Narodowe Centrum Badań i Rozwoju (NCBR) planuje zainwestować 445 mln zł z programu Fundusze Europejskie dla Nowoczesnej Gospodarki w innowacyjne rozwiązania, które zapewnią dostępność produktów i usług dla wszystkich użytkowników, w tym osób ze specjalnymi potrzebami. Konkurs „Ścieżka SMART na rzecz dostępności” już trwa i jest adresowany do dużych przedsiębiorstw.
Chcesz dowiedzieć się więcej? Sprawdź informacje o:
- terminie składania wniosków i kluczowych zasadach drugiego konkursu „Ścieżka SMART na rzecz dostępności” organizowanego przez NCBR,
- potrzebach, na które mogą odpowiedzieć innowacyjne projekty oraz,
- projekcie firmy Empik SA, która otrzymała blisko 2,4 mln zł dofinansowania z programu FENG w pierwszej edycji konkursu.
W ramach konkursu „Ścieżka SMART na rzecz dostępności” NCBR zaprasza duże przedsiębiorstwa do udziału w projekcie, który ma na celu rozwiązanie problemów osób ze szczególnymi potrzebami i zwiększenie ogólnej dostępności. Termin składania wniosków mija 24 października 2024 r. o godzinie 16:00.
„Świadomy i odpowiedzialny biznes doskonale wie, że oferowanie produktów czy usług projektowanych tak, aby mogli z nich korzystać możliwie wszyscy, w tym osoby ze szczególnymi potrzebami, przynosi korzyść także samym przedsiębiorcom. Zwiększa zasięg sprzedaży i przewagę nad konkurencją. W Polsce i w całej Unii Europejskiej pilnie potrzeba śmiałych pomysłów, które poprzez badania i rozwój przybiorą postać innowacyjnych rozwiązań i ułatwią życie wielu ludziom. Jestem przekonany, że środki z programu Fundusze Europejskie dla Nowoczesnej Gospodarki znacząco przyspieszą realizację takich zamierzeń” – mówi prof. dr hab. inż. Jerzy Małachowski, dyrektor Narodowego Centrum Badań i Rozwoju.
Nowe możliwości dla innowacyjnych firm
NCBR planuje wykorzystać blisko pół miliarda złotych z programu Fundusze Europejskie dla Nowoczesnej Gospodarki (FENG) na wsparcie projektów, które mają na celu eliminację wykluczenia osób ze szczególnymi potrzebami z dostępu do różnych usług i produktów.
Obejmuje to miliony ludzi, w tym osoby poruszające się na wózkach inwalidzkich, niewidome, niesłyszące, osoby z niepełnosprawnościami, zaburzeniami psychicznymi i intelektualnymi, schorzeniami otępiennymi związane z procesem starzenia się społeczeństwa, dysfunkcjami rozwojowymi, osoby w podeszłym wieku, kobiety w ciąży, opiekunowie małych dzieci, chorzy na choroby cywilizacyjne, przewlekłe choroby, osoby mające trudności w komunikowaniu się z otoczeniem, o nietypowym wzroście oraz osoby z większym bagażem. Każda z tych grup ma swoje specjalne potrzeby, które należy uwzględnić.
To pokazuje, że projekty mające na celu zapewnienie dostępności odpowiadają na różnorodne potrzeby społeczne.
Wybór Ścieżki SMART
Konkurs „Ścieżka SMART na rzecz dostępności” jest skierowany do dużych przedsiębiorstw, planujących realizację kompleksowych projektów na rzecz dostępności. Projekty te mogą dotyczyć różnych obszarów, takich jak prace B+R, innowacje, infrastruktura B+R, internacjonalizacja, rozwój kompetencji pracowników, cyfryzacja i zazielenianie działalności. Duże przedsiębiorstwa muszą także planować współpracę z MŚP w ramach projektu, aby uzyskać wsparcie. Małe spółki o średniej kapitalizacji są wyłączone z tego konkursu.
Oba konkursy różnią się głównie tematem badań i warunkami aplikowania. W horyzontalnej „Ścieżce SMART” o budżecie 890 mln zł, nie określono konkretnego tematu badań, ale projekty muszą wpisywać się w co najmniej jedną Krajową Inteligentną Specjalizację. Konkurencja w tym naborze jest bardzo duża z uwagi na jego ogromną popularność. Natomiast w przypadku „Ścieżki SMART na rzecz dostępności” NCBR postawiło dodatkowy warunek, że projekty mają się koncentrować właśnie na zapewnianiu dostępności. Przedsiębiorca powinien więc zastanowić się, czy jego pomysł spełnia to kryterium przed złożeniem wniosku, ponieważ aplikując w tym naborze zwiększa swoje szanse na sukces.
Dążenie do równości poprzez dostępność
Unia Europejska stawia sobie za cel zapewnienie równych szans wszystkim poprzez inwestowanie w dostępność za pomocą programu FENG. Firmy muszą wykorzystać swój innowacyjny potencjał, a także spełnić nowe obowiązki wynikające z Europejskiego Aktu o Dostępności oraz Polskiego Aktu o Dostępności. Ten ostatni określa, jakie produkty i usługi muszą spełniać wymagania dostępności dla wszystkich odbiorców, włącznie z osobami ze szczególnymi potrzebami, a przepisy ustawy wejdą w życie 28 czerwca 2025 roku.
Celem projektów zgłaszanych w ramach „Ścieżki SMART na rzecz dostępności” jest rozwiązanie problemów osób ze szczególnymi potrzebami, poprzez zwiększenie dostępności architektonicznej, cyfrowej oraz informacyjno-komunikacyjnej. Prace innowatorów powinny skutkować zniesieniem barier w przestrzeni fizycznej, cyfrowej, systemach informacyjno-komunikacyjnych, produktach, usługach oraz procesach, lub zaspokojeniem ich szczególnych potrzeb.
Każdy projekt musi zawierać moduł B+R, obejmujący badania przemysłowe i prace rozwojowe lub tylko prace rozwojowe, które mają prowadzić do opracowania innowacyjnego produktu lub innowacji w procesie biznesowym. Pozostałe moduły są opcjonalne i przedsiębiorstwo może je realizować w zależności od potrzeb i charakteru projektu.
Grupa Empik wprowadza nowy standard dostępności treści cyfrowych
Jednym z przykładów jest projekt „Badanie możliwości i opracowanie mechanizmów obniżenia barier w dostępie do treści audio i produktów cyfrowych z uwzględnieniem trybu aplikacji do słuchania/czytania na smartfonach dostosowanego do potrzeb użytkowników z ograniczeniami, w szczególności osób starszych, niedowidzących i niewidomych oraz w kryzysie psychicznym” realizowany przez Empik SA. Projekt został wyłoniony do realizacji w pierwszym konkursie „Ścieżka SMART na rzecz dostępności” i otrzymał dofinansowanie w wysokości blisko 2,4 mln zł z programu Fundusze Europejskie dla Nowoczesnej Gospodarki (całkowity koszt to 5,4 mln zł).
Mimo skomplikowanej nazwy projektu, idea stojąca za nim jest prosta i jasna. Nasza firma pracuje nad innowacyjnymi rozwiązaniami, które mają na celu ułatwienie dostępu do treści cyfrowych dla osób starszych, niedowidzących, niewidomych i osób w kryzysie psychicznym.
„Nasze działania pomogą znosić bariery dla osób ze szczególnymi potrzebami, zapewniając im narzędzia i zasoby potrzebne do pełnego uczestnictwa w kulturze. W DNA Empiku od zawsze jest książka i chcemy, by ta książka była dostępna dla każdego, niezależnie od jego deficytów czy nadmiarów. Bo według brytyjskiego neurologa Olivera Sacksa, wszyscy mamy deficyty i nadmiary” – mówi Agnieszka Zienkowicz, Head of Product Digital Content w Empik SA, która w projekcie zarządza modułem B+R.
Od pewnego czasu, w zespole zaczęła rosnąć idea, która stopniowo nabierała konkretnych kształtów. „Wtedy jeszcze nie mieliśmy pojęcia o Ścieżce SMART. Kiedy szukaliśmy finansowania, odkryliśmy, że w NCBR istnieje specjalna ścieżka dla projektów dotyczących inkluzywności, a nasze planowane usprawnienia w aplikacji Empik Go doskonale wpisują się w tę kategorię” – komentuje Agnieszka Zienkowicz.
Naszą motywacją do rozpoczęcia projektu było usłyszenie opinii użytkowników aplikacji Empik Go, w tym osób niewidomych i z problemami ze wzrokiem. Zauważyli oni trudności w korzystaniu z niektórych funkcji, pomimo zastosowania standardu dostępności. Okazało się, że obowiązujące wytyczne na rynku nie spełniają w pełni ich rzeczywistych potrzeb.
„Na podstawie rozmów z przedstawicielami Fundacji Polskich Niewidomych i Słabowidzących >>Trakt<< dowiedzieliśmy się, w jaki sposób osoby niewidome czy słabowidzące konsumują książki, a także co możemy zrobić, aby naprawdę ułatwić im dostęp do treści. Przekonaliśmy się, że aplikacja Empik Go, która daje dostęp do audiobooków, ebooków i podcastów, potrzebuje takich zmian. A możliwość otrzymania dofinansowania tylko nas w tym utwierdziła” – relacjonuje kierownik zarządzająca modułem B+R.
Nasz projekt skupia się na dwóch głównych obszarach. Pierwszym z nich jest ułatwienie dostępu do treści w naszej aplikacji, szczególnie dla osób starszych i z problemami wzroku, w tym niewidomych. Drugi obszar to prace związane z poprawą funkcjonalności czytnika e-booków.
Badania społeczne z lat 2022 i 2023 wykazały, że aż 70 proc. Polaków doświadcza stresu, niepokoju czy pogorszenia stanu psychicznego. W związku z tym, innowatorzy skupiają się na pracy z grupą osób w kryzysie psychicznym, aby odpowiedzieć na wzrost tych zjawisk, spowodowany m.in. pandemią i wysoką inflacją.
„Zdajemy sobie sprawę, że niektóre treści przedstawiane w filmach czy książkach mogą podnosić poziom lęku i obniżać samopoczucie. Dlatego w tym obszarze naszego projektu chcemy wypracować narzędzie pozwalające odfiltrować niepożądane treści i przyczynić się tym samym do sięgania po cyfrowe książki, które będą bezpieczne dla wszystkich” – tłumaczy Agnieszka Zienkowicz.
Planowane zmiany będą zauważalne pod koniec 2025 roku, a nowe rozwiązania będą dostępne dla wszystkich użytkowników aplikacji.
„Bo czy szybkie ustawienie parametrów czytnika ebooków i nawigacji pod własne preferencje jest ważne tylko dla osób starszych i niedowidzących? A możliwość odfiltrowania treści, które zawierają przemoc – czy jest to wyłącznie funkcja dla osób w kryzysie? Oczywiście, że nie. Lubimy powtarzać, że tworzymy w naszym zespole aplikację, z której sami chcielibyśmy korzystać” – zaznacza przedstawicielka firmy Empik SA.
Projekt jest realizowany przez zespoły deweloperskie Grupy Empik, badaczy i researcherów. Fundacja Polskich Niewidomych i Słabowidzących „Trakt” współpracuje nad dostępnością aplikacji dla osób niewidomych, a firma Samurai Labs, specjalizująca się w przeciwdziałaniu cyberprzemocy, udziela wsparcia merytorycznego w obszarze osób w kryzysie psychicznym.
Agnieszka Zienkowicz przyznaje, że praca nad wnioskiem w konkursie „Ścieżka SMART na rzecz dostępności” była wymagająca. Przygotowanie materiałów wymagało wielu godzin poświęconych na badania i analizy, zarówno merytoryczne, jak i formalne. Każdy uczestnik konkursu musi być na to przygotowany.
„Jednak satysfakcja po złożeniu wniosku i poczucie, że chcemy zrobić coś dobrego dla świata, są wręcz nie do opisania. Ten projekt jest niezwykle inspirujący i motywujący. Zdajemy sobie sprawę, jak wiele pracy nas czeka, ale jesteśmy dumni, że możemy realizować tak ważny społecznie projekt” – konkluduje Agnieszka Zienkowicz.
Narodowe Centrum Badań i Rozwoju posiada bogate doświadczenie w zakresie wspierania innowacji w dziedzinie dostępności.
Projekty skoncentrowane na tym obszarze zostały z powodzeniem zrealizowane przez polskich przedsiębiorców w ramach programu „Szybka Ścieżka” finansowanego ze środków Funduszy Europejskich (Program Inteligentny Rozwój) oraz w konkursie „Rzeczy są dla ludzi” realizowanym w ramach rządowego Programu Dostępność Plus.
Firma Jati Sp. z o.o. stworzyła innowacyjną kolekcję mebli kuchennych dedykowanych osobom ze specjalnymi potrzebami, w tym starszym oraz osobom poruszającym się na wózkach inwalidzkich. Projektując meble, firma miała na uwadze także potrzeby pozostałych domowników. W kolekcji znajdują się zestawy mebli wyposażone w różnorodne techniczne rozwiązania, takie jak mechanizmy podnoszenia i opuszczania szafek górnych, podwieszane szafki dolne oraz automatyczny system wysuwu i podnoszenia półek w szafkach dolnych.
ANV Production Sp. z o.o. opracowało prototypy innowacyjnych adapterów do mebli, które są dedykowane osobom z dysfunkcjami narządu ruchu. Te adaptory ułatwiają otwieranie drzwi, szafek i innych urządzeń domowych, umożliwiając dostosowanie standardowych mebli do konkretnych potrzeb użytkowników i zwiększenie ich samodzielności. Dzięki odpowiedniemu dobieraniu parametrów, adaptery są bardzo dostosowalne i mogą być używane przez wiele osób z różnymi potrzebami.
Proteza przedramienia o nazwie „Zeus” jest nowoczesnym wynalazkiem firmy Aether Biomedical, który pomaga pacjentom z trzema poziomami amputacji. Dzięki swojej modułowej konstrukcji, wysokiej wytrzymałości na uderzenia i intuicyjnej kontroli ruchu opartej na przetwarzaniu biosygnałów, proteza ta jest wykorzystywana przez pół tysiąca osób na całym świecie, w tym przez ukraińskich żołnierzy i cywili, którzy ucierpieli w wyniku wojny na Ukrainie.
Jednym z rozwiązań dedykowanych najmłodszym jest Musicon, stworzony przez M Sp. z o.o. instrument, zabawka, urządzenie mechaniczne i laboratorium w jednym, wraz z opracowaną na jego bazie metodologią pracy. Musicon stymuluje rozwój poprzez eksperymentowanie i oddziaływanie poprzez słuch, wzrok i dotyk jednocześnie. Jest to urządzenie analogowe, które rozwija umiejętności muzyczne i matematyczne poprzez wprowadzanie w świat rytmów oraz odkrywanie mechanizmów kodowania. Ponadto pobudza wyobraźnię, kształci pamięć, rozwija umiejętności manualne, a także ułatwia komunikację i integrację w grupie, zapewniając jednocześnie doskonałą zabawę. Więcej informacji na temat Musicon znajdziesz tutaj.
Więcej informacji na temat naboru „Ścieżka SMART na rzecz dostępności” oraz dokumentację konkursową można znaleźć na stronie internetowej NCBR: https://www.gov.pl/web/ncbr/sciezka-smart-nabor-feng0101-ip01-00224.
Wiadomości dystrybuowane przez: pap-mediaroom.pl
