20 listopada obchodzony jest Międzynarodowy Dzień Praw Dziecka, upamiętniający uchwalenie Konwencji o prawach dziecka 35 lat temu. Renata Bem, dyrektor generalna UNICEF Polska, podkreśla, że poszanowanie praw dziecka zgodnie z kierunkami wyznaczonymi w tym dokumencie jest kluczowe, aby dzieci mogły rozwijać pełnię swojego potencjału w bezpiecznych warunkach, zarówno dzisiaj, jak i w przyszłości.
Monika Horna-Cieślak, Rzeczniczka Praw Dziecka, podkreśliła pilną konieczność ratyfikacji III protokołu do Konwencji, mając na uwadze prawo i bezpieczeństwo dzieci. Dzięki temu Polska dołączy do grona państw, które uznają wartości zapisane w Konwencji za najwyższy priorytet.
Współpraca UNICEF Polska, Koalicji Organizacji Pozarządowych i Biura Rzecznika Praw Dziecka zaowocowała zorganizowaniem debaty poświęconej postępom we wdrażaniu Konwencji o prawach dziecka w Polsce, która odbyła się we wtorek, 19 listopada.
W 2024 roku obchodzimy 35. rocznicę uchwalenia Konwencji o prawach dziecka przez Zgromadzenie Ogólne Narodów Zjednoczonych. Ten dokument ustala uniwersalne standardy ochrony najmłodszych, określa kierunki działania i zasady poszanowania ich praw, stanowiąc fundament dla działań UNICEF – Funduszu Narodów Zjednoczonych na Rzecz Dzieci.
„Konwencja praw dziecka to jeden z tych dokumentów międzynarodowych, który wyznacza standardy. Dla mnie ważne jest, że został w niej bezpośrednio umieszczony zakaz dyskryminacji ze względu na różne przesłanki” – mówiła Katarzyna Kotula, ministra do spraw równości Polski. „Musimy jako rząd, wspólnie z organizacjami pozarządowymi, wziąć odpowiedzialność za bezpieczeństwo dzieci” – dodała.
UNICEF Polska działa we współpracy z partnerami w ramach Koalicji Organizacji Pozarządowych w celu monitorowania Konwencji. Wspólnie identyfikowane są główne wyzwania związane z wdrażaniem jej postanowień, a także planowane są różnorodne inicjatywy, takie jak przygotowywanie raportów, stanowisk i apeli.
„Monitorowanie wdrażania Konwencji o prawach dziecka to jedno z najważniejszych działań UNICEF w Polsce i na świecie. Mimo że od jej uchwalenia minęło już 35 lat, widzimy, że w wielu obszarach taka weryfikacja realizacji jej zapisów jest absolutnie niezbędna” – mówiła Renata Bem.
Koalicja regularnie ocenia postępy Polski w wdrażaniu Konwencji Praw Dziecka ONZ i pracuje nad rekomendacjami dla rządu w celu poprawy sytuacji.
W trakcie dyskusji omówiono kwestię III protokołu fakultatywnego do Konwencji o prawach dziecka, który Polska podpisała, lecz do tej pory nie ratyfikowała od 2013 roku.
III protokół fakultatywny do Konwencji o prawach dziecka ustanawia istotny mechanizm ochrony praw dziecka. Przyznaje każdemu dziecku, grupie dzieci, a także innym osobom działającym w ich imieniu, możliwość zawiadomienia Komitetu Praw Dziecka o naruszeniu praw przyznanych w Konwencji lub jej protokołach fakultatywnych. Ratyfikowanie protokołu pozwoliłoby dzieciom zakwestionować ograniczenie ich prawa do edukacji, pozbawienie kontaktu z rodzicami czy brak zapewnienia im ochrony przed przemocą, co może prowadzić do większego poszanowania praw dziecka.
„Ten protokół wprowadza skargę indywidualną, umożliwia skargi międzynarodowe, co pozwala, dzięki spojrzeniu z zewnątrz, na ostrzeżenie o ryzyku nieodwracalnej szkody dziecka. Wprowadza także mechanizmy śledztwa w wypadku poważnych naruszeń praw człowieka” – wyliczał Marcin Wolny z Helsińskiej Fundacji Praw Człowieka.
III protokół został rekomendowany do ratyfikacji przez Komitet Praw Dziecka w Polsce, a także zwrócił na nią uwagę Rzecznik Praw Obywatelskich. Rzecznik Praw Dziecka oraz liczne organizacje społeczne, w tym Koalicja Organizacji Pozarządowych, wielokrotnie apelowały o jej ratyfikację, a w czerwcu tego roku zwróciły się w tej sprawie do Ministerstwa Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej.
Monika Horej-Cieślak uważa, że ratyfikacja tych zapisów jest niezwykle istotna. Jej zdaniem, stworzenie wyraźnej ścieżki reagowania na zagrożenia dla najmłodszych na poziomie międzynarodowym jest kluczowe – podkreśla Rzeczniczka Praw Dziecka.
W trakcie debaty poruszono także ważne kwestie takie jak walka z przemocą wobec dzieci oraz konieczność reformy systemu pieczy zastępczej. Według ogólnokrajowych badań przeprowadzonych przez firmę Ipsos, aż 36 proc. Polaków uważa, że kary fizyczne są usprawiedliwione, a 11 mln osób uważa bicie za metodę wychowawczą. Monika Rosa, przewodnicząca sejmowej Komisji ds. Dzieci i Młodzieży, podkreślała konieczność większej troski i ochrony dla najmłodszych.
„Cele komisji to zapewnienie bezpieczeństwa dzieci – fizycznego i w świecie cyfrowym” – mówiła Monika Rosa.
Aby zwiększyć bezpieczeństwo dzieci, Ministerstwo Sprawiedliwości planuje stworzenie „systemu śledzenia losów dziecka”. System ten będzie monitorował sytuacje, w których dziecko znalazło się w niebezpieczeństwie, a informacje będą dostępne dla lekarzy rodzinnego oraz nauczycieli, aby umożliwić szybką reakcję na problemy dzieci – powiedziała Zuzanna Rudzińska-Bluszcz, podsekretarz stanu w Ministerstwie Sprawiedliwości Polski.
Ministerstwo Sprawiedliwości planuje wprowadzenie „systemu śledzenia losów dziecka” w celu zwiększenia bezpieczeństwa najmłodszych. System ten umożliwi monitorowanie sytuacji, w których dzieci znajdują się w niebezpieczeństwie, a informacje będą dostępne dla lekarzy rodzinnego oraz nauczycieli, co pozwoli na szybką reakcję na problemy dzieci – wyjaśniła Zuzanna Rudzińska-Bluszcz, podsekretarz stanu w Ministerstwie Sprawiedliwości Polski.
W trakcie dyskusji omawiano zasady funkcjonowania pieczy zastępczej oraz poszukiwano sposobów na usprawnienie opieki nad dziećmi i młodzieżą. Podsumowując, zgodnie z hasłem „Nic o młodzieży, bez młodzieży”, młodzi uczestnicy podzielili się swoimi doświadczeniami z działalności społecznej oraz opowiedzieli o Konwencji o prawach dziecka. Młodzież podkreślała korzyści płynące z praw, takie jak rozwój, nauka, publiczne wypowiadanie się, odpoczynek i poczucie bezpieczeństwa.
Licealiści uważają, że znajomość zapisów Konwencji o prawach dziecka powinna być powszechna, aby młodzież mogła świadomie korzystać ze swoich praw. Jan Gawroński, społeczny zastępca Rzecznika Praw Dziecka, zauważył, że obecnie młodzi ludzie przeżywają bardzo istotny okres.
„Niezmiernie się cieszę, że mówimy głośno o Konwencji oraz o tym, jak potrzebna jest konieczność ratyfikacji przez Polskę III protokołu fakultatywnego do Konwencji oraz o działaniach, które Polska powinna podjąć, aby zapewnić należytą ochronę praw dziecka w naszym kraju” – zaznaczył Jan Gawroński.
UNICEF Polska jest częścią Koalicji Organizacji Pozarządowych, która obejmuje organizacje takie jak Helsińska Fundacja Praw Człowieka, Polski Komitet EAPN (EAPN Polska), ATD Czwarty Świat, Fundacja Dajemy Dzieciom Siłę i wiele innych.
W skład Koalicji Organizacji Pozarządowych wchodzą również Stowarzyszenie SOS Wioski Dziecięce w Polsce, Fundacja Rozwoju Dzieci im. J. A. Komeńskiego, Stowarzyszenie Interwencji Prawnej, Fundacja Integracja, Fundacja W stronę dialogu oraz wiele innych organizacji działających na rzecz dobra dzieci i rodzin.
Źródło: pap-mediaroom.pl
