W 2023 roku trzy największe Fundusze Emerytalne brały udział w średnio 78% walnych zgromadzeń spółek, które znajdowały się w ich portfelach inwestycyjnych. W trakcie tych zgromadzeń zgłosiły łącznie 15 propozycji uchwał dotyczących m.in. podziału wypracowanych zysków, programów motywacyjnych oraz polityki wynagrodzeń. Dodatkowo, fundusze zaproponowały 20 kandydatów do rad nadzorczych.
W 2023 roku polski rynek kapitałowy przyniósł satysfakcjonujące wyniki inwestycji. Wszystkie klasy aktywów, w które inwestują OFE, zanotowały wzrost, co przełożyło się na imponującą średnią stopę zwrotu funduszy na poziomie 35,6% i wzrost aktywów netto o 52,4 mld do ponad 208 mld złotych. Jednak należy zauważyć, że w dłuższej perspektywie polski rynek, na którym OFE inwestują ponad 80% aktywów, notował relatywnie niższe stopy zwrotu w porównaniu do innych giełd, zwłaszcza rynków rozwiniętych.
Według wielu ekspertów, niskie wyceny polskich spółek wynikają głównie z słabego poziomu ładu korporacyjnego na naszym rynku. To z kolei wpływa na brak zainteresowania spółek pozyskiwaniem kapitału na rynku publicznym i sprzedażą akcji przez założycieli spółek, fundusze private equity lub VC. Skutkuje to niską liczbą debiutów oraz skłania część akcjonariuszy notowanych spółek do wezwań na sprzedaż akcji i wycofywania spółek z obrotu.
Inwestorzy instytucjonalni angażują się w poprawę zarządzania i nadzoru na rynkach zagranicznych. W Polsce główną rolę w nadzorze nad spółkami portfelowymi odgrywają otwarte fundusze emerytalne, co potwierdzają badania aktywności OFE z lat 2009-2020.
Poprawa ładu korporacyjnego ma ogromny wpływ na wyceny spółek oraz zaufanie inwestorów do rynku. Dla członków funduszy emerytalnych zaangażowanie OFE w nadzór korporacyjny odgrywa także istotną rolę. Wyniki osiągane przez fundusze bezpośrednio zależą od funkcjonowania rynku kapitałowego, a stan ładu korporacyjnego ma bezpośredni wpływ na wyceny spółek oraz osiągane stopy zwrotu.
Badanie zaangażowania OFE w nadzorze korporacyjnym w 2023 roku wykazało, że trzy największe fundusze utrzymały najwyższą aktywność. Skupiły się one na propozycjach podziału wypracowanych zysków przez spółki, wyborze niezależnych członków do rad nadzorczych, programach motywacyjnych oraz polityce wynagrodzeń. Badanie to było przeprowadzone w ramach współpracy z Izbą Gospodarczą Towarzystw Emerytalnych.
W 2023 roku utrzymało się duże zróżnicowanie w udziale funduszy na WZA i NWZA. Trzy największe pod względem zarządzanych aktywów fundusze wykazały najwyższą aktywność. OFE PZU był liderem obecności, biorąc udział w 88% łącznych WZA i NWZA, a w przypadku nadzwyczajnych walnych zgromadzeń był obecny na 94%. NN OFE wzięło udział w 79% zwyczajnych i nadzwyczajnych WZA, oraz 85% nadzwyczajnych. Allianz OFE, po połączeniu z funduszem Aviva, wykazał trzecią aktywność, biorąc udział w 68% zgromadzeń spółek portfelowych.
Większość funduszy wykazała wyższą frekwencję na walnych zgromadzeniach w 2023 roku. Istotna jest także ich aktywność na nadzwyczajnych walnych, które odbywają się w celu załatwienia spraw istotnych dla wyceny spółki, takich jak emisja akcji, program motywacyjny, połączenie lub przejęcie innej spółki, zbycie lub nabycie znaczących aktywów.
W 2023 roku cztery mniejsze fundusze brały udział w mniej niż 33% zgromadzeń akcjonariuszy i nadzoru. Nowelizacja KSH, która wydłużyła kadencje rad nadzorczych o rok i zmniejszyła liczbę spółek, w których członkowie rad są wybierani, miała wpływ na liczbę zgłoszonych kandydatów. Spowodowało to istotny spadek liczby zgłoszeń przez wszystkie fundusze, co stanowi jeden z głównych obszarów aktywności nadzorczej OFE.
W 2023 roku fundusze zgłosiły łącznie 20 kandydatów do rad nadzorczych. Z tego 17 członków zostało powołanych w skład organów nadzorczych spółek, co świadczy o skuteczności działań. Ponadto fundusze zgłosiły 2 kandydatów w drodze głosowania grupami, jednak te działania nie zakończyły się sukcesem. Największą aktywnością pod względem zgłaszanych propozycji uchwał w 2023 roku wykazał się NN OFE, który zgłosił 5 propozycji uchwał na WZA. OFE PZU zgłosił 4 projekty, Vienna OFE 3 projekty, fundusz Allianz 2 projekty, a fundusz PKO BP Bankowy 1 projekt.
W 2023 roku fundusze aktywnie prowadziły swoje działania nadzorcze, konsultując projekty programów motywacyjnych i poprawiając je w większości przypadków. Uchwalone zostały przy poparciu funduszy w głosowaniu.W ankiecie fundusze wskazywały również inne inicjatywy mające na celu poprawę ładu korporacyjnego w Polsce. Wśród nich było uczestnictwo funduszy w grupie roboczej opracowującej projekt Kodeksu Dobrych Praktyk Inwestorów Instytucjonalnych. Dodatkowo, jeden z funduszy brał udział w inicjatywie 30% Club Poland, która promuje różnorodność w biznesie.
Mimo zmieniających się warunków rynkowych i regulacyjnych, OFE nadal aktywnie korzystały z prawa głosu w spółkach, zgodnie z obowiązującymi regulacjami. Koszty związane z tymi działaniami były pokrywane przez towarzystwo, a nie fundusz lub właściciel aktywów, zgodnie z przepisami obowiązującymi w badanym okresie.
„Fundusze emerytalne sprawują systemowy nadzór korporacyjny nad spółkami portfelowymi. W ramach swoich instytucjonalnych i realnych możliwości, dbają o jakość decyzji podejmowanych w spółkach, co ma pozytywny wpływ nie tylko na praktyki rynkowe, ale przede wszystkim na interes członków OFE, mierzony także stopami zwrotu. Chcemy, by nasze działania corporate governance spełniały najwyższe standardy międzynarodowe i służyły w kolejnych latach, jako wzór do naśladowania” – podsumowuje Małgorzata Rusewicz, prezes IGTE.
Według funduszy, ich przyszłe działania nie będą znacząco różnić się od praktyk z lat ubiegłych. Nadal będą skupiać się na wspieraniu rozwiązań zgodnych z Dobrymi Praktykami Spółek Notowanych na GPW, kształtowaniu polityk wynagrodzeń, dyscyplinie w zarządzaniu kapitałem oraz niezależnym i profesjonalnym nadzorze nad spółkami. W ten sposób ochrona akcjonariuszy mniejszościowych nadal będzie priorytetem dla funduszy.
Fundusze oczekują poprawy respektowania prawa mniejszości do wyboru niezależnych członków rad nadzorczych przez dominujących akcjonariuszy. Nadzór właścicielski jest kluczowym elementem budującym wartość spółek portfelowych i odgrywa istotną rolę w polityce inwestycyjnej funduszy.
Link do pełnej treści raportu IGTE „OFE w nadzorze nad spółkami portfelowymi – raport IGTE z działań w 2023 roku. Znaczenie aktywności dla uczestników funduszy i interesariuszy rynku kapitałowego” można znaleźć tutaj: https://igte.pl/wp-content/uploads/2024/06/OFE-w-nadzorze-nad-spolkami-portfelowymi-raport-IGTE-z-dzialan-w-2023-roku.pdf
W kwietniu 2024 roku, dr Andrzej Sołdek przeprowadził badanie nadzoru nad spółkami portfelowymi, które zostało zlecone przez Izbę Gospodarczą Towarzystw Emerytalnych.
Izba Gospodarcza Towarzystw Emerytalnych (IGTE) została założona w 1999 roku i reprezentuje branżę Powszechnych Towarzystw Emerytalnych, instytucji zarządzających Otwartymi Funduszami Emerytalnymi oraz Dobrowolnymi Funduszami Emerytalnymi. W jej skład wchodzi 7 towarzystw, które reprezentują interesy 14,5 mln klientów. Członkowie Izby zarządzają aktywami o wartości ponad dwustu mld złotych, inwestując głównie w polską gospodarkę. IGTE angażuje się w tworzenie legislacji sprzyjającej efektywnemu systemowi emerytalnemu, rozwija wiedzę ekspercką w zakresie zabezpieczenia emerytalnego i rynku kapitałowego, buduje relacje z interesariuszami, przekazuje wyniki swoich prac opinii społecznej oraz podejmuje inicjatywy edukacyjne.
Źródło wiadomości: pap-mediaroom.pl
