Według najnowszego raportu ekonomistów z Centrum Analiz Społeczno-Ekonomicznych (CASE), produkcja wyrobów tytoniowych w 2023 r. przyniosła aż 8% całkowitych dochodów podatkowych budżetu państwa, co stanowi znaczący wpływ na polską gospodarkę.
Polska jest kluczowym graczem na rynku wyrobów tytoniowych w Unii Europejskiej, odpowiadając za 39% wspólnotowego rynku. Nasz kraj wyprzedza takie kraje jak Rumunia, Niemcy czy Grecja.
Ponadto, jeśli chodzi o wartość produkcji sprzedanej, Polska utrzymuje dominującą pozycję z 30% udziałem w rynku UE, co potwierdza naszą wiodącą rolę w sektorze tytoniowym w Europie.
Polska zajmuje trzecie miejsce w Unii Europejskiej pod względem produkcji surowca tytoniowego, odpowiadając za 18,1% unijnej produkcji. W kraju działa około 3,5 tys. gospodarstw uprawiających tytoń, zatrudniających łącznie około 20 tys. osób. Całkowita liczba miejsc pracy w sektorze tytoniowym i z nim powiązanych wynosi 28,9 tys. w przeliczeniu na pełne etaty, co odpowiada około 560 tys. osób zatrudnionych w branżach związanych z wyrobami tytoniowymi.
Ważna rola eksportu i wysokich inwestycji
85% papierosów wyprodukowanych w Polsce jest eksportowanych, głównie do krajów Unii Europejskiej. Wartość eksportu wyrobów tytoniowych i nieprzetworzonego tytoniu w 2023 r. wzrosła o 26% w porównaniu do roku poprzedniego, osiągając 24,7 mld zł.
Wartość inwestycji w przemyśle przetwórstwa tytoniu dynamicznie rośnie, osiągając w 2023 roku ponad 900 mln zł, co oznacza wzrost o 171% w porównaniu do poprzedniego roku i najwyższy poziom od 2020 roku. Inwestycje skupiały się głównie na rozwijaniu potencjału produkcyjnego nowatorskich wyrobów tytoniowych oraz tworzeniu centrów usług wspólnych, które wspierają produkcję i dystrybucję tych produktów.
Opodatkowanie wyrobów tytoniowych
Produkty tytoniowe sprzedawane na rynku krajowym są opodatkowane akcyzą oraz podatkiem VAT, co znacząco wpływa na ich cenę. Ponadto przedsiębiorstwa zaangażowane w produkcję tych wyrobów płacą podatek CIT, a ich pracownicy podatek PIT.
„W 2023 r. wpływy z podatków akcyzowych i VAT na wyroby tytoniowe wyniosły 37,8 mld zł, stanowiąc 8% całkowitych dochodów podatkowych na poziomie centralnym, gminnym, powiatowym i wojewódzkim.” – wyjaśnia dr hab. Jan Hagemejer, prezes CASE.
Zmiany w sektorze tytoniowym: szanse i zagrożenia
Zgodnie z raportem CASE, sektor tytoniowy w Polsce stoi przed kluczowymi wyzwaniami, które będą miały wpływ na jego przyszłość.
W optymistycznym scenariuszu, utrzymanie tempa inwestycji i rozwój innowacyjnych produktów mogą przynieść sektorowi dodatkowe korzyści gospodarcze sięgające nawet 40% wartości dodanej generowanej przez łańcuch produkcji i dystrybucji.
W pesymistycznym scenariuszu, zwiększone obciążenia podatkowe i spadek inwestycji mogą znacząco zmniejszyć znaczenie sektora w gospodarce.
Nowa mapa akcyzowa zakłada przyspieszenie podwyżek akcyzy w kolejnych latach, co spowoduje, że ceny papierosów wzrosną o 61% do 2027 roku w porównaniu z cenami z 2023 roku. Kontynuacja podwyżek akcyzy w tempie 10% rocznie doprowadzi do podwojenia cen do 2030 roku w porównaniu z cenami z 2023 roku.
Zastosowanie dodatkowej akcyzy w wysokości 40 zł za sztukę na jednorazowe e-papierosy wydaje się być skutecznym środkiem mającym na celu zmniejszenie popularności tych wyrobów, szczególnie wśród młodzieży. Jednakże, według przedstawicieli branży, objęcie akcyzą urządzeń wielorazowych spowoduje znaczne koszty dostosowawcze, które mogą być nieproporcjonalnie wysokie w porównaniu do przychodów budżetowych.
Kontynuacja analizy branży tytoniowej
Publikacja CASE to kontynuacja wcześniejszych opracowań dotyczących wpływu produkcji wyrobów tytoniowych na polską gospodarkę. Raport szczegółowo opisuje strukturę sektora tytoniowego, jego znaczenie dla gospodarki, wpływ na rynek pracy w Polsce, udział w PKB oraz aktywność inwestycyjną. Dodatkowo, analizuje sposób opodatkowania wyrobów tytoniowych w Polsce w porównaniu do innych krajów europejskich, zmiany w ostatnich latach oraz znaczenie dla dochodów podatkowych państwa.
CASE – Centrum Analiz Społeczno-Ekonomicznych to niekomercyjna i niezależna fundacja naukowa, która od 1991 roku dostarcza obiektywne analizy ekonomiczne i propaguje konstruktywne rozwiązania problemów gospodarczych. Zlokalizowane w Warszawie, CASE jest wiodącym think tankiem w Europie Środkowej i Wschodniej oraz cenioną instytucją na arenie międzynarodowej. Zajmuje się badaniami z zakresu polityki fiskalnej, rynku pracy, innowacji, polityki energetycznej i klimatycznej, a także prowadzi projekty badawczo-rozwojowe w obszarze wzrostu i handlu, polityki społecznej i demografii. Dzięki międzynarodowej sieci Fellows oraz współpracy z blisko 1000 ekspertów, CASE zapewnia rzetelne badania naukowe oparte zarówno na metodach jakościowych, jak i ilościowych, oraz formułuje godne zaufania rekomendacje.
Informacja pochodzi z serwisu: pap-mediaroom.pl
