by z jednej strony umożliwić wdrożenie innowacji, a z drugiej – zwiększenie kompetencji i umiejętności, aby jeszcze lepiej wykorzystać impulsy prorozwojowe.
„Głównym wnioskiem z zakresu synergii interwencji ukierunkowanych na wsparcie przedsiębiorstw i przedsiębiorczości zrealizowanych w ramach polityki spójności 2014-2020 oraz pozostałych interwencji polityki spójności jest przekonanie, że liczba projektów oraz wysokość środków zainwestowana pośrednio w przedsiębiorstwa w ramach pozostałych celów tematycznych mogła być de facto silniejszym impulsem rozwojowym dla gospodarki niż sam CT 3. Z tego względu, badając w przyszłości wpływ polityki spójności na rozwój konkurencyjności i innowacyjności przedsiębiorstw, należy go estymować w zakresie wpływu bezpośredniego oraz pośredniego, gdzie na ten drugi składają się wszystkie FE wprowadzone do gospodarki (również np. w postaci zamówień publicznych realizowanych przez przedsiębiorstwa w ramach projektów beneficjentów z sektora publicznego)” – zauważają autorzy badania.
Badanie ewaluacyjne rozpoczęło się 11 października 2022 roku, a zakończyło 25 kwietnia 2023 roku. Akcja skupiała się na interwencjach w ramach celu tematycznego 3 polityki spójności, mającej na celu wzmocnienie konkurencyjności małych i średnich przedsiębiorstw w perspektywie 2014-2020, wszystkie zrealizowane do 30 września 2022 roku.
Ocena jakości i skuteczności Programu odbyła się przy użyciu szeregu metod, w tym jakościowej (IDI z przedstawicielami IZ/IP, FGI z przedsiębiorcami korzystającymi ze wsparcia, analiza danych zastanych wraz z przeglądem systematycznym, studia przypadków, panel ekspertów) i ilościowej (analizy kontrfaktyczne, badania CAWI/CATI z beneficjentami, odbiorcami wsparcia oraz niebeneficjentami, analizy statystyczne i ekonometryczne). Pełny raport został opublikowany na stronie ewaluacja.gov.pl.
Pochodzenie wiadomości: pap-mediaroom.pl
