Rynek hipoteki odwróconej w Polsce jest coraz bardziej rozwinięty. W tej branży działają różne podmioty, a liczba podpisanych umów rośnie. Renta dożywotnia jest dostępna dla wielu osób, ale jej wysokość zależy od różnych czynników. Służebność osobista mieszkania jest także istotnym zagadnieniem. Odpowiedzi na te pytania udzielają Robert Majkowski, prezes Funduszu Hipotecznego DOM oraz Małgorzata Rosińska, kierownik Działu Prawnego.
Rynek finansowy w Polsce: umowy, podmioty i regulacje
Główne dane dotyczące podpisywanych umów gromadzone są przez GUS, na podstawie informacji przekazywanych przez Związek Przedsiębiorstw Finansowych (ZPF), który zrzesza największe fundusze hipoteczne w Polsce. W ciągu ostatnich dziesięciu lat fundusze zrzeszone w ZPF podpisały około 1000 umów. Umowy o dożywocie zawierane przez osoby prywatne stanowią 99% wszystkich takich kontraktów na polskim rynku, co potwierdzają dane Ministerstwa Sprawiedliwości, zgodnie z którymi w ostatnim roku podpisano około 14 tysięcy takich umów. Niestety, osoby prywatne często nie posiadają wystarczającej wiedzy i kapitału, aby rzetelnie i bezpiecznie wywiązywać się z zawartych umów. Dlatego od lat ZPF, fundusze hipoteczne oraz inne organizacje i urzędy nawołują do uregulowania rynku.
Kto może ubiegać się o rentę dożywotnią i jakie są kryteria kwalifikacyjne? Jakie czynniki wpływają na wysokość świadczeń?
Renta dożywotnia jest przeznaczona dla osób powyżej 65 roku życia, posiadających nieruchomość. W zamian za przekazanie praw do lokalu lub nieruchomości, senior otrzymuje miesięczne świadczenie pieniężne, zachowując jednocześnie prawo do mieszkania w dotychczasowym lokum. Wysokość świadczeń zależy głównie od wartości nieruchomości, płci i wieku seniora.
Jakie są podstawy prawne umów przygotowywanych przez profesjonalne fundusze?
Renta dożywotnia opiera się na instytucji Dożywocia (Kodeks Cywilny, art. 908-916) lub umowie Renty (Kodeks Cywilny, art. 903-907), która określa świadczenie jako nieograniczone w czasie – wypłacane dożywotnio. Senior otrzymuje świadczenia do końca życia, a umowa może trwać nawet kilkadziesiąt lat. Fundusz hipoteczny pokrywa koszty podwyżek czynszu oraz podatku od nieruchomości, jak również opłaty za wieczyste użytkowanie gruntów.
Co to jest służebność osobista mieszkania i czy można ją przenieść na inną osobę?
Służebność osobista mieszkania dotyczy głównie potrzeb mieszkaniowych osoby uprawnionej i nie obejmuje dodatkowych świadczeń, które można ustanowić w umowie dożywocia (takich jak np. pomoc w chorobie, dostarczenie ubrania czy wyżywienia). Jest ona ustanawiana przez notariusza i zapisy mogą znaleźć się w księdze wieczystej nieruchomości. Jednakże nie jest to prawo zbywalne, nie można jej zbyć ani przenieść na inną osobę, ani też przenieść uprawnień do jej wykonywania, a także nie wchodzi do spadku po seniorze, gdyż wygasa z dniem jego śmierci.
Co to jest klauzula trzech siódemek?
Klauzula trzech siódemek, czyli art. 777 § 1 pkt 4 Kodeksu postępowania cywilnego, jest wykorzystywana w umowie o dożywocie, gdzie senior przenosi prawo własności do nieruchomości w zamian za świadczenia pieniężne. Przykładem może być akt notarialny obejmujący umowę o dożywocie lub umowę renty odpłatnej. W przypadku opóźnienia w wypłacie renty, dotychczasowy właściciel może wystąpić do sądu o nadanie aktowi notarialnemu klauzuli wykonalności, a następnie zwrócić się do komornika o egzekucję należnych mu pieniędzy, co stanowi najprostszy i najszybszy sposób dochodzenia roszczeń.
Treść pochodzi z serwisu: pap-mediaroom.pl
