Obserwatorium astronomiczne w Radziejowie jest częścią sieci systemu Astrobaz, składającego się z 14 obiektów rozsianych po województwie kujawsko-pomorskim. Inicjatywa ta ma na celu popularyzację astronomii w regionie, a jej realizacja odbyła się dzięki środkom przyznanym przez Unię Europejską.
Inicjatywa budowy Astrobazu z 2008 roku wywołała zainteresowanie młodzieży astronomią i naukami ścisłymi w powiatach województwa kujawsko-pomorskiego. W ramach tego projektu powstała sieć obserwatoriów astronomicznych przy szkołach, które mają za zadanie zachęcić młodych ludzi do odkrywania tajemnic kosmosu.
„Czternaście Astrobaz to przede wszystkim popularyzacja nauki, metodologii badawczej i włączenie głównie młodych ludzi w fantastyczną przygodę poznawczą. To dziesiątki tysięcy młodych ludzi, którzy spędzili czas w Astrobazach, nie poszli na dyskoteki, może nie oglądali telewizji, a oglądali niebo” – zaznaczył w rozmowie z Serwisem Samorządowym PAP Piotr Całbecki, marszałek województwa kujawsko-pomorskiego.
Na budowę obiektów i zakup wyposażenia dla 14 obserwatoriów wydano ok. 4 mln zł, a w kolejnych latach na tzw. projekty miękkie przeznaczono ok. 8 mln zł. Celem tych projektów było organizowanie kół zainteresowań oraz wspieranie organizowanych w nich projektów naukowych.
W ramach realizacji tych projektów udało się uzyskać wymierne rezultaty, m.in. zorganizowanie kół zainteresowań dla dzieci i młodzieży, wsparcie finansowe wielu projektów naukowych oraz stworzenie platformy do współpracy między instytutami naukowymi.
„W tych kołach brały udział tysiące młodych osób. W ostatnim projekcie >>Niebo nad Astrobazami<< brało udział ponad 1300 osób w różnych szkołach w różnych kołach zainteresowań i przeprowadzono ponad 18 tys. godzin zajęć. To jest ogromna liczba i wydaje się, że spełniła oczekiwania, jakie w tym projekcie pokładaliśmy, bo takie zainteresowanie jest, mamy olimpijczyków, mamy ludzi, mamy młodych ludzi, którzy brali udział w wielu konkursach” – powiedział Czesław Ficner, dyrektor departamentu edukacji Urzędu Marszałkowskiego Województwa Kujawsko-Pomorskiego w Toruniu.
Astrobazy zbudowano według projektu koła o średnicy 8 metrów. W ich wyposażeniu znajduje się 14-calowy teleskop zamontowany pod kopułą o średnicy 4 metrów, która cechuje się pełną automatyzacją. Umożliwia to kontrolę nad teleskopem oraz zdalne zamykanie i otwieranie. Inne elementy wyposażenia to teleskop słoneczny, lornetki, mikroskopy, aparaty fotograficzne i kamery do rejestracji obiektów astronomicznych. Inwestycja w budowę i wyposażenie Astrobazy wynosi łącznie 400 tys. zł.
„Spotykamy się tradycyjnie już od ponad 10 lat w każdy wtorek i czwartek niezależnie od pogody po zmroku. Przychodzą osoby, które są zainteresowane – uczniowie naszej szkoły, ale też wszyscy inni zainteresowani z powiatu radziejowskiego. Mamy też osoby z okolicznych szkół podstawowych, które przychodzą z rodzicami, także inne zainteresowane osoby. Nie robimy regularnych list, kto chce, to wchodzi. I działamy, obserwujemy niebo, uruchamiamy teleskopy” – opowiedział Sławomir Kieraj, koordynator radziejowskiej Astrobazy i nauczyciel geografii w LO im. Władysława Łokietka w Radziejowie.
Uczniowie liceów i szkół podstawowych z kujawsko-pomorskich powiatów mają szansę na zapoznanie się z tajemnicami wszechświata dzięki Astrobazom. Oprócz obserwacji Słońca, gwiazd, planet i innych obiektów astronomicznych, teleskopy umożliwiają dostrzeganie odległych układów gwiazd, oddalonych o miliony lat świetlnych od naszej planety.
„Nasza Astrobaza specjalizuje się w kilku rodzajach obserwacji, m.in. obserwujemy Słońce, a jeżeli chodzi o planety, to bardzo interesują nas np. zjawiska zakryciowe, czyli takie chwile, kiedy jedno ciało niebieskie przechodzi przed drugim lub je zastawia. To mogą to być zaćmienia Słońca, Księżyca, a także np. wędrówka Wenus przed tarczą Słońca. Z dalekich obiektów to skupiamy się na gwiazdach podwójnych i wielokrotnych, a także na gwiazdach różnobarwnych, bo ta barwa mówi nam o temperaturze gwiazdy. Możemy obserwować obiekty Układu Słonecznego, później szerzej oglądać obiekty w naszej galaktyce w Drodze Mlecznej, a także tak jakby wyjść, wyjrzeć poza galaktykę, co też jest ciekawe. Możemy np. ustawić teleskop na galaktykę Andromedy – naszą sąsiadkę” – dodał opiekun koła naukowego przy Astrobazie w Radziejowie.
„Do Astrobazy trafiłem w 8. klasie, gdy dostałem propozycję uczestnictwa w konkursie astronomicznym. Bardzo szybko się nauczyłem posługiwać teleskopem, robić zdjęcia nocnego nieba – szybko się wciągnąłem. Przez te teleskopy najciekawsze widziałem Słońce – plamy na Słońcu, protuberancję. Planety oczywiście: Jowisz, Wenus – najjaśniejsza planeta, Saturn, Merkury, czasami jest widoczny, konstelacje: Orion w zimę, Lew, Wielka Niedźwiedzica. Wszystko można obejrzeć, to nietrudne nauczyć się znajdywać je na niebie. To przydatne i zawsze to jest fajna zabawa” – powiedział Szymon Augustyniak, uczeń klasy matematyczno-informatycznej LO im. Władysława Łokietka w Radziejowie.
Astrobaza w Radziejowie jest jednym z 14 obserwatoriów zlokalizowanych w powiecie radziejowskim, który włączył się do programu ochrony astronomicznej, który został wprowadzony przez samorząd województwa kujawsko-pomorskiego.
Uczniowie z Radziejowa, wyposażeni w wiedzę i umiejętności dzięki Astrobazie, stają się finalistami i laureatami konkursów astronomicznych, zarówno lokalnych, jak i ogólnopolskich.
Astrobazy, dzięki partnerskiej umowie z samorządami lokalnymi, stały się własnością poszczególnych samorządów, natomiast samorząd województwa kujawsko-pomorskiego tworzy instytucję, która będzie koordynować pracę wszystkich 14 obserwatoriów zlokalizowanych w powiecie radziejowskim.
Astronomiczna ochrona, wprowadzona przez samorząd województwa kujawsko-pomorskiego, obejmuje także Astrobazę w Radziejowie, która jest jednym z 14 obserwatoriów w powiecie radziejowskim.
„550. rocznica urodzin Mikołaja Kopernika, którą w tym roku obchodzimy, inspiruje nas, aby dalej szukać i dalej proponować właśnie młodemu pokoleniu instrumenty pracy wychowawczej i dydaktycznej. Tworzymy instytucję o nazwie Centrum Innowacyjnej Edukacji, w której będzie zlokalizowana komórka koordynująca pracę wszystkich czternastu Astrobaz. Do tej pory one działały oczywiście pod auspicjami urzędu marszałkowskiego, ale jako niezależne byty prowadzone przez jednostki samorządu terytorialnego – głównie gminy i powiaty. Chcemy zdynamizować funkcjonowanie Astrobaz. A może dobudujemy kolejne” – poinformował marszałek Całbecki.
Wizyta w Kujawsko-pomorskim Radziejowie stanowiła dla nas ważną lekcję, pokazując w jaki sposób projekty finansowane przez Unie Europejską mogą wpływać na zmiany w życiu mieszkańców. Przedstawiciele samorządu oraz mieszkańcy miejscowości opowiedzieli nam o korzyściach, jakie odnieśli z realizacji projektu „Polityka spójności w regionach”.
Podczas naszej wizyty w Kujawsko-pomorskim Radziejowie mieliśmy okazję poznać lokalne przedsięwzięcia, które zostały wprowadzone dzięki polityce spójności i dofinansowaniu z Unii Europejskiej. Udało nam się zobaczyć, jak te projekty wpłynęły na życie mieszkańców, a także jak zmieniły miejscowość.
Dystrybucja: pap-mediaroom.pl
