20 listopada obchodzimy Międzynarodowy Dzień Praw Dziecka, upamiętniając 35 rocznicę uchwalenia Konwencji o prawach dziecka. Renata Bem, dyrektor generalna UNICEF Polska, podkreśla, że poszanowanie praw dziecka zgodnie z zapisami konwencji jest kluczowe, aby najmłodsi mogli rozwijać się w bezpiecznych warunkach i osiągać swój pełny potencjał.
Wspólnie z Koalicją Organizacji Pozarządowych i Biurem Rzecznika Praw Dziecka, UNICEF Polska zorganizował debatę 19 listopada, poświęconą postępom we wdrażaniu Konwencji o prawach dziecka w Polsce.
W 2024 roku minie 35 lat od uchwalenia Konwencji Narodów Zjednoczonych o prawach dziecka przez Zgromadzenie Ogólne. Dokument ten ustalił powszechne standardy ochrony najmłodszych, określił kierunki działań oraz zasady poszanowania ich praw, stanowiąc fundament działalności UNICEF.
„Konwencja praw dziecka to jeden z tych dokumentów międzynarodowych, który wyznacza standardy. Dla mnie ważne jest, że został w niej bezpośrednio umieszczony zakaz dyskryminacji ze względu na różne przesłanki” – mówiła Katarzyna Kotula, ministra do spraw równości Polski. „Musimy jako rząd, wspólnie z organizacjami pozarządowymi, wziąć odpowiedzialność za bezpieczeństwo dzieci” – dodała.
UNICEF Polska wspólnie z partnerami w ramach Koalicji Organizacji Pozarządowych monitoruje realizację Konwencji. Omawiane są najważniejsze problemy z jej realizacją i planowane są różnorodne działania, takie jak przygotowywanie raportów, stanowisk i apeli.
„Monitorowanie wdrażania Konwencji o prawach dziecka to jedno z najważniejszych działań UNICEF w Polsce i na świecie. Mimo że od jej uchwalenia minęło już 35 lat, widzimy, że w wielu obszarach taka weryfikacja realizacji jej zapisów jest absolutnie niezbędna” – mówiła Renata Bem.
Ponieważ Polska jest poddawana okresowej ocenie przez Komitet Praw Dziecka ONZ w sprawie wdrażania Konwencji, Koalicja monitoruje postęp w realizacji zaleceń oraz przygotowuje rekomendacje dla polskiego rządu.
Koalicja regularnie sprawdza, w jaki sposób Polska wdraża zalecenia Komitetu Praw Dziecka ONZ dotyczące Konwencji i pracuje nad rekomendacjami dla rządu w celu poprawy stanu rzeczy.
W toku debaty poruszono kwestię III protokołu fakultatywnego do Konwencji o prawach dziecka, który Polska podpisała, ale od 2013 r. czeka na ratyfikację.
„Mając na uwadze prawo i bezpieczeństwo dzieci, widzę pilną konieczność ratyfikacji III protokołu do Konwencji. Dzięki temu Polska dołączy do grona państw, które wartości zapisane w Konwencji uznają za najwyższy priorytet” – podkreślała Monika Horna-Cieślak, Rzeczniczka Praw Dziecka.
III protokół fakultatywny do Konwencji o prawach dziecka ustanawia istotny mechanizm ochrony praw dziecka. Daje możliwość każdemu dziecku, grupie dzieci oraz osobom działającym w ich imieniu, zawiadomienia Komitetu Praw Dziecka o naruszeniu praw określonych w Konwencji lub jej protokołach fakultatywnych. Ekspertów obecnych na debacie UNICEF Polska uważają, że ratyfikowanie protokołu może pomóc dzieciom w zakwestionowaniu ograniczenia ich prawa do edukacji, utraty kontaktu z rodzicami oraz braku ochrony przed przemocą.
Protokół może również wzmocnić krajowe i regionalne mechanizmy skargowe, co przyczyni się do większego poszanowania praw dziecka. Jest to istotne narzędzie, które pozwala dzieciom bronić swoich praw i zapewnia im dodatkową ochronę przed naruszeniami.
„Ten protokół wprowadza skargę indywidualną, umożliwia skargi międzynarodowe, co pozwala, dzięki spojrzeniu z zewnątrz, na ostrzeżenie o ryzyku nieodwracalnej szkody dziecka. Wprowadza także mechanizmy śledztwa w wypadku poważnych naruszeń praw człowieka” – wyliczał Marcin Wolny z Helsińskiej Fundacji Praw Człowieka.
Polski Komitet Praw Dziecka zaleca ratyfikację III protokołu, a także Rzecznik Praw Obywatelskich i Rzecznik Praw Dziecka oraz różne organizacje społeczne i Koalicja Organizacji Pozarządowych, która niedawno wystosowała apel do Ministerstwa Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej w tej sprawie.
III protokół został zalecony do ratyfikacji przez Polski Komitet Praw Dziecka oraz zwrócono na nią uwagę przez Rzecznika Praw Obywatelskich. Również Rzecznik Praw Dziecka, liczne organizacje społeczne i Koalicja Organizacji Pozarządowych apelowały o jej ratyfikację i skierowały w tej sprawie pismo do Ministerstwa Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej.
Monika Horej-Cieślak uważa, że ratyfikacja tych zapisów jest niezmiernie istotna. Jej zdaniem, umożliwi to klarowną reakcję na zagrożenia dla najmłodszych na arenie międzynarodowej – przekonywała Rzeczniczka Praw Dziecka.
Podczas debaty omówiono również istotne kwestie związane z przeciwdziałaniem przemocy wobec dzieci oraz koniecznością reformy systemu pieczy zastępczej. Badania przeprowadzone przez firmę Ipsos wykazały, że 36 proc. Polaków uważa karanie fizyczne za uzasadnione, a 11 mln osób uważa bicie za metodę wychowawczą. Posłanka Monika Rosa, przewodnicząca sejmowej Komisji ds. Dzieci i Młodzieży, podkreśliła konieczność większej troski i opieki nad najmłodszymi.
„Cele komisji to zapewnienie bezpieczeństwa dzieci – fizycznego i w świecie cyfrowym” – mówiła Monika Rosa.
Ministerstwo Sprawiedliwości planuje wprowadzenie „systemu śledzenia losów dziecka” w celu zwiększenia bezpieczeństwa najmłodszych. System ten umożliwi monitorowanie sytuacji dzieci, które znalazły się w trudnych warunkach, a także szybką reakcję na ich problemy przez lekarzy rodziny i nauczycieli.
Zuzanna Rudzińska-Bluszcz, podsekretarz stanu w Ministerstwie Sprawiedliwości Polski, wyjaśnia, że planowane działania mają na celu zapobieganie zagrożeniom dla dzieci poprzez wczesne reagowanie na sygnały alarmowe i zapewnienie im odpowiedniej pomocy.
Podczas dyskusji omówiono zasady funkcjonowania pieczy zastępczej oraz rozważano sposoby poprawy opieki nad dziećmi i młodzieżą. Na zakończenie, zgodnie z hasłem „Nic o młodzieży, bez młodzieży”, młodzi ludzie podzielili się swoimi doświadczeniami z działalności społecznej oraz omówili Konwencję o prawach dziecka. Młodzież podkreślała możliwości, jakie daje im prawo do rozwoju, nauki, publicznego wypowiadania się, odpoczynku i poczucia bezpieczeństwa.
Licealiści uważają, że znajomość zapisów Konwencji o prawach dziecka powinna być powszechna, aby młodzież mogła świadomie korzystać z swoich praw. Jan Gawroński, społeczny zastępca Rzecznika Praw Dziecka, zauważył, że obecnie młodzież znajduje się w bardzo istotnym momencie.
„Niezmiernie się cieszę, że mówimy głośno o Konwencji oraz o tym, jak potrzebna jest konieczność ratyfikacji przez Polskę III protokołu fakultatywnego do Konwencji oraz o działaniach, które Polska powinna podjąć, aby zapewnić należytą ochronę praw dziecka w naszym kraju” – zaznaczył Jan Gawroński.
UNICEF Polska jest częścią Koalicji Organizacji Pozarządowych, która skupia takie organizacje jak Helsińska Fundacja Praw Człowieka, Polski Komitet EAPN, ATD Czwarty Świat, Fundacja Dajemy Dzieciom Siłę, Stowarzyszenie SOS Wioski Dziecięce w Polsce i wiele innych.
W skład Koalicji Organizacji Pozarządowych wchodzą także Fundacja Rozwoju Dzieci im. J. A. Komeńskiego, Stowarzyszenie Interwencji Prawnej, Fundacja Integracja, Fundacja W stronę dialogu, Koalicja na rzecz Rodzinnej Opieki Zastępczej, Fundacja Szkoła z Klasą oraz Fundacja La Strada – Fundacja przeciwko Handlowi Ludźmi i Niewolnictwu.
Źródło: pap-mediaroom.pl
