Sąd Najwyższy informuje:
Pragniemy poinformować o najważniejszych zasadach i trybie wnoszenia protestów wyborczych dotyczących wyborów do Sejmu i Senatu, zaplanowanych na dzień 15 października 2023 roku.
TERMIN
Protesty przeciwko ważności wyborów do Sejmu i Senatu Rzeczypospolitej Polskiej należy złożyć w Sądzie Najwyższym w postaci pisemnej, w terminie 7 dni po ogłoszeniu wyników przez Państwową Komisję Wyborczą w Dzienniku Ustaw. Przed ogłoszeniem wyników nie można złożyć protestu wyborczego.
PROCEDURA WNIESIENIA PROTESTU
Złożenie protestu wyborczego jest łatwe i szybkie. Można to zrobić bezpośrednio w Sądzie Najwyższym w Warszawie, przy pl. Krasińskich 2/4/6. Punkt Obsługi Interesantów (stanowisko 0N39) jest czynny od poniedziałku do piątku w godzinach 8.30–15.30. W celu umożliwienia łatwiejszego składania protestów wyborczych, Sąd Najwyższy oferuje dodatkowe wsparcie dla osób o specjalnych potrzebach.
Aby zagwarantować terminowe wniesienie protestu wyborczego, wskazane jest nadanie go w polskiej placówce pocztowej operatora wyznaczonego w rozumieniu Ustawy z dnia 23 listopada 2012 r. – Prawo pocztowe. Według decyzji Prezesa Urzędu Komunikacji Elektronicznej, Poczta Polska jest operatorem wyznaczonym na lata 2016-2025. Protesty nadane u innych operatorów muszą zostać dostarczone do Sądu Najwyższego przed upływem terminu, dlatego też wysyłanie ich kurierem nie daje gwarancji, że zostanie zachowany odpowiedni czas na wniesienie protestu.
Wyborcy, którzy nie są obecni w kraju, mogą wnieść protest poprzez swojego pełnomocnika zamieszkałego w Polsce albo przez pełnomocnika do doręczeń. Wyborcy przebywający za granicą powinni wysłać swój protest do właściwego konsula lub kapitana statku, a protest wysłany pocztą zagraniczną lub kurierem powinien wpłynąć do urzędu konsularnego przed upływem terminu wniesienia protestu.
KOMU PRZYSŁUGUJE PRAWO DO WNIESIENIA PROTESTU?
Prawo wniesienia protestu wyborczego przysługuje wyłącznie wyborcy, pełnomocnikowi wyborczemu oraz przewodniczącemu właściwej komisji wyborczej. Żadna inna organizacja, taka jak spółka, fundacja czy związek nie ma uprawnień do wniesienia takiego protestu. Natomiast osoba wnosząca nie musi skorzystać z pomocy profesjonalnego pełnomocnika, czyli adwokata lub radcy prawnego – może to zrobić sama.
Aby wniesienie protestu wyborczego zostało przyjęte, MUSI SPEŁNIAĆ OKREŚLONE WYMOGI FORMALNE. Protest musi być złożony na piśmie i spełniać wszelkie wymogi określone w Kodeksie wyborczym oraz ogólne warunki pisma procesowego, zgodnie z art. 126 i następnymi Kodeksu postępowania cywilnego.
Niedopuszczalne jest wniesienie protestu wyborczego w formie innej niż pisemna, np. przez faks, e-mail lub ePUAP. Co więcej, protest musi być sporządzony w taki sposób, aby nie zawierał żadnych braków formalnych.
Dlatego też, należy upewnić się, że protest spełnia wszystkie wymogi prawne, aby móc go złożyć.
Oznaczenie podmiotu składającego protest powinno zawierać adres i numer PESEL. Jeżeli zgłaszającym protest jest wyborca, wymagana jest informacja dotycząca obwodu głosowania, z którego wynika jego imię i nazwisko.
W przypadku gdyby protest składał nie wyborca, obowiązkiem jest wskazanie podmiotu reprezentującego skarżącego.
Do skutecznego złożenia protestu wyborczego należy dołączyć następujące elementy:
– wniosek o stwierdzenie nieważności wyborów/wyborów w danym okręgu wyborczym/wyboru posła/wyboru senatora;
– zarzuty, uzasadnienie zarzutów oraz przedstawienie lub wskazanie dowodów, na których oparto zarzuty;
– własnoręczny podpis skarżącego lub jego pełnomocnika, wraz ze wskazaniem jego adresu;
– jeśli protest wyborczy składa osoba przebywająca za granicą lub na polskim statku morskim – dołączyć należy również oznaczenie pełnomocnika zamieszkałego w Polsce lub pełnomocnika do doręczeń zamieszkałego w Polsce wraz ze wskazaniem ich adresów (do protestu należy dołączyć dokument pełnomocnictwa).
POSTĘPOWANIE SĄDOWE
Postępowanie sądowe w sprawach dotyczących protestów wyborczych przeprowadzane jest w składzie trzech sędziów i prowadzone jest w trybie nieprocesowym. Uczestnikami postępowania są: osoba wnosząca protest, Przewodniczący Państwowej Komisji Wyborczej lub jego zastępca, a także Przewodniczący właściwej Okręgowej Komisji Wyborczej oraz Prokurator Generalny.
Zazwyczaj skargi rozpatruje Sąd Najwyższy w ustronnych posiedzeniach, w których biorą udział wyłącznie sędziowie i nie ma możliwości udziału osób trzecich. Jednak w istotnych sytuacjach skargi mogą być rozpatrywane w ramach posiedzeń jawnych, w których mogą brać udział zarówno uczestnicy postępowania, jak i przedstawiciele mediów oraz publiczność.
W celu zapewnienia wysokiej ekonomii procesowej, Sąd Najwyższy zazwyczaj zleca sądom rejonowym lub okręgowym przeprowadzenie postępowania dowodowego, jeżeli w toku rozpoznawania protestu będzie to niezbędne. W takim przypadku wydawane jest postanowienie o dopuszczeniu i przeprowadzeniu dowodu, uwzględniające wnioski wnoszącego protest oraz okoliczności sprawy. Sąd Najwyższy wskazuje również w odezwach o udzielenie pomocy prawnej, że przeprowadzenie dowodów powinno nastąpić na posiedzeniu jawnym.
Niedopuszczalne jest pozostawienie protestu bez dalszego biegu, jeśli narusza on wskazane w Kodeksie wyborczym procedury. Przykładem jest niedostosowanie protestu do wymaganego terminu, brak zarzutów lub wskazanych w nim dowodów, a także brak zawiadomienia o ustanowieniu pełnomocnika lub pełnomocnika do doręczeń, zamieszkałych w kraju. W takich sytuacjach Sąd Najwyższy nie dopuszcza możliwości rozpoznania protestu merytorycznie.
W przypadku spraw, w których Kodeks wyborczy określa możliwość wniesienia przed dniem głosowania skargi lub odwołania do sądu lub do Państwowej Komisji Wyborczej, Sąd Najwyższy uznaje protest za bezdalszobiegły. Oznacza to, że nie będzie on rozpatrywany, ani pod kątem merytorycznym, ani formalnym.
Jeżeli protest został złożony zgodnie z ustalonymi wymogami formalnymi, dokonuje się jego rozpatrzenia, kończące się wydaniem postanowienia przez Sąd Najwyższy, zawierającego opinię dotyczącą protestu. Sąd może uznać go za zasadny lub niezasadny. W przypadku stwierdzenia zasadności zarzutów protestu, Sąd Najwyższy określi, czy nieprawidłowości miały wpływ na wynik wyborów.
Sąd Najwyższy ma prawo umorzyć postępowanie w przypadku, gdy skarżący wycofa swój protest lub w sytuacji, gdy wydanie orzeczenia jest niepotrzebne lub niemożliwe.
UCHWAŁA W SPRAWIE WAŻNOŚCI WYBORÓW
Sąd Najwyższy, biorąc pod uwagę raport z wyborów składany przez Państwową Komisję Wyborczą oraz opinię opartą na rozpatrzeniu protestów, wydaje uchwałę o ważności wyborów i wyboru posła lub senatora, wobec którego skierowano protest. Uchwała została wydana w ciągu 90 dni od dnia wyborów, w obecności Prokuratora Generalnego i Przewodniczącego Państwowej Komisji Wyborczej. Na posiedzeniu jawnym udział mogą wziąć przedstawiciele mediów oraz publiczność.
Sąd Najwyższy może również odmówić wydania orzeczenia jeśli skarżący wycofa swój protest, lub w sytuacji, gdy orzeczenie jest niepotrzebne lub niemożliwe do wydania.
Serwis PAP publikuje komunikaty bez wprowadzania przez siebie jakichkolwiek zmian w ich treści. Odpowiedzialność za treść komunikatu ponosi nadawca, zgodnie z postanowieniami art. 42 ust. 2 ustawy prawo prasowe. (PAP)
Informacja pochodzi z serwisu: pap-mediaroom.pl
