Sektor rolnictwa, który dostarcza produkty spożywcze do sklepów i naszych lodówek, ma dwie strony medalu. Obecnie, z powodu nieodpowiednich praktyk, takich jak nadmierne chemiczne nawożenie i stosowanie pestycydów, jest jednym z głównych źródeł zanieczyszczeń środowiska, ale może również skutecznie przyczynić się do redukcji emisji gazów cieplarnianych. Jak to możliwe? Dzięki szerszemu stosowaniu zasad rolnictwa regeneracyjnego, takich jak płodozmian i wykorzystanie resztek roślinnych – klucza do zrównoważonej przyszłości gospodarstw rolnych.
Komisja Europejska ogłosiła ambitny cel klimatyczny na 2040 rok, który zakłada redukcję emisji gazów cieplarnianych o 90% w porównaniu do poziomu z 1990 roku. Realizacja tego celu będzie wymagała gruntownych zmian nie tylko w sektorze energetycznym, ale także w innych kluczowych sektorach gospodarki, w tym w rolnictwie.
„Rolnictwo stanie się największym źródłem emisji w miarę dekarbonizacji innych sektorów, ale może odgrywać coraz większą rolę w zielonej transformacji. Dzięki skutecznej polityce, która nagradza dobre praktyki, istnieje możliwość zmniejszenia emisji dzięki zwiększonemu pochłanianiu CO2 w glebie i lasach. Mogłoby to sprawić, że połączony sektor rolnictwa i gruntów w UE stałby się neutralny dla klimatu już w 2035 r., a następnie stałby się pochłaniaczem dwutlenku węgla netto” – czytamy w dokumencie opublikowanym przez Komisję Europejską.
Rolnictwo regeneracyjne – nowe podejście do transformacji sektora
Jako jeden z kierunków zrównoważonego rozwoju gospodarstw rolnych, rolnictwo regeneracyjne koncentruje się na poprawie jakości gleby i upraw, jednocześnie mając pozytywny wpływ na środowisko. Skupia się na zwiększeniu naturalnych procesów ekosystemowych, takich jak utrzymanie zdrowych relacji między glebą, roślinami, zwierzętami i mikroorganizmami.
Czy rolnictwo regeneracyjne może przyczynić się do transformacji sektora? Coraz częściej wskazuje się na jego potencjał w poprawie jakości gleby i roślin, a także korzystny wpływ na środowisko. Koncentruje się ono na zwiększeniu naturalnych procesów ekosystemowych, takich jak utrzymanie zdrowych relacji między glebą, roślinami, zwierzętami i mikroorganizmami.
„Każdy rolnik wie, że dobra i zdrowa gleba to podstawa, a zarazem, że glebę łatwo zepsuć, ale jej odbudowanie zajmuje już ładnych parę lat. Rotacja upraw i zastosowanie odpowiednich roślin to przepis na utrzymanie żyznej, urodzajnej gleby. Natomiast, z punktu widzenia ochrony środowiska, zdrowe gleby mogą lepiej wchłaniać i być naturalnym magazynem dla CO2 z atmosfery, nawet na tysiące lat. I w ten sposób łagodzić zmiany klimatu” – wyjaśnia Agnieszka Golombowska, koordynatorka kampanii #regeneracja, promującej rolnictwo regeneracyjne, realizowanej przez Cichowlas Polskie Warzywa.
Ważność właściwego płodozmianu i zarządzania resztkami roślinnymi
Aby osiągnąć sukces w rolnictwie regeneracyjnym, konieczne jest odpowiednie planowanie płodozmianu (rotacji roślin) oraz skuteczne wykorzystanie resztek roślinnych jako naturalnego nawozu. Niestety, wielu rodzimych rolników traktuje płodozmian jedynie jako zmianę uprawy zboża na polu, podczas gdy większa różnorodność upraw przyczyniłaby się do lepszej kondycji gleby. Dlatego ważne jest opracowanie optymalnego płodozmianu na kilka lat do przodu.
Skuteczne praktyki rolnictwa regeneracyjnego
Aby osiągnąć sukces w rolnictwie regeneracyjnym, należy skupić się na właściwym płodozmianie (rotacji roślin) i skutecznym zarządzaniu resztkami roślinnymi, które mogą stanowić naturalny nawóz. Należy pamiętać, że płodozmian to nie tylko zmiana uprawy na polu, lecz przede wszystkim różnorodność upraw. Dlatego kluczowe jest opracowanie optymalnego płodozmianu na kilka lat do przodu.
„Przykładowo pszenica ozima uprawiana po przedplonach zbożowych daje przeciętnie o 20% niższy plon. Najlepsze przedplony dla pszenicy ozimej stanowią rośliny strączkowe, okopowe, rzepak i rośliny pastewne. Z kolei marchew najlepiej rośnie po uprawach kalafiora, kukurydzy, zboża i pora, a znacznie gorzej po burakach, fasoli, selerze, grochu czy pietruszce. To oczywiście tylko kilka przykładów i wskazówek dla rolników chcących stworzyć nowoczesny, efektywny i przyjazny środowisku płodozmian” – dodaje Agnieszka Golombowska
Aby utrzymać żyzność gleby, zaleca się stosowanie roślin fitosanitarnych, takich jak gorczyca czy gryka, które pomagają w ograniczaniu populacji mątwika burakowego i zapobiegają rozwojowi chwastów i drutowców. W przypadku upraw okopowych, warto zwrócić uwagę na len, który skutecznie zwalcza stonkę ziemniaczaną.
Wprowadzenie roślin fitosanitarnych do uprawy buraków oraz stosowanie lnu w uprawach okopowych może znacząco przyczynić się do utrzymania żyzności gleby poprzez kontrolę szkodników i chwastów.
Zmiana w rolnictwie
Wprowadzenie odpowiedniego płodozmianu i innych praktyk rolnictwa regeneracyjnego jest procesem wymagającym, ale przynosi wymierne korzyści zarówno dla rolników, jak i środowiska. Jest to szczególnie istotne w kontekście redukcji emisji CO2 do 2040 roku. Pytanie jednak, czy rolnicy będą chętni do tych zmian. Istnieje powód do optymizmu.
„Rolnicy czują potrzebę zmiany, co pokazały badania przeprowadzone w ramach kampanii edukacyjnej #regeneracja. Choć 58% rolników nie wie, czym jest rolnictwo regeneracyjne, to aż 95% z nich stosuje w swoich uprawach jakiś jego element. Kolejne problemy ze żniwami, utrzymaniem jakości gleb, a także zapowiadane nowe przepisy np. w zakresie redukcji emisji CO2 sprawiają, że rolnicy są świadomi wyzwań i widzą potrzebę >>skrętu<< w stronę rozwiązań przyjaznych środowisku” – podsumowuje Agnieszka Golombowska.
Kampania #regeneracja ma na celu zwiększenie świadomości społeczeństwa na temat korzyści płynących z rolnictwa regeneracyjnego i zachęcenie do jego stosowania poprzez realizowane w jej ramach działania. Jej celem jest zachęcenie do zmiany praktyk rolniczych w kierunku bardziej zrównoważonego i ekologicznego rozwoju.
Poprzez działania Kampanii #regeneracja, społeczeństwo ma zostać zainspirowane do korzystania z korzyści płynących z rolnictwa regeneracyjnego i zachęcone do jego stosowania. Kampania ma na celu zmianę praktyk rolniczych w kierunku bardziej zrównoważonego i ekologicznego rozwoju.
Realizowane w ramach Kampanii #regeneracja działania mają na celu zwiększenie świadomości społeczeństwa na temat korzyści płynących z rolnictwa regeneracyjnego i zachęcenie do jego stosowania. Kampania ma za zadanie zachęcić do zmiany praktyk rolniczych w kierunku bardziej zrównoważonego i ekologicznego rozwoju.
Na podstawie aktualności z serwisu: pap-mediaroom.pl
