„Pieniądze, czyli kaucja, mogą być skutecznym narzędziem edukacji. Jeżeli mieszkaniec dostrzeże wyraźną różnicę w segregacji odpadów, będzie to bardzo silny czynnik motywujący” – stwierdziła Anita Sowińska, wiceminister klimatu i środowiska, podczas debaty o śmieceniu w miejscach wypoczynku.
Debata „Wakacje ze śmieciami. Czy system kaucyjny oczyści środowisko?” odbyła się 24 września i skupiała się na problemie zanieczyszczenia środowiska w naszym kraju. Uczestnicy, w tym eksperci, przedstawiciele organizacji pozarządowych oraz wiceminister klimatu i środowiska Anita Sowińska, próbowali znaleźć odpowiedzi na pytanie, dlaczego nadal mamy problem ze śmieciami i jakie rozwiązania mogą przynieść poprawę. Czy system kaucyjny może być jednym z kluczowych narzędzi w walce ze zanieczyszczeniem? Odpowiedzi na te pytania były przedmiotem intensywnej dyskusji podczas debaty.
Problem zaśmiecenia po wakacjach
Najnowszy raport Stowarzyszenia Ekologicznego EKO-Unia stanowi podstawę do dyskusji na temat zaśmiecenia wakacyjnych miejscowości. W badaniach zauważono, że każdego roku tony śmieci z nielegalnych wysypisk gromadzą się w gminach turystycznych, generując koszty sięgające setek tysięcy złotych. Dodatkowo, udział frakcji szklanej w odpadach wzrósł z 30% w 2022 roku do 50% w 2024 roku, co stanowi kolejny zmartwiający wniosek.
Autorzy raportu zauważyli, że choć wprowadzenie systemu kaucyjnego na butelki powinno przynieść poprawę w nowym roku, to nie rozwiąże on problemu w całości. Nadal istnieje wiele śmieci poza systemem, szczególnie dotyczy to jednorazowych butelek szklanych, takich jak popularne „małpki” alkoholowe. Codziennie sprzedaje się ich ponad milion, co stanowi poważne zagrożenie dla środowiska, gdyż butelki często są wyrzucane w miejscach konsumpcji. Wprowadzenie systemu kaucyjnego na wszystkie rodzaje butelek może przyczynić się do zmniejszenia tego problemu.
„Małe zwierzęta, które dostają się do butelek, czy plastikowych, czy szklanych, nie potrafią stamtąd wyjść i giną. Wg danych z Ostrowa Wielkopolskiego w ponad 100 zebranych opakowaniach było ponad 1500 martwych zwierząt. Małych gryzoni, owadów, różnych gatunków” – wyjaśniała.
„Musimy przede wszystkim edukować ludzi i to robimy. Na stronie internetowej ministerstwa prowadzimy akcje, żeby lepiej segregować odpady. Ale te rozwiązania systemowe sprowadzają się nie tylko do edukacji, bo system kaucyjny jest takim rozwiązaniem, które w znaczącym stopniu wpłynie na to, jak wyglądają nasze trawniki, lasy i plaże, bo te butelki i puszki znikną. To już jest widoczne w 16 krajach Unii Europejskiej, w których system kaucyjny został wprowadzony” – wyjaśniała wiceministra Sowińska.
Prof. Agnieszka Nawirska-Olszańska zwróciła uwagę na zagrożenie dla zwierząt na terenach wypoczynkowych spowodowane przez śmieci.
Według niej, potłuczone szkło i odpady biodegradowalne przyciągają i oswojają dzikie zwierzęta, co stanowi kolejny problem.
Uczestnicy dyskusji podkreślali, że konieczne są działania edukacyjne oraz systemowe, takie jak system kaucyjny, aby skutecznie przeciwdziałać zjawisku śmiecenia.
Prof. Nawirska-Olszańska przyznała, że tzw. małpki i szkło jednorazowe nie zostały uwzględnione w obecnej nowelizacji, ale rozważane jest ich włączenie w przyszłości po osiągnięciu konsensusu z przedstawicielami małych sklepów.
„Rozwiązaniem docelowym są opakowania wielokrotnego użytku. Przede wszystkim szklane. Opakowania szklane jednokrotnego użytku wcale nie są ekologiczne. To trzeba wyraźnie podkreślać” – wyjaśniała wiceministra.
Źródło wiadomości: pap-mediaroom.pl
