W 2023 r. weszło w życie unijne rozporządzenie ustanawiające mechanizm dostosowywania cen na granicach z uwzględnieniem emisji CO2 (z ang. Carbon Border Adjustment Mechanism, CBAM). Nakłada ono na część importerów określone obowiązki, za których naruszenie już teraz grożą wysokie kary, do 50 euro za tonę niezgłoszonych emisji.
Obowiązki importerów w okresie przejściowym (sprawozdanie CBAM)
Od 1 października 2023 r. do 31 grudnia 2025 r. trwa okres przejściowy, w którym importerzy i pośrednicy celni muszą składać Komisji Europejskiej sprawozdania za każdy kwartał roku kalendarzowego, zawierające informacje o przywiezionych towarach. Pierwsze sprawozdanie CBAM trzeba złożyć do końca stycznia 2024 r., a następne do końca kwietnia, lipca i października.
CBAM report should contain the information specified in Article 35 point 2 of the CBAM Regulation. This includes: the total quantity of each type of goods specified for each production facility in the country of origin, the actual total level of embedded emissions, total indirect emissions, and the emission charge due in the country of origin for embedded emissions in imported goods, taking into account discounts and compensations. Essentially, during the transitional period, importers must report actual embedded emissions in the CBAM report, determined in accordance with the methodology set out in Commission Implementing Regulation (EU) 2023/1773 of 17 August 2023 establishing the principles for the application of Regulation (EU) 2023/956 of the European Parliament and of the Council as regards reporting obligations for the purposes of the border carbon adjustment mechanism taking into account CO2 emissions during the transitional period.
Komisja Europejska opracowała wytyczne dotyczące danych wymaganych do sporządzenia sprawozdania CBAM. Importerzy będą musieli uzyskać niezbędne informacje od producentów w celu przygotowania sprawozdania. Na początku okresu przejściowego wprowadzono pewne ułatwienia, które przewidują określone odstępstwa od zasad określania wielkości emisji na potrzeby sprawozdań.
W jakim miejscu należy złożyć sprawozdanie CBAM?
Aby wypełnić obowiązki sprawozdawcze w okresie przejściowym, należy zarejestrować się w tymczasowym rejestrze CBAM utworzonym przez Komisję Europejską. Dostęp do niego możliwy jest po założeniu konta na platformie usług elektronicznych skarbowo-celnych PUESC. Sprawozdania składa się drogą elektroniczną. W Polsce organem właściwym w zakresie CBAM jest obecnie Krajowy Ośrodek Bilansowania i Zarządzania Emisjami w Instytucie Ochrony Środowiska – Państwowym Instytucie Badawczym.
Unia Europejska dąży do znaczącej redukcji emisji dwutlenku węgla do 2030 roku, zakładając zmniejszenie o co najmniej 55% w porównaniu do poziomu z 1990 roku. Ten cel stanowi kluczowy element polityki dążącej do osiągnięcia neutralności klimatycznej do 2050 roku. W tym celu Unia wprowadziła specjalne reguły handlu uprawnieniami do emisji oraz zharmonizowane zasady ustalania opłat za emisję gazów cieplarnianych na terenie całej Unii.
UE osiągnęła znaczący spadek emisji CO2, ale jednocześnie wzrosła emisja wbudowana tych gazów związana z importem towarów o wysokiej emisji dwutlenku węgla wyprodukowanych poza UE. Przedsiębiorstwa z siedzibą w UE przenoszą również wysokoemisyjną produkcję do jurysdykcji o niższych standardach emisyjnych. Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2023/956 z dnia 10 maja 2023 r. ma na celu zwalczanie praktyki ucieczki emisji CO2 poza granice UE.
CBAM, czyli mechanizm granicznego podatku węglowego, ma na celu wyrównanie opłat emisyjnych od produktów importowanych i tych produkowanych w Unii Europejskiej. Dzięki niemu produkty importowane będą objęte równoważnym systemem regulacyjnym, uwzględniającym koszty emisji CO2 takie same jak te obowiązujące w UE.
Mechanizm ten ma na celu wycenę emisji gazów cieplarnianych powstałych w procesie wytwarzania produktów importowanych do UE. Jego zadaniem jest zrównanie tych kosztów z kosztami emisji CO2 ponoszonymi przez przedsiębiorstwa produkujące na terenie Unii Europejskiej.
Zgodnie z CBAM, które wejdzie w życie 1 stycznia 2026 roku, przedsiębiorcy chcący importować produkty objęte tym mechanizmem będą musieli uzyskać status „upoważnionego zgłaszającego CBAM”. Proces rejestracji importerów jako „upoważnionych zgłaszających CBAM” rozpocznie się 31 grudnia 2024 r. Importerzy spoza UE będą mogli zlecić wniosek o udzielenie upoważnienia „pośredniemu przedstawicielowi celniemu”. Po uzyskaniu statusu, importerzy będą zobowiązani do corocznego deklarowania ilości przywiezionych produktów, wykazywania związanych z nimi emisji CO2 i rozliczania ich poprzez zakup odpowiedniej liczby certyfikatów CBAM.
System granicznego podatku węglowego (CBAM) dotyczy importu na obszar celny UE produktów wymienionych w załączniku I do rozporządzenia 2023/956, przywożonych spoza UE. CBAM ma zastosowanie do produktów powstałych w wyniku procedury uszlachetniania czynnego oraz dotyczy cementu, żelaza i stali, aluminium, nawozów sztucznych, wodoru oraz energii elektrycznej. Produkty podlegające granicznemu podatkowi węglowemu są pogrupowane według ich klasyfikacji w Nomenklaturze Scalonej (CN), co oznacza, że nie obejmuje on wszystkich produktów ze wskazanych sektorów, lecz tylko wybranych, określonych kodami nomenklatury scalonej.
Zgodnie z art. 32 rozporządzenia CBAM, w okresie przejściowym obowiązki sprawozdawcze dotyczące importu towarów mają zastosowanie do pośredniego przedstawiciela celnego, jeśli importer ma siedzibę w państwie członkowskim UE i pośredni przedstawiciel wyrazi na to zgodę. Jeśli importer nie ma siedziby w państwie UE, obowiązek sprawozdawczy spoczywa na przedstawicielu celnym.
Kancelaria Prawna Skarbiec, której partnerem zarządzającym jest Robert Nogacki, radca prawny, specjalizuje się w doradztwie prawnym, podatkowym oraz strategicznym dla przedsiębiorców. Więcej informacji na stronie Kancelarii Prawnej Skarbiec.
Źródło wiadomości: pap-mediaroom.pl
